Na rynku jest już dostępna kolejna edycja uznanej publikacji Getting The Deal Through. Merger Control 2024, której współautorami są eksperci z zespołu prawa konkurencji WKB: Aleksander Stawicki, dr Bartosz Turno oraz Wojciech Kulczyk.
Getting The Deal Through. Merger Control to kompleksowe opracowanie na temat regulacji z zakresu kontroli koncentracji przedsiębiorców obowiązujących w wybranych krajach oraz praktyki ich stosowania przez organy antymonopolowe. W ramach opracowania na ten sam zestaw pytań odpowiadają eksperci prawa konkurencji z ponad 70 jurysdykcji na całym świecie.
Aleksander Stawicki (partner zarządzający), dr Bartosz Turno (partner) oraz Wojciech Kulczyk (counsel) są autorami rozdziału poświęconego rozwiązaniom przyjętym w Polsce. Zachęcamy do zapoznania się z nim online.
WSTĘP
Obecnie Ukraina zaciekle broni swojej wolności i suwerenności zarówno na polu bitwy, jak i na frontach gospodarczych i społecznych. Wojna trwa ale, z wiarą w zwycięstwo, ustawodawcy w Ukrainie pracują nad poprawą prawa, szczególnie w dziedzinie planowania urbanistycznego, rozumiejąc potrzebę odbudowy Ukrainy w przyszłości.
Jakie dokładnie są zmiany, o których powinny wiedzieć zagraniczne firmy planujące udział w procesie odbudowy Ukrainy?
REFORMA PLANOWANIA URBANISTYCZNEGO
Odnosi się to do obszernego projektu ustawy nr 5655, który został przyjęty przez Radę Najwyższą Ukrainy w grudniu 2022 r. i od tego czasu czeka na podpis prezydenta Ukrainy (dokument dostępny jest TUTAJ).
Projekt ustawy wywołał wiele kontrowersji w społeczeństwie i wśród samorządów lokalnych, ze względu na znaczne pozbawienie władz państwowych funkcji kontrolnych i przekazanie ich w ręce prywatne. Inicjatorzy projektu ustawy powołują się z kolei na potrzebę wyeliminowania korupcji w organach administracji rządowej, natomiast szerzej rozumiani działacze społeczni uważają, że mamy do czynienia z lobbyingiem dużych deweloperów.
Wśród głównych zmian są:
możliwość ustanawiania służebności gruntowych dla podziemnych części gruntu, co daje szersze możliwości deweloperom i jest szczególnie istotne w świetle konieczności zapewnienia schronów przeciwlotniczych;
uprawnienia władz lokalnych do wydawania pozwoleń na prace budowlane zostały znacznie ograniczone, co ma na celu wyeliminowanie korupcji;
prywatne firmy zostaną upoważnione do przeprowadzania kontroli planowania urbanistycznego. Inicjatorzy projektu realizują w ten sposób cel wyeliminowania korupcji w szeregach uprawnionych organów;
aby prowadzić swoją działalność, upoważnione firmy w dziedzinie kontroli urbanistycznej muszą zawrzeć umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w wysokości 3 mln euro dla obiektów, które zgodnie z klasą konsekwencji (odpowiedzialności) należą do obiektów o średnich (CC2) i 5 mln euro dla obiektów o wysokich (CC3) konsekwencjach. Oznacza to, że w przypadku zdarzenia objętego ubezpieczeniem firma ubezpieczeniowa będzie musiała zapłacić określone kwoty, ale także wskazuje, że dostęp do rynku będzie otwarty tylko dla dużych graczy;
cały proces od uzyskania warunków zabudowy do oddania obiektu do użytku staje się zdigitalizowany i przejrzysty. W tym celu stworzono Jednolity Państwowy System Elektroniczny w dziedzinie budownictwa. Każdy obywatel może zobaczyć dokumenty związane z każdym obiektem, a sądy są zobowiązane do wskazania numeru rejestracyjnego obiektu w tym systemie w swoich decyzjach.
Należy wspomnieć, że nie jest publicznie dostępna ostateczna wersja dokumentu, który został przesłany do podpisu Prezydenta.
PARTNERSTWA PUBLICZNO – PRYWATNE
Partnerstwa publiczno-prywatne są szeroko stosowane w Europie, ale nie cieszą się dużym zainteresowaniem na Ukrainie. Podstawą prawną dla partnerstwa publiczno-prywatnego w Ukrainie jest ukraińska ustawa „O partnerstwie publiczno-prywatnym”. Zgodnie z obowiązującym prawem:
zagraniczni inwestorzy mogą uczestniczyć w partnerstwie publiczno-prywatnym, ale jeśli wygrają przetarg, muszą założyć podmiot prawny (spółkę zależną) na Ukrainie w celu zawarcia umowy o współpracy;
istnieje swobodny wybór mechanizmu rozstrzygania sporów (może to być również arbitraż międzynarodowy zlokalizowany za granicą) oraz inne gwarancje państwowe zawarte w ustawie, które mogą zmniejszyć obawy partnerów prywatnych z zagranicy dotyczące konieczności założenia spółki w Ukrainie w celu zawarcia umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym.
Mechanizm partnerstwa publiczno-prywatnego jest dobrze uregulowany i szczegółowo opisany w ukraińskim ustawodawstwie, ale niedociągnięciami są długotrwała procedura i przeszkody biurokratyczne.
Obecnie instytucja ta również podlega reformie. Reforma partnerstwa publiczno-prywatnego została przedstawiona w Lugano w lipcu 2022 r. w ramach Planu Modernizacji Ukrainy.
Kluczowym celem reformy jest uproszczenie procedury i skrócenie czasu potrzebnego na przygotowanie projektów. Jej status (projekt ustawy nr 7508 dostępny jest TUTAJ) to „przyjęty jako podstawa”. Oczekuje się, że przejdzie drugie czytanie, a następnie zostanie podpisany przez Prezydenta i opublikowany.
Śledzimy ten proces i oczekujemy, że partnerstwo publiczno-prywatne rozpocznie działanie z nowym podejściem biznesowym.
MORATORIUM NA PRZELEWY TRANSGRANICZNE W UKRAINIE
W dniu 24.02.2022 r. Narodowy Bank Ukrainy wprowadził moratorium na przelewy transgraniczne na okres stanu wojennego.
W szczególności, ukraińskim bankom zabrania się dokonywania transgranicznych przelewów środków z rachunków na Ukrainie na rachunki banków niebędących rezydentami w Ukrainie, zarówno w hrywnie, jak i w walucie obcej, z wyjątkiem przypadków opisanych w Uchwale.
W kontekście płatności za towary lub usługi budowlane, warto zauważyć, że istnieje Lista Importu Krytycznego (Uchwała Rady Ministrów nr 153 dostępna jest TUTAJ), która obejmuje towary, które mogą być importowane na Ukrainę i nie podlegają moratorium, tj. za takie towary lub usługi można swobodnie płacić z terytorium Ukrainy.
Tym samym, aby bezpiecznie dostarczyć np. towary budowlane na Ukrainę i otrzymać za nie zapłatę, należy sprawdzić, czy ten konkretny towar znajduje się na zatwierdzonej Liście Importu Krytycznego. Lista ta jest dość obszerna, ale nadal zaleca się sprawdzenie, a nawet potwierdzenie informacji w Służbie Celnej. Jest to również istotne, ponieważ lista jest stale zmieniana, na przykład podczas wojny pozycje na liście były zmieniane ponad 30 razy.
Ze skutkiem od dnia 16.06.2023 r. przedmiotowa uchwała została zmieniona w taki sposób, że ograniczenie nie ma zastosowania do przekazywania środków pieniężnych w celu wykonania zobowiązań dłużnych wobec nierezydenta z tytułu kredytu, pożyczki lub zwrotnej pomocy finansowej, jeżeli taki kredyt jest udzielany z udziałem MIF lub z udziałem zagranicznej agencji kredytów eksportowych (np. KUKE) lub państwa obcego za pośrednictwem upoważnionej osoby lub banku (jeżeli państwo jest jego akcjonariuszem).
W dniu 20.06.2023 r. wprowadzono kolejną poprawkę w celu rozszerzenia „okna możliwości” dla transgranicznych transferów środków z Ukrainy.
W szczególności zakaz ten nie ma zastosowania do transgranicznych transakcji przelewów pieniężnych w ramach wypełniania zobowiązań wynikających z pożyczki otrzymanej przez rezydenta Ukrainy od nierezydenta, o ile spełnione są następujące warunki:
pożyczka zostanie przelana na rachunek bieżący rezydenta w ukraińskim banku po 20 czerwca 2023 r.;
kwota transakcji walutowej [z wyjątkiem przelewu środków na spłatę kwoty pożyczki] nie przekracza kwoty płatności według maksymalnej stopy procentowej (12% w stosunku rocznym);
w przypadku pożyczki otrzymanej przez pożyczkobiorcę będącego rezydentem na okres nieprzekraczający trzech lat, transfer środków w celu wypełnienia zobowiązań wynikających z odpowiedniej umowy odbywa się wyłącznie kosztem własnych (nie nabytych, nie uzyskanych od rezydenta) środków w walucie obcej;
w przypadku pożyczki otrzymanej przez pożyczkobiorcę będącego rezydentem na okres dłuższy niż trzy lata, w ciągu pierwszych trzech lat od daty otrzymania kwoty pożyczki, transfer środków na spłatę kwoty głównej pożyczki odbywa się wyłącznie kosztem własnych (nie zakupionych, nie uzyskanych od rezydenta) środków w walucie obcej. Spłata odsetek, prowizji i opłat z tytułu danej pożyczki może być również dokonywana przez pożyczkobiorcę będącego rezydentem kosztem waluty obcej zakupionej w jego imieniu.
Bank jest odpowiedzialny za monitorowanie zgodności z maksymalnymi kwotami płatności.
PODSUMOWANIE
W ujęciu ogólnym, Ukraina uruchomiła zakrojony na szeroką skalę proces udoskonalania ustawodawstwa, mający na celu uproszczenie i przyspieszenie procesów wymaganych do przywrócenia uszkodzonych obiektów infrastruktury, które ucierpiały w wyniku agresji wojskowej Federacji Rosyjskiej. Poprawki mają na celu zwiększenie stabilności gospodarczej, wzmocnienie gwarancji dla biznesu, przejrzystości wszystkich procesów i wyeliminowanie korupcji.
W razie jakichkolwiek pytań lub konieczności uzyskania dodatkowej porady, prosimy o kontakt z autorką alertu, Hanną Yankovską z zespołu Eastern Desk WKB.
Alert dostępny jest także w języku ukraińskim TUTAJ.
Prawnicy WKB wspierali AFCON Renewable Energy i EuroEnergy w procesie przygotowania i negocjacji umowy EPC farmy fotowoltaicznej Boguszyn I i Boguszyn II o łącznej mocy 20 MW, która ma powstać w województwie wielkopolskim.
Doradztwo WKB obejmowało wsparcie w procesie prowadzącym do zawarcia umowy, w szczególności opracowanie umowy z generalnym wykonawcą oraz negocjacje jej ostatecznego brzmienia.
Wsparcie prawne zapewnili Marta Midloch i Adam Ruszkiewicz, członkowie zespołu Infrastruktury i Zamówień Publicznych.
Gratulujemy wszystkim zaangażowanym i życzymy sprawnej realizacji projektu!
Am 1. Juli 2023 endete zum ersten Mal seit 2020 der von der Regierung ausgerufene Pandemiezustand auf dem Gebiet Polens.
Damit sind bestimmte Regelungen ausgelaufen, die eingeführt wurden, um Unternehmen vor den Folgen der durch die COVID-Pandemie ausgelösten Störungen des Wirtschaftslebens zu schützen.
Eine der Regelungen, die gerade ausgelaufen ist, ist die Aussetzung der Verpflichtung, innerhalb von 30 Tagen nach Eintritt der Zahlungsunfähigkeit einen Insolvenzantrag zu stellen, sofern die Zahlungsunfähigkeit auf die COVID-Pandemie zurückzuführen ist.
Folglich sind die Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglieder polnischer Unternehmen, die infolge der COVID-Pandemie zahlungsunfähig geworden sind und keinen entsprechenden Insolvenzantrag gestellt haben, verpflichtet, bis zum 30. Juli 2023 die Insolvenz ihres Unternehmens zu melden. Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglieder, die es unterlassen, riskieren zivil-, straf-, steuer- und verwaltungsrechtliche Konsequenzen.
Was sollten Geschäftsführer/Vorstände in Polen in diesem Zusammenhang wissen und tun? Welche praktischen Auswirkungen könnte dies für diejenigen haben, die in Polen Geschäfte machen?
INSOLVENZPRÜFUNGEN NACH POLNISCHEM RECHT
Das polnische Insolvenz- und Sanierungsrecht sieht zwei verschiedene Insolvenztests zur Prüfung der Zahlungsunfähigkeit eines Schuldners:
Der Schuldner ist nicht mehr in der Lage, seine Geldschulden bei Fälligkeit zu begleichen (Liquiditätsinsolvenztest);
Der Liquiditätsinsolvenztest ist der wichtigste Test für die Zahlungsunfähigkeit eines Schuldners, der sowohl für natürliche als auch für juristische Personen gilt.
Es wird vermutet, dass ein Schuldner nicht mehr in der Lage ist, seine Geldschulden bei Fälligkeit zu begleichen, wenn der Verzug bei der Zahlung s drei Monate überschreitet.
oder
Die Geldschulden übersteigen den Wert der Aktiva während eines ununterbrochenen Zeitraums von mehr als vierundzwanzig Monaten (Bilanzinsolvenztest).
Der Bilanzinsolvenztest ist nur auf juristische Personen (einschließlich Kapital- und Personengesellschaften) anwendbar.
Es wird vermutet, dass die Verbindlichkeiten des Schuldners sein Vermögen übersteigen, wenn die Bilanzverbindlichkeiten (ohne Finanzrücklagen und Verbindlichkeiten gegenüber verbundenen Unternehmen) den Wert der Aktiva des Schuldners übersteigen und dieser Zustand länger als vierundzwanzig Monate andauert. Bei dem Bilanzinsolvenztest werden u. a. künftige Verbindlichkeiten und Verbindlichkeiten gegenüber den Gesellschaftern oder Aktionären, die sich aus einem Darlehen oder einem anderen Rechtsgeschäft mit ähnlicher Wirkung aus den letzten fünf Jahren ergeben, nicht mitgerechnet.
INSOLVENZBEZOGENE VERPFLICHTUNGEN DER GESCHÄFTSFÜHRER BZW. VORSTANDSMITGLIEDER POLNISCHER GESELLSCHAFTEN UND DIE DAMIT VERBUNDENE HAFTUNG
Pflicht zur fristgerechten Stellung eines Insolvenzantrags
Ein Schuldner, bei dem es sich um einen Unternehmer handelt, ist verpflichtet, innerhalb von 30 (dreißig) Tagen nach Eintritt seiner Zahlungsunfähigkeit einen Insolvenzantrag zu stellen (bei juristischen Personen muss einer der beiden Insolvenztests erfüllt sein).
Im Falle der juristischen Personen in Polen obliegt die Pflicht, innerhalb der genannten Frist einen Insolvenzantrag zu stellen, jedem Mitglied der Geschäftsführung bzw. des Vorstands der Gesellschaft, und zwar unabhängig davon, ob es direkt an der laufenden Geschäftsführung des Unternehmens beteiligt ist oder ob die Zuständigkeiten unter den Geschäftsführern bzw. den Vorstandsmitgliedern der Gesellschaft intern aufgeteilt sind.
Im Gegensatz zu anderen Rechtsordnungen lässt der polnische Gesetzgeber den Geschäftsführern/Vorstandsmitgliedern keinen Spielraum, sich der Anmeldung zu entziehen, wenn sie vernünftigerweise davon ausgehen können, dass die Fortsetzung der Geschäftstätigkeit der Gesellschaft den Gläubigern nicht zum Nachteil gereichen wird oder dass die Zahlungsfähigkeit langfristig wiederhergestellt wird.
Haftung für die Schulden der Gesellschaft und für Schäden, die den Gläubigern zugefügt werden
Die Geschäftsführer einer polnischen Gesellschaft mit beschränkter Haftung und die Vorstände einer einfachen Aktiengesellschaft können persönlich für die Schulden der Gesellschaft haften, wenn sich die Vollstreckung gegen die Gesellschaft als unwirksam erweist, es sei denn, sie weisen nach, dass (i) rechtzeitig ein Insolvenzantrag gestellt wurde oder alternativ das Sanierungsverfahren innerhalb dieser Frist eröffnet wurde, (ii) sie kein Verschulden an der verspäteten Antragstellung hatten oder (iii) den Gläubigern des Unternehmens trotz Nichterfüllung der Insolvenzantragspflicht kein Schaden entstanden ist.
Darüber hinaus kann das Versäumnis, rechtzeitig einen Insolvenzantrag zu stellen, auch die Haftung gegenüber den Gläubigern des Schuldners für Schäden auslösen. Diese Art der Haftung gilt für die Mitglieder der Geschäftsführung bzw. des Vorstands aller Gesellschaften. Es wird davon ausgegangen, dass der Schaden eines Gläubigers dem Wert seiner unbefriedigten Forderung entspricht.
Haftung für Steuern und Sozialversicherungsbeiträge
Darüber hinaus können die Mitglieder der Geschäftsführung bzw. des Vorstands einer polnischen Gesellschaft mit beschränkter Haftung, einer einfachen Aktiengesellschaft oder einer Aktiengesellschaft für die Steuer- und Sozialversicherungsrückstände der von ihnen geleiteten Gesellschaft haften, wenn sich die Vollstreckung in das Vermögen der Gesellschaft als teilweise unwirksam erweist, es sei denn, sie weisen nach, dass (i) der Insolvenzantrag rechtzeitig gestellt wurde oder alternativ das Sanierungsverfahren zu diesem Zeitpunkt eröffnet wurde; oder (ii) sie kein Verschulden an der verspäteten Antragstellung trifft.
Es ist darauf hinzuweisen, dass die Verwaltungsgerichte, die über die Haftung der Mitglieder der Geschäftsführung bzw. des Vorstands für öffentliche Abgaben entscheiden, eine weitaus strengere Rechtsauslegung zugunsten der Interessen der öffentlichen Hand vornehmen.
Ein Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglied kann von der Haftung befreit werden, wenn er den zuständigen Behörden jene Vermögenswerte der Gesellschaft mitteilt, die für eine erfolgreiche Befriedigung eines überwiegenden Teils der öffentlichen Abgaben verwendet werden können, was in der Praxis äußerst selten möglich ist.
Strafrechtliche und quasi-strafrechtliche Verantwortlichkeit für eine fehlende oder verspätete Insolvenzanmeldung
Stellt ein Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglied den Insolvenzantrag nicht rechtzeitig, kann es zur strafrechtlichen Verantwortlichkeit des Geschäftsführers bzw. Vorstandsmitglieds und/oder eines Liquidators der Gesellschaft nach dem Handelsgesellschaftsgesetzbuch, dem Strafgesetzbuch bzw. unter bestimmten Umständen nach dem Steuerstrafgesetzbuch führen. Zu den möglichen Strafen gehören Geldstrafen, Freiheitseinschränkungen oder sogar Freiheitsstrafen. Bisher wurden allerdings strafrechtliche Sanktionen gegen Manager, die ihre insolvenzrechtlichen Pflichten verletzten, nicht häufig verhängt.
Es sei darauf hingewiesen, dass das polnische Strafgesetzbuch auch eine Reihe von Straftaten vorsieht, die im Zusammenhang mit der Insolvenz begangen werden können, wie z. B. betrügerische Vermögensübertragungen oder selektive Rückzahlung von Schulden. Diese dürfen die Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglieder, die in der Notlage vor der Insolvenzanmeldung nach Auswegen suchen, nicht außer Acht lassen.
Darüber hinaus kann eine verspätete Antragstellung eine quasi strafrechtliche Verantwortlichkeit der Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglieder auslösen, indem ihnen für 1 bis 10 Jahre gerichtlich verboten wird, eine Geschäftstätigkeit auszuüben oder als Mitglied der Geschäftsführung/des Vorstands und/oder des Aufsichtsrats von juristischen Personen tätig zu sein.
Scheingeschäftsführer (Shadow directors)
Das polnische Recht kennt das Konzept eines Scheingeschäftsführers nicht. Hier gibt es lediglich die Ausnahme, dass eine Person, die das Vermögen eines Schuldners tatsächlich verwaltet und wesentlich dazu beiträgt , dass ein Insolvenzantrag nicht innerhalb der gesetzlichen Frist gestellt wird, quasi strafrechtlich haftbar gemacht werden kann (Verbot der Ausübung einer Geschäftstätigkeit).
AUSSETZUNG DER INSOLVENZANMELDUNG WEGEN COVID
Durch Ausbruch der COVID-19-Pandemie im Jahr 2020 wurden spezifische Regelungen in das polnische Recht eingeführt, um Unternehmen vor den schwerwiegenden Folgen der Pandemie zu schützen. Hierzu gehörte eine begrenzte Aussetzung der Insolvenzanmeldepflicht.
Die 30-tägige Insolvenzantragsfrist für Schuldner, deren Zahlungsunfähigkeit (i) während des von der Regierung verkündeten Zustands der Epidemie oder der epidemischen Bedrohung und (ii) als Folge von COVID-19 eintrat, wurde bis zur Aufhebung des Zustands der Epidemie und der epidemischen Bedrohung auf dem Gebiet Polens ausgesetzt (dann würde die 30-tägige Antragsfrist wieder erneut laufen).
Der von der Regierung ausgerufene Zustand der epidemischen Bedrohung endete am 30. Juni 2023, was bedeutet, dass die Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglieder polnischer Gesellschaften, die bis Ende Juni 2023 unter Berufung auf die Ausnahmeregelung zahlungsunfähig geworden sind, bis zum 30. Juli 2023 Zeit haben, die Insolvenz anzumelden, um persönlicher Haftung zu entgehen.
Es ist schwer festzustellen, wie viele Manager sich bewusst dafür entschieden haben, den entsprechenden Insolvenzantrag nicht zu stellen. Die Prämissen für die Verschiebung des Antrags ließen Zweifel an ihrer Anwendung in komplexeren Fällen aufkommen, in denen die COVID-Pandemie nicht der einzige Grund für die Insolvenz sein könnte.
Da die Insolvenz jedoch während des von der Regierung ausgerufenen epidemischen Zustands bzw. der epidemischen Bedrohung eingetreten ist, wird davon ausgegangen, dass sie auf die COVID-Pandemie zurückzuführen ist. Dies bietet allen Geschäftsführern bzw. Vorstandsmitgliedern polnischer Unternehmen, die (bewusst oder unbewusst) innerhalb von 30 Tagen ab Insolvenz der Gesellschaft keinen entsprechenden Antrag gestellt haben, eine Chance.
WAS SOLLTEN DIE GESCHÄFTSFÜHRER BZW. VORSTANDSMITGLIEDER DER POLNISCHEN GESELLSCHAFTEN PRÜFEN ODER TUN, UM EINE PERSÖNLICHE HAFTUNG ZU VERMEIDEN?
Erstens wird den Managern polnischer Gesellschaften empfohlen, zu prüfen, ob einer der Insolvenztests für ihre Unternehmen erfüllt ist. Während die Erfüllung des Liquiditätstests nur selten übersehen werden kann, kann die Erfüllung des Bilanztests leicht über Monate oder Jahre hinweg unbemerkt bleiben, da sie sich möglicherweise nicht auf das Tagesgeschäft des polnischen Unternehmens auswirkt. Dies gilt insbesondere dann, wenn die für die Fortführung der Geschäftstätigkeit erforderliche Liquidität von der Muttergesellschaft oder durch externe Finanzierung auf Gruppenebene bereitgestellt wird. Daher wird dringend empfohlen, einen Bilanzinsolvenztest auf der Grundlage von 24-Monats-Datendurchzuführen.
Stellt es sich zweitens heraus, dass der Insolvenztest in Bezug auf eine bestimmte Gesellschaft erfüllt ist, sind die möglichen Maßnahmen unter den nach polnischem Recht verfügbaren Instrumenten zu untersuchen. Die Wahl einer entsprechenden Lösung hängt von der Schuldenstruktur und der Liquiditätslage einer bestimmten Gesellschaft ab. Im Allgemeinen können aber die Geschäftsleiter Folgendes in Betracht ziehen (i) Umschuldung; (ii) Umstrukturierung der Gesellschaft durch einen freiwilligen Umtausch von Schulden in Eigenkapital; oder (iii) Einleitung eines der vier verfügbaren gerichtlich überwachten Umstrukturierungsverfahren.
Es sei darauf hingewiesen, dass es je nach den Umständen für die Geschäftsführer/Vorstandmitglieder auch ratsam sein kann, parallel zur Umsetzung anderer Umstrukturierungsoptionen einen Insolvenzantrag zu stellen. Insbesondere wenn ein formeller Umstrukturierungsweg eingeschlagen werden soll, wird der Insolvenzantrag in der Regel gestellt, um die Laufzeit der Haftung eines Managers zu stoppen, während der Umstrukturierungsantrag vorbereitet wird. Da die Umstrukturierungsverfahren nach polnischem Recht Vorrang haben, wäre das Insolvenzgericht verpflichtet, über den Umstrukturierungsantrag zuerst oder zusammen mit dem Insolvenzantrag zu entscheiden.
WELCHE RISIKEN SOLLTEN GESCHÄFTSLEUTE IN POLEN KENNEN UND WAS KÖNNEN SIE TUN, UM DIESE ZU MINDERN?
In Anbetracht der obigen Ausführungen ist damit zu rechnen, dass bei den polnischen Insolvenzgerichten vermehrt Insolvenzanträge gestellt und von den polnischen Gesellschaften Umstrukturierungsverfahren eingeleitet werden.
Obwohl es unwahrscheinlich ist, dass dies zu einer massiven Insolvenzwelle führen wird (in den meisten Fällen werden ja wohl Umstrukturierungsanträge gestellt), empfehlen wir auf jeden Fall erhöhte Vorsicht bei der Solvenzüberwachung der polnischen Geschäftspartner, da deren Insolvenz und/oder Umstrukturierung ihre Geschäftsbeziehungen erheblich beeinträchtigen kann.
Erstens kann den Schuldnern in einem Insolvenz- und/oder Umstrukturierungsverfahren das Recht entzogen werden, das Vermögen der Gesellschaft zu verwalten. Die Verwaltung würde in diesem Fall dem gerichtlich bestellten Treuhänder oder Verwalter übertragen. Selbst wenn der Schuldner im Besitz des Vermögens bleibt, werden alle Handlungen, die über den normalen Geschäftsbetrieb hinausgehen, von dem gerichtlich bestellten Verwalter überwacht. Der Verwalter kann auch in der Zeit zwischen dem entsprechenden Antrag und der Eröffnung des Insolvenzverfahrens bestellt werden. Dies kann sich auf die Fähigkeit des Schuldners auswirken, verbindliche Verträge abzuschließen und/oder sie sogar zu kündigen.
Zweitens können sowohl im Insolvenz- als auch im Sanierungsverfahren bestimmte Handlungen des Schuldners vor der Verfahrenseröffnung für ungültig und/oder unwirksam befunden werden. Die zuständige gerichtlich bestellte Behörde, die die Masse verwaltet, hat das Recht, nicht vollständig erfüllte Verträge aus der Zeit vor der Verfahrenseröffnung zu kündigen.
Andererseits sieht das polnische Sanierungsrecht vor, dass die andere Vertragspartei für die Dauer des Umstrukturierungsverfahrens u.a. Mietverträge über Immobilien, in denen das zu sanierende Unternehmen tätig ist, Leasingverträge, Garantieverträge, Verträge über die Gewährung von Lizenzen an den Schuldner und/oder andere Verträge von grundlegender Bedeutung für die Geschäftstätigkeit des Schuldners ohne Zustimmung des Gläubigerrats (ein kollektives Gremium, das die Gläubiger im Umstrukturierungsverfahren vertritt) nicht wirksam kündigen kann. Der gerichtlich bestellte Sachwalter oder Verwalter sollte innerhalb von drei Wochen nach Eröffnung des Restrukturierungsverfahrens eine Liste solcher unkündbaren Verträge erstellen, die in die letztgenannte Kategorie fallen. Andere Parteien solcher Verträge haben keine rechtlichen Möglichkeiten, gegen ihre Aufnahme in eine solche Liste Einspruch zu erheben. Beachten Sie, dass diese sehr weit gefasste Kategorie von Verträgen erst am 1. Dezember 2021 hinzugefügt wurde, so dass es keine etablierte Praxis in diesem Bereich gibt. Daher besteht für alle Verträge, die mit Schuldnern geschlossen werden, die sich in einem polnischen Umstrukturierungsverfahren befinden, die Gefahr, dass sie für die Dauer des Umstrukturierungsverfahrens (das oft zwei bis drei Jahre dauert) unkündbar werden.
Da die oben genannten Beschränkungen für die Beendigung von Verträgen mit zu sanierenden Schuldnern jedoch erst ab Eröffnung des Umstrukturierungsverfahrens gelten, ist es möglich, bestimmte Maßnahmen zu ergreifen, um diese Risiken von der Antragstellung bis zur tatsächlichen Eröffnung des Verfahrens (dies nimmt oft mehr als 6 Monate in Anspruch) zu mindern.
Daher empfehlen wir eine kontinuierliche Überwachung der Eintragungen im zentralen Schuldnerregister, in dem alle Anträge auf Insolvenz- und Umstrukturierungsverfahren in Bezug auf Gesellschaften mit Sitz in Polen offengelegt werden und öffentlich zugänglich sind.
Kancelaria WKB doradzała Accel-KKR, wiodącemu globalnemu funduszowi inwestycyjnemu działającemu w sektorze oprogramowania, w związku z polskimi aspektami nabycia większościowego pakietu udziałów w Symfonia Sp. z o.o.
Accel-KKR zrealizował ponad 100 inwestycji na całym świecie, w tym w Ameryce Północnej, Europie, Ameryce Łacińskiej, Australii i Azji. Fubdusz, posiadający swoje biura w Stanach Zjednoczonych, Europie i Meksyku, koncentruje się na inwestowaniu w średniej wielkości przedsiębiorstwa, działające na rynku oprogramowania i usług technologicznych. Fundusz posiada 19 mld USD zainwestowanego kapitału.
Symfonia jest liderem w Polsce w zakresie rozwoju i dostarczania oprogramowania do zarządzania płacami, ERP oraz zarządzania finansami dla małych i średnich przedsiębiorstw. W marcu 2021 r. Symfonia stała się spółką portfelową Mid-Europa, wiodącej instytucji private equity w Europie Środkowej.
Transakcja podlega zatwierdzeniu przez organy regulacyjne i ma zostać zamknięta jeszcze w 2023 roku.
Głównym doradcą prawnym Accel-KKR była kancelaria Goodwin Procter (UK) LLP. Kirkland & Ellis wspierał Accel-KKR w zakresie pozyskania finansowania zewnętrznego.
W dniu 29 marca 2023 r. Komisja Europejska przyjęła projekt dyrektywy w sprawie szerszego wykorzystania i aktualizacji narzędzi i procesów cyfrowych w ramach prawa spółek (dalej: „dyrektywa”). Celem dyrektywy jest ułatwienie transgranicznej działalności spółek poprzez:
zmniejszenie biurokracji i obciążeń administracyjnych w szczególności podczas zakładania spółek zależnych lub oddziałów w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz
zwiększenie przejrzystości i zaufania do przedsiębiorców transgranicznych.
Cele te mają zostać osiągnięte poprzez wprowadzenie narzędzi cyfrowych ułatwiających działalność transgraniczną spółek, tj.: unijnego certyfikatu spółki zawierającego podstawowe informacje o spółce czy wielojęzycznego, ujednoliconego wzoru unijnego cyfrowego pełnomocnictwa uznawanego we wszystkich państwach członkowskich.
Ponadto dyrektywa wprowadzi tzw. „zasadę jednorazowości”, dzięki której spółki zakładające oddziały lub spółki zależne w innych państwach członkowskich nie będą musiały zgłaszać do rejestrów tych państw własnych danych, wcześniej ujawnionych w krajowych rejestrach działalności gospodarczej. Dane te będą wymieniane za pośrednictwem unijnego systemu integracji rejestrów przedsiębiorstw (BRIS), który zostanie połączony z systemem integracji rejestrów beneficjentów rzeczywistych (BORIS) oraz systemem wzajemnego połączenia rejestrów upadłości (IRI), a także będzie zawierał większą ilość informacji o spółkach.
Zniesiony zostanie również wymóg uzyskiwania legalizacji (apostille) m.in. w odniesieniu do poświadczonych za zgodność z oryginałem kopii dokumentów i informacji dotyczących spółek uzyskanych z rejestrów czy aktów notarialnych.
W ocenie Komisji Europejskiej proponowane narzędzia i procesy cyfrowe mają ułatwić ekspansję zagraniczną małym i średnim przedsiębiorstwom, które zazwyczaj nie dysponują takimi zasobami finansowymi i administracyjnymi jak duże spółki, a przez to trudniej jest im obecnie prowadzić działalność transgraniczną.
Projekt dyrektywy jest obecnie przedmiotem obrad w Parlamencie Europejskim i Radzie. Jeśli zostanie on przyjęty i dyrektywa wejdzie w życie, państwa członkowskie będą miały dwa lata na wdrożenie jej przepisów w prawie krajowym.
ZASADA JEDNORAZOWOŚCI
Głównym celem dyrektywy jest ułatwienie zakładania spółek zależnych i oddziałów w innych państwach członkowskich. W ocenie Komisji Europejskiej ograniczenie formalności związanych z wykorzystywaniem informacji o spółkach w sytuacjach transgranicznych ma sprawić, że ich ekspansja zagraniczna będzie mniej czasochłonna i bardziej opłacalna.
Odpowiedzią na dotychczasowe problemy spółek ma być tzw. „zasada jednorazowości”, dzięki której spółki nie musiałyby przedkładać w innym państwie członkowskim informacji i danych, które zostały już przez nie raz podane i wpisane do krajowego rejestru działalności gospodarczej. Przykładowo, jeśli polska spółka chciałaby otworzyć spółkę zależną lub oddział w innym państwie członkowskim, nie będzie ona musiała przedkładać organom tego państwa swoich danych i informacji znajdujących się już w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Zgodnie bowiem z „zasadą jednorazowości” rejestr państwa członkowskiego, w którym ma zostać utworzona spółka zależna lub oddział spółki – matki zarejestrowanej w innym kraju UE powinien otrzymać takie informacje drogą elektroniczną od rejestru państwa członkowskiego, w którym zarejestrowana jest spółka – matka, z wykorzystaniem systemu integracji rejestrów (BRIS). Ponadto krajowe rejestry działalności gospodarczej zostaną zobowiązane do udostępniania gromadzonych informacji każdemu organowi, jednostce lub osobie upoważnionej na mocy prawa krajowego do zajmowania się jakimkolwiek aspektem tworzenia spółki zależnej lub oddziału.
Przyjęcie dyrektywy ma również doprowadzić do tego, aby informacje o spółkach dostępnych w różnych państwach członkowskich były porównywalne oraz by możliwe było znalezienie odpowiednich informacji o spółkach na poziomie unijnym, bez konieczności sięgania do rejestrów krajowych. Integracja krajowych rejestrów z unijnym systemem BRIS nie tylko ułatwi wyszukiwanie danych o spółkach z innych państw członkowskich, ale również ograniczy potrzebę przedkładania przez spółki dokumentów zawierających informacje znajdujące się już w unijnym rejestrze.
Dodatkowo zintegrowanie krajowych rejestrów, co do zasady udostępniających dane jedynie w języku urzędowym danego państwa członkowskiego, z unijnym systemem integracji rejestrów przedsiębiorstw (BRIS), dostępnym we wszystkich językach urzędowych UE, ułatwi korzystanie z tych danych, w szczególności bez konieczności zlecania ich dodatkowego tłumaczenia.
NOWE CYFROWE NARZĘDZIA: UNIJNY CERTYFIKAT SPÓŁKI I UJEDNOLICONE PEŁNOMOCNICTWO
Ułatwienie działalności transgranicznej spółek ma nastąpić przede wszystkim poprzez wprowadzenie następujących cyfrowych narzędzi:
Komisja podkreśla, że spółki powinny mieć możliwość udowodnienia za pomocą prostych i wiarygodnych narzędzi uznawanych transgranicznie przez wszystkie państwa członkowskie, że zostały założone w jednym z nich. Takim narzędziem ma być w szczególnościcyfrowyunijny certyfikat spółki zawierający podstawowe informacje o spółce, dostępny we wszystkich językach urzędowych UE. Spółki będą mogły wykorzystywać go do różnych celów, w tym na potrzeby procedur administracyjnych przed organami krajowymi czy postępowań sądowych w innych państwach członkowskich, a także przed instytucjami i organami Unii Europejskiej.
Unijny certyfikat spółki będzie co do zasady wydawany i uwierzytelniany przez krajowe rejestry działalności gospodarczej i będzie zawierał m.in. informacje o firmie i siedzibie spółki, a także dane osób uprawnionych do jej reprezentacji. Będzie go również można uzyskać za pośrednictwem unijnego systemu integracji rejestrów.
Unijny certyfikat spółki będzie wydawany zarówno na wniosek spółki, której dotyczy, jak i osób trzecich. Państwa członkowskie będą mogły pobierać z tego tytułu opłaty, jednak spółki powinny mieć możliwość uzyskania co najmniej raz w roku swojego własnego certyfikatu w sposób bezpłatny.
Certyfikat powinien być uznawany we wszystkich państwach członkowskich UE jako rozstrzygający dowód dotyczący założenia spółki i potwierdzenie jej danych.
Kolejnym cyfrowym narzędziem ułatwiającym działalność transgraniczną spółek ma być unijne ujednolicone cyfrowe pełnomocnictwo, będące wielojęzycznym unijnym wzorem. Spółki działając transgranicznie będą mogły z niego korzystać, aby upoważnić daną osobę do ich reprezentacji. Będzie ono zawierało minimalne obowiązkowe informacje. Takie pełnomocnictwo powinno być sporządzone i odwoływane zgodnie z krajowymi wymogami prawnymi i formalnymi. Będzie ono miało wyłącznie formę cyfrową i będzie uwierzytelniane m.in. przy użyciu elektronicznych podpisów kwalifikowanych.
Spółka, chcąc korzystać z unijnego pełnomocnictwa, będzie zobowiązana do złożenia go w rejestrze działalności gospodarczej. Dzięki temu osoby trzecie, które wykażą swój uzasadniony interes prawny, będą mogły się z nim zapoznać za pośrednictwem właściwego rejestru. Narzędzie to może być przydatne dla notariuszy, instytucji kredytowych i finansowych, właściwych organów czy adwokatów i radców prawnych, którzy będą mogli w ten sposób potwierdzić istnienie cyfrowego pełnomocnictwa.
Unijne cyfrowe pełnomocnictwo będzie honorowane we wszystkich państwach członkowskich UE jako dowód upoważnienia danej osoby do reprezentowania spółki w sposób określony w tym dokumencie.
ZWOLNIENIE Z OBOWIĄZKU LEGALIZACJI DOKUMENTÓW
Dyrektywa ma ponadto zobowiązać państwa członkowskie do zapewnienia, aby m.in. kopie dokumentów poświadczonych przez rejestry działalności gospodarczej za zgodność z oryginałem czy akty notarialne i dokumenty administracyjnebyły zwolnione z wszelkich form legalizacjilub podobnych formalności.
W szczególności przed posłużeniem się jednym z ww. dokumentów w innym państwie członkowskim podmioty działające transgraniczne nie będą musiały uzyskiwać apostille, tj. urzędowego poświadczenia dokumentu krajowego potwierdzającego m.in. podpis i charakter, w jakim działała osoba, która go podpisała. Zwolnieniem z obowiązku legalizacji mają być objęte te dokumenty, które potrzebne są do zakładania spółek oraz rejestracji ich oddziałów w innym państwie członkowskim UE, a także do przekształceń transgranicznych, połączeń i podziałów.
Zwolnienie z konieczności legalizacji dokumentów znacząco przyspieszy wszelkie procesy związane z działalnością transgraniczną spółek, w tym w szczególności te związane zakładaniem spółek zależnych lub oddziałów w innych państwach członkowskich UE.
ZWOLNIENIE Z OBOWIĄZKU PRZYSIĘGŁEGO TŁUMACZENIA DOKUMENTÓW
Dokumenty założycielskie spółek, szczególnie należących do transgranicznych grup kapitałowych czy nastawionych na działalność w kilku krajach, są niejednokrotnie sporządzane w co najmniej dwóch językach. Jednym z nich jest często powszechnie rozumiany język urzędowy Unii Europejskiej (np. język angielski). Dodatkowo spółki nierzadko dobrowolnie publikują na swoich stronach internetowych tłumaczenie swojego aktu założycielskiego na taki język.
W związku z powyższym, a także z uwagi na fakt, że dane o spółkach mają być przechowywane w rejestrach w formacie nadającym się do ich maszynowego tłumaczenia, wymóg uzyskiwania tłumaczeń przysięgłych aktów założycielskichiinnych dokumentów znajdujących się w rejestrze działalności gospodarczej ma zostać ograniczony do tych, które zostaną uznane przez państwa członkowskie za absolutnie koniecznie. Tytułem przykładu, państwa członkowskie nadal będą mogły wymagać przedkładania tłumaczeń przysięgłych ww. dokumentów w ramach postępowań sądowych.
ZWIĘKSZENIE WIARYGODNOŚCI I AKTUALNOŚCI INFORMACJI O SPÓŁKACH DOSTĘPNYCH NA POZIOMIE UNIJNYM
Dyrektywa ma doprowadzić również do zwiększenia przejrzystości i zaufania do przedsiębiorców działających transgranicznie. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez zapewnienie większej dokładności, aktualności i wiarygodności danych o spółkach w krajowych rejestrach gospodarczych, które będą również dostępne na poziomie unijnym za pośrednictwem systemu integracji rejestrów (BRIS).
Aktualnie w państwach członkowskich istnieją różne podejścia do weryfikacji informacji o spółkach wpisywanych do krajowych rejestrów pod kątem rzetelności, wiarygodności i aktualności. Skutkuje to niedostatecznym zaufaniem do takich danych w wymiarze transgranicznym oraz sytuacjami, w których dokumenty lub informacje o spółkach pochodzące z rejestru w jednym państwie członkowskim nie są akceptowane jako dowód w innym państwie członkowskim. Dlatego też dyrektywa ujednolici sposób weryfikacji danych i informacji zgłaszanych przez spółki do krajowych rejestrów gospodarczych. Państwa członkowskie zostaną zobowiązane do prewencyjnej kontroli administracyjnej lub sądowej aktów założycielskich oraz statutów spółek, a także wszelkich zmian tych dokumentów pod kątem ich zgodności z prawem. Kontrola taka będzie obejmowała sprawdzenie, czy dokumenty te zawierają wszystkie wymagane prawem informacje, a także czy dokonano wpłaty gotówki lub wniesiono wkład niepieniężny zgodnie z przepisami prawa krajowego.
W ocenie Komisji taka poprawa wiarygodności informacji o spółkach dostępnych w rejestrach umożliwi ich pełniejsze wykorzystanie w transgranicznych procedurach administracyjnych i postępowaniach sądowych.
Ponadto dyrektywa nałoży na spółki obowiązek potwierdzenia raz w roku kalendarzowym, że informacje o nich ujawnione w rejestrze działalności gospodarczej są aktualne. Spółki będą musiały potwierdzać swoje dane niezależnie do tego, czy dokonywały jakichkolwiek zmian wymagających zgłoszenia do rejestru. Komisja proponuje, aby spółki mogły spełniać ten obowiązek przy okazji zgłaszania zmian do rejestru lub składania dokumentów księgowych.
Aby informacje o spółkach w rejestrach były aktualne, ważne jest również zidentyfikowanie spółek, które nie spełniają już wymogów, aby nadal być zarejestrowane w rejestrze działalności gospodarczej. Dyrektywa zobowiąże państwa członkowskie UE do wprowadzenia odpowiednich procedur umożliwiających weryfikację statusu spółek. Procedury weryfikacji powinny obejmować możliwość wyjaśnienia przez spółki swojej sytuacji i dostarczenia niezbędnych danych oraz powinny zapewniać odpowiednią aktualizację statusu spółki w szczególności poprzez ujawnienie informacji o jej zamknięciu, likwidacji, rozwiązaniu czy też dalszej aktywności gospodarczej. Procedury te powinny również obejmować możliwość, w ostateczności, wykreślenia spółki z rejestru zgodnie z procedurami określonymi przez prawo krajowe.
Dodatkowo unijny system BRIS ma zostać połączony z:
systemem integracji rejestrów beneficjentów rzeczywistych (BORIS), który łączy krajowe rejestry centralne zawierające informacje o beneficjentach rzeczywistych spółek i innych osób prawnych, trustów i innych rodzajów porozumień prawnych oraz
systemem wzajemnego połączenia rejestrów upadłości (IRI).
Taka integracja umożliwi łatwiejszy i szybszy dostęp do wielu danych o spółkach, w szczególności istotnych z punktu widzenia ich kontrahentów. Dużym uproszczeniem będzie niewątpliwie możliwość ich wyszukania w jednym rejestrze tj. w systemie BRIS.
W konsekwencji nowe regulacje mają doprowadzić do pełniejszej ochrony osób trzecich wykorzystujących informacje o spółkach w szczególności tych działających transgranicznie oraz przyczynić się do zwalczania oszustw i nadużyć, a tym samym do prawidłowego funkcjonowania jednolitego rynku.
NOWE INFORMACJE PODLEGAJĄCE ZGŁOSZENIU
Dyrektywa zobowiąże również spółki do ujawniania pewnych dodatkowych informacji i danych w rejestrach działalności gospodarczej. Spółki zostaną m.in. zobligowane do podawania informacji w jakim państwie członkowskim UE lub państwie trzecim znajduje się ich centralny zarząd lub siedziba głównego przedsiębiorstwa, jeśli nie jest to państwo członkowskie siedziby statutowej.
Projekt unijnej dyrektywy zakłada również nałożenie na spółki obowiązku ujawniania informacji związanych z grupą kapitałową, do której należą. Ma to umożliwić wizualizację struktur grup kapitałowych, zapewnić przejrzystość i zwiększenie zaufania środowiska biznesowego jak również przyczynić się do skutecznego wykrywania oszustw i nadużyć. Obowiązek ujawniania informacji o strukturach grup kapitałowych będzie dotyczyłzarówno krajowych, jak i transgranicznych grup kapitałowych.
Odpowiednie informacje o grupie kapitałowej mają być zgłaszane zarówno do rejestrów spółek dominujących jak i zależnych, przy czym jednostki dominujące najwyższego szczebla podlegające prawu państwa członkowskiego powinny ujawniać w swoich rejestrach krajowych podstawowe informacje o wszystkich spółkach zależnych. W szczególności mają one obejmować firmę i formę prawną każdej spółki zależnej oraz państwa ich siedziby wraz z ich numerem rejestrowym.
W przypadku, gdyby spółka dominująca najwyższego szczebla podlegała prawu państwa trzeciego, obowiązek, o którym mowa powyżej, przejdzie na spółkę zależną znajdującą się najbliżej jednostki dominującej najwyższego szczebla w łańcuchu kontroli, ale mającą siedzibę w Unii Europejskiej i podlegającą prawu państwa członkowskiego.
Ponadto jednostki dominujące najwyższego szczebla w grupie spółek lub spółki zależne z siedzibą w Unii Europejskiej znajdujące się najbliżej jednostek dominujących najwyższego szczebla w łańcuchu kontroli (w przypadku gdy jednostki dominujące podlegają prawu państwa trzeciego) zostaną zobowiązane do aktualizacji co najmniej raz w roku, nie później niż w dniu ujawnienia dokumentów księgowych, informacji o grupie kapitałowej. Dodatkowo każda spółka zależna będzie samodzielnie odpowiedzialna za aktualizację informacji o jej przynależności do grupy kapitałowej w swoim rejestrze na podstawie informacji przekazywanych od jednostek dominujących.
Informacje te będą udostępniane również bezpośrednio na poziomie unijnym za pomocą systemu integracji rejestrów.
PODSUMOWANIE
Rozwiązania zaproponowane przez Komisję Europejską w projekcie dyrektywy znacznie ułatwią działalność spółek z siedzibą w Unii Europejskiej, w szczególności w wymiarze transgranicznym. Jako korzystne należy ocenić propozycje wprowadzenie „zasady jednorazowości”, zwolnienia części dokumentów z obowiązku ich legalizacji czy wprowadzenia narzędzi cyfrowych, tj. unijnego certyfikatu spółki i wzoru unijnego pełnomocnictwa. Rozwiązania te pozwolą prowadzić transgraniczną działalność w sposób bardziej odformalizowany.
Omawiana dyrektywa jest jednak dopiero w fazie projektu, który będzie teraz przedmiotem obrad w Parlamencie Europejskim i Radzie. Jeśli zostanie przyjęta, państwa członkowskie będą miały dwa lata na jej implementację.
Będziemy Państwa informować o dalszym przebiegu prac nad dyrektywą i jej ostatecznym kształcie.
W przypadku pytań związanych z przedstawionymi zagadnieniami prosimy o kontakt z naszymi prawnikami z zespołu prawa spółek i ładu korporacyjnego: Anną Wojciechowską, Anną Fennig, Igorem Sochą oraz Anną Oleś.
Podstawa prawna: Projekt Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 marca 2023 r. zmieniającej dyrektywy 2009/102/WE i (UE) 2017/1132 w odniesieniu do szerszego wykorzystania i aktualizacji narzędzi i procesów cyfrowych w ramach prawa spółek.
Kancelaria WKB działała na rzecz MB Aerospace, która jest spółką portfelową Blackstone, w odniesieniu do polskich aspektów sprzedaży grupy jej spółek operacyjnych na rzecz Barnes Group, za łączną sumę rzędu 740 milionów dolarów amerykańskich. Simpson Thacher & Bartlett działała jako główny doradca MB Aerospace.
MB Aerospace jest wiodącym producentem precyzyjnych komponentów do silników lotniczych oraz dostawcą usług naprawczych dla głównych producentów OEM silników lotniczych i obronnych, dostawców z segmentu Tier 1 oraz dostawców usług MRO. Siedziba główna MB Aerospace znajduje się w Motherwell w Wielkiej Brytanii, a jej 10 zakładów zatrudnia około 1450 pracowników w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Polsce oraz na Tajwanie.
Barnes Aerospace, spółka będąca częścią Barnes Group, jest globalnym producentem złożonych precyzyjnych komponentów i zespołów do silników turbinowych, konstrukcji lotniczych, przemysłowych turbin gazowych i wojskowych producentów OEM.
Przejęcie MB Aerospace jest największą akwizycją w historii Barnes Group.
Blackstone jest największym na świecie podmiotem zarządzającym aktywami o charakterze alternatywnym, posiadającym na dzień 31 marca 2023 r. aktywa o wartości ponad 990 mld USD. Blackstone koncentruje się na obsłudze inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych poprzez tworzenie przedsiębiorstw, które zapewniają trwały wzrost wartości; obecnie zarządza ponad 230 spółkami portfelowymi.
Transakcja uzależniona jest od uzyskania zgód organów regulacyjnych i spełnienia innych zwyczajowych warunków zamknięcia i oczekuje się, że zostanie zamknięta w czwartym kwartale 2023 roku.
W najnowszym zeszycie specjalnym Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie” ukazał się artykuł prawniczek z kancelarii WKB Lawyers Anny Flagi-Martynek oraz Anety Citko pt. „Zakres uprawnień organu regulacyjnego do żądania od przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych informacji i dokumentów”. Autorki szczegółowo omawiają tu zagadnienia związane z szerokim zakresem żądań organu regulacyjnego o przekazanie dokumentów i informacji oraz jak dużego zaangażowania organizacyjnego i merytorycznego takie żądania wymagają ze strony poszczególnych przedsiębiorstw.
Ekspertki biorą tu pod lupę kompetencje organu regulacyjnego, którym jest dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, który jako organ administracji publicznej winien działać w zgodzie z jej ogólnymi regułami.
Jaki jest zakres dopuszczalnego żądania na gruncie prawnym? Zgodnie z ustawą organ regulacyjny nie ma pełnej dowolności co do tego, jakich informacji czy dokumentów może żądać od przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Zakres ten jest ograniczony do minimum niezbędnego organowi do wykonywania jego zadań.
W opinii autorek sam fakt, że ustawodawca nie zdecydował się na ograniczenie zakresu możliwych do objęcia żądaniem dokumentów i informacji poprzez enumeratywne ich wyliczenie, nie oznacza przyjęcia pełnej dowolności działania organu. Analizując tę problematykę można również przyjąć, że należy również rozważyć zakres obowiązków leżących po stronie przedsiębiorstw wod.-kan. Kierowane do nich żądania powinny być formułowane z zachowaniem zasady proporcjonalności.
W ocenie prawniczek organ regulacyjny w omawianym trybie powinien każdorazowo uzasadniać takie żądanie. Ponadto nie powinno ono przy tym prowadzić do nadmiernego obciążenia przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych, do których jest kierowane.
Właśnie ukazała się publikacja „Likwidacja szkód komunikacyjnych w ramach ubezpieczenia OC i AC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Standardy odszkodowawcze i bezpieczeństwa”. Dorota Karczewska i dr hab. Jakub Pokrzywniak są autorami rozdziału „Kompetencje prezesa UOKIK w odniesieniu do praktyk zakładów ubezpieczeń dotyczących likwidacji szkód z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych”.
Problem kompetencji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w odniesieniu do praktyk zakładów ubezpieczeń dotyczących likwidacji szkód z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych to zagadnienie, które budzi nie tylko wiele wątpliwości teoretycznych, ale ma również doniosłe znaczenie dla praktyki obrotu.
W opracowaniu przedstawiono analizy i wnioski w tym zakresie formułowane zarówno przez akademików, jak i praktyków, ujęte w dwóch częściach, z jednej strony prawno naukowej, z drugiej – technicznej. Wszystkie dotyczą fundamentalnego problemu zakresu zwrotu przez ubezpieczyciela wydatków na naprawę pojazdów mechanicznych w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ich posiadaczy. Publikacja odnosi się także do roli, jaką dla wykonywania obowiązków kompensacyjnych przez ubezpieczycieli mają kompetencje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Zachęcamy do lektury, więcej informacji znajduje się tutaj .
Publikacja ta jest corocznym przeglądem zasad ładu korporacyjnego obowiązujących spółki publiczne w poszczególnych jurysdykcjach i stanowi przydatny przegląd systemów ładu korporacyjnego na całym świecie. Przez pryzmat najnowszych trendów i zmian, możemy zapoznać się z najbardziej istotnymi zasadami dotyczącymi funkcjonowania organów spółek publicznych, wymogów w zakresie sprawozdawczości i ujawniania informacji, czy praw i obowiązków akcjonariuszy.
Ze względu na swój praktyczny i porównawczy charakter (tegoroczne wydanie omawia rozwiązania przyjęte w 21 jurysdykcjach) oraz regularne aktualizacje, publikacja może służyć jako wsparcie zarówno dla prawników, jak i przedsiębiorców.
Z rozdziałem autorstwa naszych ekspertów można zapoznać się online lub pobrać go TUTAJ.
W dniu 22 maja 2023 r. weszła w życie ustawa o fundacji rodzinnej (dalej: „ustawa”). Jej przepisy wprowadzają do polskiego porządku prawnego tzw. fundację rodzinną, której celem jest umożliwienie sprawnej i skutecznej wielopokoleniowej sukcesji w ramach biznesów rodzinnych. Wykorzystanie wehikułu fundacji rodzinnej zapobiegać ma rozdrobnieniu majątku przedsiębiorstwa rodzinnego bądź konieczności jego sprzedaży w przypadku śmierci założyciela.
Przedsiębiorcy otrzymują instrumenty pozwalające utrzymać majątek rodzinny w jednorodnym stanie mimo liczebności potencjalnych następców, co w konsekwencji ma zapobiegać sporom rodzinnym dotyczącym kontynuacji działalności gospodarczej firmy rodzinnej. Fundacja rodzinna ma być zatem głównym narzędziem sukcesji w biznesie.
Ustawa ma na celu wypełnienie luk w polskim porządku prawnym w zakresie narzędzi gwarantujących ochronę przed rozdrobnieniem wypracowanego majątku, chroniąc jednocześnie przed utratą rodzinnego charakteru biznesu.
FUNDACJA RODZINNA – NA CZYM TO POLEGA?
Zgodnie z przepisami ustawy, fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie jej beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Przepisy wskazują zatem kierunkowo na cele fundacji: konsolidację majątku rodziny założyciela i zabezpieczenie go przed rozdrobnieniem, zarządzanie majątkiem przekazanym fundacji oraz zapewnienie środków utrzymania dla członków rodziny fundatora.
Fundacja rodzinna dla osiągnięcia przypisanych jej celów została wyposażona we własny majątek. Składa się on z mienia pierwotnie wniesionego przez fundatora o wartości co najmniej 100.000,- złotych oraz z wartości majątkowych nabytych przez fundację już po jej utworzeniu. W głównej mierze korzyści te mają polegać na dalszych przysporzeniach w postaci darowizn i spadków oraz na dochodach osiąganych przez fundację w ramach jej działalności. Majątek fundacji z jednej strony ma służyć akumulacji i ochronie wypracowanego kapitału rodzinnego (np. wniesione do majątku fundacji prawa udziałowe w spółce-matce holdingu rodzinnego posiadającej uprawnienia właścicielskie w spółkach operacyjnych), z drugiej strony ma być źródłem świadczeń na rzecz wskazanych przez fundatora beneficjentów.
UTWORZENIE FUNDACJI RODZINNEJ
Fundację rodzinną tworzy się na podstawie aktu założycielskiego fundatora (lub kilku fundatorów) albo w testamencie (w tym przypadku wyłącznie jednego fundatora). Z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego albo ogłoszenia testamentu powstaje fundacja rodzinna w organizacji. Inkorporacja fundacji wymaga także ustalenia treści jej statutu, ustanowienia organów oraz wniesienia mienia. Wraz z wpisem do rejestru fundacji rodzinnych fundacja nabywa osobowość prawną.
Kluczowym dokumentem określającym cel i charakter fundacji rodzinnej jest jej statut, który przyjmowany jest przez fundatora w formie aktu notarialnego. To w tym dokumencie założyciel wskazuje podstawowe dane fundacji, w tym jej nazwę z obowiązkowym oznaczeniem „Fundacja Rodzinna”, cele, sposób określania beneficjentów i zakres przysługujących im uprawnień, zasady powoływania i odwoływania organów, zasady zmiany statutu, czy też przeznaczenie majątku po likwidacji fundacji. W odrębnym dokumencie – liście beneficjentów – wskazuje się pierwszych beneficjentów fundacji. Lista beneficjentów podlega aktualizacji dokonywanej przez zarząd w sposób określony w postanowieniach statutu.
BENEFICJENCI ORAZ SPOSÓB ZARZĄDZANIA FUNDACJĄ RODZINNĄ
Beneficjentem fundacji rodzinnej może być osoba fizyczna lub organizacja pożytku publicznego. Szczegółowy zakres świadczeń fundacji na rzecz konkretnych beneficjentów powinien być określony przez fundatora w statucie. Świadczenia mogą być przyporządkowane do konkretnych beneficjentów, mogą przybierać formę jednorazowych świadczeń pieniężnych, okresowych rent czy też innych przysporzeń o charakterze majątkowym.
Określonym beneficjentom może zostać przyznane uprawnienie do uczestniczenia w zgromadzeniu beneficjentów (wymagane jest wskazanie co najmniej jednego beneficjenta posiadającego takie uprawnienie). Zgromadzenie beneficjentów, oprócz uprawnień typowych dla organu właścicielskiego dotyczących zatwierdzania sprawozdania finansowego fundacji rodzinnej, udzielenia absolutorium członkom zarządu z wykonania przez nich obowiązków czy też podziału lub pokrycia wyniku finansowego netto, przysługuje prawo do wyrażania zgody na dokonanie przez fundację rodzinną określonych czynności (enumeratywnie wyliczonych w statucie fundacji).
Do kompetencji zgromadzenia beneficjentów należy także powołanie audytora w celu przeprowadzenia audytu zarządzania aktywami fundacji rodzinnej, zaciągania i spełniania zobowiązań pod kątem prawidłowości, rzetelności oraz zgodności z prawem. Audyt przeprowadza się co najmniej raz na cztery lata (w przypadku fundacji rodzinnych, których sprawozdanie finansowe nie podlega badaniu zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości) lub corocznie przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego fundacji rodzinnej (jeśli sprawozdanie finansowe fundacji podlega badaniu zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości).
Do organów fundacji rodzinnej należą także:
zarząd – organ zarządczy fundacji rodzinnej, do zadań którego należy prowadzenie spraw fundacji rodzinnej oraz reprezentowanie jej; powoływany i odwoływany przez fundatora, a po jego śmierci przez radę nadzorczą, jeśli została ustanowiona (o ile statut nie stanowi inaczej). W przypadku śmierci fundatora i braku rady nadzorczej zarząd jest powoływany przez zgromadzenie beneficjentów,
rada nadzorcza – która pełni funkcje nadzorcze w stosunku do zarządu w zakresie przestrzegania prawa i postanowień zawartych w statucie; organ obowiązkowy jedynie w fundacjach, w których liczba beneficjantów przekracza 25 osób (o ile statut nie stanowi inaczej członkowie rady powoływani i odwoływani są przez fundatora, a po jego śmierci przez zgromadzenie beneficjentów).
Zasady działania zarządu oraz rady nadzorczej fundacji rodzinnej są zbliżone do zasad działania odpowiednich organów w spółkach kapitałowych (m.in. w zakresie kadencyjności, obowiązku zachowania lojalności i staranności, podejmowania decyzji w formie uchwał na posiedzeniach lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość).
Przepisy ustawy przyznają uprawnienie fundatorowi, beneficjentom i członkom organów fundacji do złożenia do sądu powództwa o uchylenie uchwały sprzecznej z jej statutem lub celem oraz o stwierdzenie nieważności uchwały sprzecznej z ustawą.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA
W celu ochrony interesów wierzycieli fundatora, fundacja rodzinna odpowiada solidarnie z fundatorem za jego zobowiązania powstałe przed jej utworzeniem, w tym za zobowiązania podatkowe, do wartości mienia wniesionego przez fundatora, według stanu w chwili nabycia, a według cen z chwili zaspokojenia wierzyciela.
Ustawa przewiduje także ochronę osób, względem których na fundatorze ciąży obowiązek alimentacyjny. Fundacja w tym zakresie ponosi subsydiarną odpowiedzialność za wykonanie obowiązku alimentacyjnego obciążającego fundatora powstałego także po jej utworzeniu.
DOZWOLONA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA FUNDACJI
Ze względu na ryzyko jakie może generować dla interesów fundacji rodzinnej i jej beneficjentów prowadzenie działalności gospodarczej, przepisy ustawy ograniczają zakres dopuszczalnych dla fundacji inicjatyw w tym zakresie. Stąd fundacja jest co do zasady uprawniona wyłącznie do gospodarowania swoim mieniem (m.in. zbywanie, najem, dzierżawa, udzielanie pożyczek), bądź prowadzenia inwestycji za pośrednictwem podmiotów, w których posiada udziały lub akcje. Dla fundacji rodzinnej przewidziano zatem w przeważającej mierze rolę inwestora pasywnego, który osiąga dochody za pomocą posiadanego majątku, jednak z uwzględnieniem obowiązku ochrony jego stałości.
OPODATKOWANIE FUNDACJI RODZINNEJ
Przekazanie przez fundatora majątku do fundacji rodzinnej, jak również dochody osiągnięte przez fundację rodzinną z działalności określonej przepisami ustawy, podlegają zwolnieniu z CIT. Gdy jednak fundacja rodzinna prowadziła działalność wykraczającą poza ustawowy zakres, dochody z takiej działalności podlegają opodatkowaniu 25% CIT.
W momencie przekazania świadczenia na rzecz fundatora oraz beneficjentów fundacji fundacja rodzinna podlega opodatkowaniu stawką 15% CIT.
W przypadku osób fizycznych, zwolnieniem z PIT objęte są świadczenia na rzecz fundatora i jego najbliższych osób (np.: dzieci, rodzice, rodzeństwo, małżonek), odpowiadające proporcji wniesionego mienia przez fundatora do sumy mienia fundacji.
Świadczenia wypłacane przez fundację na rzecz pozostałych członków rodziny podlegają opodatkowaniu w wysokości 10% przychodów, w części odpowiadającej proporcji wniesionego mienia przez fundatora do sumy mienia fundacji. Natomiast wartość potencjalnej nadwyżki, jak również świadczenia wypłacane na rzecz innych beneficjentów niż wskazani powyżej podlegają opodatkowaniu w wysokości 15% przychodów.
PRAWO DO OTRZYMANIA ZACHOWKU
Ustawa wprowadza także zmiany w materii prawa spadkowego.
W pierwszej kolejności ustawodawca przewidział, iż w przypadku, gdy fundacja nie została ustanowiona w testamencie, przy obliczaniu zachowku doliczać należy do spadku fundusz założycielski fundacji wniesiony przez spadkodawcę w okresie maksymalnie 10 lat przed otwarciem spadku (chyba że to fundacja rodzinna jest spadkobiercą). W takim wypadku fundacja staje się jednym ze zobowiązanych do zapłaty zachowku. Na zasadzie wyjątku nie dolicza się do spadku funduszu założycielskiego na rzecz zstępnego oraz małżonka, jeśli ich przekazanie nastąpiło, odpowiednio, w czasie kiedy spadkodawca nie miał zstępnych lub przed zawarciem małżeństwa ze spadkodawcą. Wysokość zachowku ulega natomiast proporcjonalnemu zmniejszeniu o korzyści otrzymane przez uprawnionego do zachowku z tytułu świadczeń spełnianych przez fundację oraz o wartość mienia otrzymanego w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
Celem ograniczenia negatywnych skutków, jakie na płynność finansową fundacji mógłby wywrzeć obowiązek niezwłocznej zapłaty zachowku w formie jednorazowej płatności, przewidziano możliwość odroczenia terminu płatności zachowku (nie dłużej niż na 5 lat), rozłożenia go na raty (terminy ich uiszczenia również nie mogą przekroczyć łącznie 5 lat), a w wyjątkowych przypadkach jego obniżenia. Niezbędne jest w tym zakresie uwzględnienie sytuacji osobistej i majątkowej uprawnionego do zachowku oraz obowiązanego do zaspokojenia roszczenia z tytułu zachowku. Sąd, na wniosek zobowiązanego, może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych lub go przedłużyć, przy czym zmieniony termin nie może być dłuższy niż dziesięć lat.
Dodatkowo ustawa wprowadza możliwość zrzeczenia się prawa do zachowku. Dopuszczalne będzie zatem umowne wyłączenie prawa do zachowku już za życia spadkodawcy, ograniczające w tym względzie opisane powyżej ryzyka dotyczące utraty płynności majątku fundacji. Co więcej, znowelizowane przepisy kodeksu cywilnego przewidują uprawnienie do przeniesienia prawa do zachowku na rzecz innej osoby uprawnionej do spadku, np. w ramach porozumienia z innym członkiem rodziny dotyczącego dalszej formy i charakteru prowadzonego przedsiębiorstwa. Skutkiem wprowadzenia rozwiązania umożliwiającego zrzeczenie się wyłącznie prawa do zachowku jest brak konieczności uwzględniania zrzekającego się przy obliczaniu podstawy zachowku, co powoduje w konsekwencji zwiększenie zachowku innych uprawnionych.
LIKWIDACJA FUNDACJI
Ustawa określa okoliczności, których skutkiem jest rozwiązanie i likwidacja fundacji rodzinnej (m.in. wystąpienie przypadków wskazanych w statucie, koniec okresu, na jaki fundacja rodzinna została powołana, zrealizowanie celu fundacji). O rozwiązaniu fundacji rodzinnej może zdecydować także sąd rejestrowy – na wniosek beneficjenta lub z urzędu – m.in. w przypadku, gdy jest ona zarządzana w sposób oczywiście sprzeczny z jej celem lub interesami beneficjentów.
Rozwiązanie fundacji rodzinnej następuje po przeprowadzeniu likwidacji. Funkcję likwidatorów fundacji rodzinnej pełnią członkowie zarządu lub osoby wskazane przez sąd rejestrowy. Ich zadaniem jest przede wszystkim zaspokojenie wierzycieli, a następnie przekazanie pozostałego majątku osobom uprawnionym. Mienie polikwidacyjne będzie przysługiwać fundatorowi, w przypadku gdy fundacja rodzinna została zlikwidowana za jego życia (o ile statut nie stanowi inaczej). W innym przypadku, majątek fundacji po jej likwidacji zostanie rozdysponowany zgodnie z postanowieniami statutu.
W przypadku pytań związanych z przedstawionymi zagadnieniami prosimy o kontakt z naszymi prawnikami z zespołu prawa spółek i ładu korporacyjnego oraz zespołu podatkowego: Anną Wojciechowską, Anną Fennig oraz Łukaszem Czekańskim.
W najnowszym numerze miesięcznika Zeszyty Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie” ukazał się artykuł autorstwa prawniczek z kancelarii WKB Lawyers Anny Flagi-Martynek oraz Anety Citko pt. Czy przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne zobowiązane jest do wymiany „zużytych” przyłączy wodociągowo-kanalizacyjnych. Autorki dokonały w nim szczegółowej analizy zagadnień związanych z odpowiedzialnością za przyłącza, postanawiając skupić się na kwestii posiadania przyłączy i odpowiedzialności za wymianę tych „zużytych”.
Publikacja bierze pod lupę kwestie związane z zakresem obowiązków przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych związanych z przyłączami wodno-kanalizacyjnymi.
Uwzględniając naturalne zużywanie się elementów tych urządzeń, sytuacje, w których zajdzie konieczność ich wymiany będą coraz częstsze. Czy obowiązek ten spoczywa na odbiorcy usług czy przedsiębiorstwie wodno-kanalizacyjnym? Otoczenie prawne nie jest do końca jasne w tym zakresie. W opinii autorek to odbiorca usług odpowiadać ma za zapewnienie prawidłowego działania instalacji, które posiada, chyba że strony umówią się inaczej. Istnieje szereg argumentów przeciwko założeniu, że sam fakt włączenia przyłącza do sieci powoduje wejście w jego posiadanie przez przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne.
W ocenie prawniczek nawet przy przyjęciu niekorzystnej dla przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych interpretacji posiadania, nie oznacza to jeszcze z automatu, że za wymianę przyłączy odpowiadają te przedsiębiorstwa. Ustawa nie daje też jednoznacznej odpowiedzi na pytanie czy wymiana przyłącza może być w każdej sytuacji uznana za obowiązek odbiorcy usług. Ekspertki w swoim opracowaniu pragnęły przybliżyć czytelnikom otoczenie prawne tego zagadnienia ze szczególnym zwróceniem uwagi na argumenty wskazujące na zasadność dokonywania wymian tych już „wyeksploatowanych”.
Prawnicy WKB doradzali spółce KGAL ESPF 5 Holding SARL (KGAL) przy nawiązaniu współpracy z Lasuno sp. z o.o. (Lasuno). Partnerzy w ramach joint venture rozwijać będą projekty energetyki odnawialnej, w tym farmy fotowoltaiczne o mocy pow. 200 MWp.
WKB doradzała KGAL podczas badania prawnego projektów, negocjacji wszystkich umów będących przedmiotem joint venture, m.in. umowy wspólników, umowy świadczenia usług deweloperskich i zarządzania projektem, umowy nabycia udziałów, umowy przeniesienia aktywów, a także w zakresie doprowadzenia do i zamknięcia transakcji.
Gratulujemy wszystkim stronom zaangażowanym w proces, w szczególności Hauke Sievers oraz Wojciech Kawecki i życzymy KGAL oraz Lasuno wspaniałej współpracy!
Dokument w dogłębny sposób analizuje uwarunkowania prawne rynku energii w Polsce oraz analizuje jak na niego wpłynęły zmiany regulacyjne, będące odpowiedzią na kryzys energetyczny.
Eksperci podzielili się wiedzą i przemyśleniami na temat kryzysu, który w 2022 roku dotknął rynki energetyczne, jego przyczyn, źródeł geopolitycznych oraz konsekwencji dla rynku, przedstawiając swoje kluczowe wnioski i rekomendacje.
Opracowanie powstało z myślą o podmiotach działających w sektorze energetycznym, ich obawach i wątpliwościach związanych skutkami kryzysu, a w szczególności ze wzrostem cen energii elektrycznej.
Raport obejmuje ponadto przemyślenia na temat stanu rynku energetycznego w 2023 roku w Polsce oraz perspektyw jakie niesie za sobą jego zliberalizowany model.
Prawnicy WKB doradzali spółce Polskie ePłatności S.A. (PeP) przy nabyciu pakietu udziałów w QRTAG Sp. z o.o., spółki projektującej, tworzącej i wdrażającej aplikacje mobilne.
WKB zapewniła PeP kompleksowe wsparcie prawne podczas całego procesu transakcyjnego, asystując podczas badania due diligence, jak również w negocjowaniu dokumentacji transakcyjnej oraz zamknięciu transakcji.
QRTAG to spółka od lat tworząca aplikacje mobilne proponująca najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne skupiająca się na indywidualnych potrzebach swoich klientów.
PeP jest spółką z Grupy Nexi – europejskiego lidera w obszarze płatności. Po niedawnych akwizycjach w obszarze płatności (m.in. przejęciu operatorów: NeoTu, PayUp, TopCard, dostawcy usług – Billbird, a także integratora płatności internetowych – PayLane), PeP znajduje się w pierwszej trójce największych europejskich operatorów płatności pod względem ilości terminali na rynku.
Prawnicy WKB doradzali CVI Dom Maklerski sp. z o.o. przy transakcji wyjścia przez zarządzany przez CVI, fundusz Noble Fund Mezzanine FIZAN z kilkuletniej inwestycji w spółce Exact Systems sp. z o.o., zajmującej się oceną jakości komponentów w wielkoseryjnym przemyśle motoryzacyjnym oraz urządzeń gospodarstwa domowego.
Exact Systems sp. z o.o. jest wiodącym na rynku dostawcą usług kontroli jakości produktów i komponentów w przemyśle produkcji wielkoseryjnej, posiadając przedstawicielstwa w 13 krajach na świecie oraz świadcząc usługi kontroli jakości w ponad 900 zakładach produkcyjnych w szczególności w branży motoryzacyjnej, urządzeń gospodarstwa domowego oraz kosmetycznej.
CVI Dom Maklerski to niezależny inwestor, zarządzający funduszami o aktywach wycenianych na prawie 4 miliardy złotych. CVI dokonując ponad setki inwestycji rocznie posiada znaczący wpływ na rozwój rynku inwestycji w podmioty prywatne w Polsce oraz regionie.
Zespół WKB pod kierownictwem Jakuba Jędrzejaka wspieranego przez Mateusza Malinowskiego, doradzał CVI w procesie negocjacji oraz zawarcia umowy sprzedaży udziałów, a także w przygotowaniu pozostałej dokumentacji transakcyjnej.
Z przyjemnością informujemy, że zostały ogłoszone zostały wyniki najnowszego rankingu The Legal 500 EMEA 2023. W tym roku WKB została wyróżniona w 16 kategoriach, zaś w 4 spośrod nich zostaliśmy uznani jako TOP TIER FIRM. Indywidualne rekomendacje otrzymało 50 naszych ekspertów – 2 naszych prawników znalazło się w elitarnym gronie Hall of Fame – Jerzy Baehr oraz Aleksander Stawicki, 4 prawników rekomendowanych jest w gronie Leading Individuals: Jakub Pokrzywniak, Jan Roliński, Bartosz Turno oraz Anna Wojciechowska, a jako Next Generation Partners wyróżnione zostały: Anna Flaga-Martynek, Marta Midloch oraz Dorota Karczewska.
Cieszymy się również z opinii, jakie wystawili o Waszej pracy nasi Klienci:
‘Exceptional understanding, and a very pro-business team. They are timely, they come up with legally sound solutions that play well with companies and their business reality.’
‘The most reliable and timely lawyers we ever had the pleasure to work with. They understand our needs and go beyond what is asked of them, they understand the business perspective like no others and we would recommend them to anyone seeking legal advice.”
Wyniki naszej kancelarii przedstawiają się następująco:
TOP TIER
Competition/Antitrust,
Construction,
Insurance,
Public Procurement.
TIER 2
Commercial, corporate and M&A
Dispute resolution
Employment
Energy and natural resources
Restructuring and insolvency
TIER 3
Banking and finance
Capital markets
Intellectual property
Private equity
TMT
TIER 4
Data privacy and data protection
Real estate
INDYWIDUALNE REKOMENDACJE:
Jerzy Baehr (Energy and natural resources) – Hall of Fame
1 stycznia 2023 r. weszły w życie znowelizowane przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (,,Ustawa’’), wprowadzające m.in. regulacje dotyczące specjalnych zasad opodatkowania Spółki Holdingowej (,,SH”).
Co istotne, z początkiem 2023 r. rozszerzono możliwość skorzystania ze zwolnienia podatkowego od przychodów z dywidend i zysków kapitałowych otrzymywanych przez SH.
PRZEDMIOT NOWELIZACJI
W ramach nowelizacji SH spełniające kryteria przewidziane przepisami Ustawy mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego całej kwoty dywidendy otrzymanej od spółki zależnej (dotychczas zwolnieniem objęta była kwota 95% dywidendy).
Dywidendy wypłacane na rzecz SH przez zagraniczną spółkę zależną nie będą mogły skorzystać ze zwolnienia, gdy w roku wypłaty dywidendy lub w którymkolwiek z 3 lat podatkowych poprzedzających ten rok (przed nowelizacją 5 lat), co najmniej 33% przychodów tej spółki zależnej pochodziło z dywidend, zysków kapitałowych itp., oraz gdy faktycznie zapłacony podatek przez tę spółkę w państwie jej siedziby jest co najmniej 25% niższy do podatku, który ta spółka miałaby zapłacić w Polsce. Przypominamy, że to ograniczenie nie ma zastosowania, gdy zagraniczna spółka zależna prowadzi w państwie UE/EOG rzeczywistą działalność gospodarczą.
Zwolnienie z opodatkowania dywidend nie ma również zastosowania w części w jakiej dywidenda w jakiejkolwiek formie podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, odliczeniu od dochodu, podstawy opodatkowania lub od podatku przez zagraniczną spółkę zależną.
Przypominamy, że zwolnienie z CIT zysków ze sprzedaży udziałów/akcji w spółkach zależnych uzyskanych przez SH zostało utrzymane w niezmienionym kształcie.
Nie ma ono zastosowania, jeżeli co najmniej 50% aktywów spółki zależnej stanowią (posiadane bezpośrednio lub pośrednio) nieruchomości lub prawa do nieruchomości położone na terytorium Polski. Zwracamy przy tym uwagę, że przepisy nie definiują jak należy rozumieć „prawa do nieruchomości”, co potencjalnie może być przedmiotem sporu z organami podatkowymi.
SPÓŁKA HOLDINGOWA
Z preferencji podatkowych mogą skorzystać polskie SH w formie spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spełniające łącznie następujące warunki:
posiada bezpośrednio oraz nieprzerwanie przez okres co najmniej dwóch lat co najmniej 10 % akcji lub udziałów w spółce zależnej (poprzednio wymagany był okres 1 roku),
nie jest spółką tworzącą podatkową grupę kapitałową,
musi prowadzić rzeczywistą działalność gospodarczą,
nie może korzystać ze zwolnień z opodatkowania dochodu z tytułu działalności prowadzonej w specjalnej strefie ekonomicznej (SSE) lub w ramach Polskiej Strefy Inwestycji (PSI) (w porównaniu do zeszłego roku, obecnie SH może korzystać ze zwolnienia z podatku u źródła w stosunku do dywidend),
jej pośrednim lub bezpośrednim akcjonariuszem lub udziałowcem nie może być podmiot posiadający siedzibę lub zarząd albo zarejestrowany lub położony na terytorium krajów stosujących m.in. szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. raje podatkowe).
KRAJOWA SPÓŁKA ZALEŻNA ORAZ ZAGRANICZNA SPÓŁKA ZALEŻNA
Od początku 2023 r. złagodzono definicję krajowej spółki zależnej, którą może być spółka akcyjna lub spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spełniająca łącznie następujące kryteria:
co najmniej 10 % akcji lub udziałów spółki zależnej musi posiadać bezpośrednio SH,
nie może posiadać tytułów uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych lub instytucjach im podobnych, praw majątkowych związanych ze statusem fundatora lub beneficjenta fundacji, trustu, innych podmiotów albo stosunków prawnych o charakterze powierniczym,
nie może wchodzić w skład podatkowej grupy kapitałowej.
W porównaniu do poprzedniego stanu prawnego, od początku 2023 r. krajowa spółka zależna może posiadać udziały/akcje w innych spółkach oraz może korzystać ze zwolnienia dochodu z tytułu działalności prowadzonej w ramach PSI lub SSE.
W przypadku zagranicznej spółki zależnej (warunki pozostały niezmienione od 2022 r.):
posiada osobowość prawną,
podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym w innym państwie niż Polska oraz nie korzysta ze zwolnienia w tym zakresie przewidzianego przepisami danego kraju,
nie ma siedziby, zarządu i nie jest zarejestrowana ani położona na terytorium kraju stosującego m.in. szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. raj podatkowy).
DODATKOWE WARUNKI SKORZYSTANIA ZE ZWOLNIENIA
Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest spełnianie przesłanek wskazanych w definicjach SH, krajowej spółki zależnej oraz zagranicznej spółki zależnej nieprzerwanie przez okres co najmniej dwóch lat (do końca 2022 r. 1 rok) na dzień poprzedzający uzyskanie przychodów z dywidend albo zbycia udziałów (lub akcji).
Ponadto, w przypadku zamiaru skorzystania ze zwolnienia podatkowego w zakresie odpłatnego zbycia akcji lub udziałów spółki zależnej, należy złożyć oświadczenie we właściwym urzędzie skarbowym co najmniej na 5 dni przed planowaną transakcją.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2022, poz. 2180).
Kwestie związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniem terroryzmu niezmiennie znajdują się w centrum zainteresowań organów Unii Europejskiej. Zgodnie ze wspólną deklaracją Parlamentu Europejskiego, Rady Unii Europejskiej oraz Komisji Europejskiej określającą unijne priorytety legislacyjne na lata 2023 oraz 2024, zagadnienia AML i CTF pozostają jedną z najważniejszych spraw dla unijnego prawodawcy.
Na poziomie Unii Europejskiej prowadzone są prace nad jednolitym zbiorem przepisów unijnych w zakresie AML i CFT. W skład tzw. pakietu AML wchodzą cztery akty prawne, wśród których centralne miejsce zajmuje projekt rozporządzenia w sprawie przeciwdziałania wykorzystywaniu systemu finansowego dla celów prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Jego postanowienia mają zastąpić dotychczasowe materialnoprawne przepisy polskiej ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
PAKIET AML
Pakiet AML składa się z projektów czterech aktów prawnych:
Rozporządzenie w sprawie przeciwdziałania wykorzystywaniu systemu finansowego dla celów prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu
Rozporządzenie określa m.in. obowiązki instytucji obowiązanych oraz wymogi spoczywające na podmiotach prawa w zakresie przejrzystości struktury własności i kontroli („rozporządzenie AML”)
Rozporządzenie ustanawiające Urząd UE ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu
Rozporządzenie ustanawia unijny organ ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu
Rozporządzenie w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i niektórych kryptoaktywów
Rozporządzenie określa zasady dotyczące informacji o stronach przekazów pieniężnych i przekazów kryptoaktywów
Dyrektywa w sprawie mechanizmów, jakie powinny wprowadzić państwa członkowskie w celu zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz uchylająca dyrektywę (UE) 2015/849
Dyrektywa uchyla IV Dyrektywę AML i określa m.in. środki przeciwdziałania praniu pieniędzy na poziomie krajowym oraz obowiązki krajowych organów AML/CTF
Celem niniejszego podsumowania jest przybliżenie czytelnikom projektu rozporządzenia AML.
ROZPORZĄDZENIE AML
W projekcie rozporządzenia AML prawodawca unijny kontynuuje swoje dotychczasowe podejście do kwestii przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu. Dokument ten opiera się na założeniach zbieżnych z założeniami aktualnych unijnych dyrektyw AML, w szczególności na zasadzie risk based approach (tzn. na zasadzie podejścia opartego na ryzyku, zakładającego stosowanie środków ograniczających ryzyko odpowiednich do zidentyfikowanego poziomu ryzyka). Jednak w przeciwieństwie do dotychczasowej metody regulowania kwestii AML i CTF w dyrektywach, tym razem prawodawca unijny zdecydował się na opracowanie rozporządzenia, które będzie podlegało bezpośredniemu stosowaniu w państwach członkowskich. Konsekwencją będzie harmonizacja przepisów AML i CTF w całym rynku wewnętrznym UE – w sprawach regulowanych rozporządzeniem, jego zapisy będą miały pierwszeństwo przed odpowiednimi regulacjami krajowymi. Ponadto, w zakresie spraw regulowanych rozporządzeniem, zastąpi ono dotychczasowe dyrektywy AML.
Przepisy rozporządzenia AML koncentrują się przede wszystkim na zagadnieniach związanych z instytucjami obowiązanymi oraz, stosowanymi przez nie, środkami bezpieczeństwa finansowego. Planowane regulacje polegają w dużej mierze na doprecyzowaniu już znanych nam obowiązków instytucji obowiązanych, jednak nie brakuje wśród nich także nowych elementów. W tym kontekście, warto zwrócić uwagę w szczególności na poniższe kwestie, objęte projektowanymi przepisami:
rozszerzenie katalogu instytucji obowiązanych o np. osoby prowadzące handel metalami szlachetnym i kamieniami szlachetnymi, kredytodawców i pośredników kredytów konsumenckich i hipotecznych, którzy nie są instytucjami kredytowymi ani instytucjami finansowymi,
zmiana katalogu instytucji obowiązanych poprzez dostosowanie zakresu dostawców usług w obszarze kryptoaktywów do zaleceń Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF),
możliwość wyłączenia przez państwa członkowskie niektórych podmiotów świadczących usługi hazardowe i niektórych podmiotów prowadzących działalność finansową z katalogu instytucji obowiązanych, po zatwierdzeniu wyłączenia przez Komisję Europejską,
obowiązek wdrożenia, proporcjonalnie do wielkości i charakteru instytucji obowiązanej, odpowiednich strategii, środków kontroli i procedur dotyczących m.in. zasad zarządzania ryzykiem, niezależnej funkcji audytu, szkoleń pracowników, korzystania z usług innych podmiotów w zakresie wypełniania obowiązków AML,
konieczność uwzględnienia w ocenie ryzyka instytucji obowiązanej oraz w ocenie ryzyka danego klienta konkretnych zmiennych i czynników ryzyka określonych w załącznikach I, II oraz III rozporządzenia AML,
obowiązek powołania jednego z członków zarządu lub równoważnego organu zarządzającego na stanowisko kierownika ds. zgodności z przepisami, odpowiedzialnego za wdrożenie środków zapewniających zgodność z rozporządzeniem AML,
obowiązek oceny każdego z pracowników zaangażowanych w wykonywanie obowiązków AML i CTF pod kątem indywidualnych umiejętności, wiedzy, reputacji, uczciwości i rzetelności,
doprecyzowanie okoliczności, które należy wziąć pod uwagę przy ocenie stosunków gospodarczych z klientem,
wskazanie przykładowych uproszczonych i wzmożonych środków należytej staranności wobec klienta.
Ponadto, rozporządzenie AML określa wymogi spoczywające na podmiotach prawnych i porozumieniach prawnych (np. trustach) w zakresie przejrzystości struktury własności i kontroli. Doprecyzowuje ono definicję beneficjenta rzeczywistego oraz nakłada na wszystkie spółki i inne podmioty prawne zarejestrowane w Unii obowiązek uzyskania i przechowywania odpowiednich, dokładnych i aktualnych informacji
o beneficjentach rzeczywistych.
PLANOWANE WEJŚCIE W ŻYCIE
Projekty aktów prawnych, składających się na pakiet AML, są obecnie przedmiotem negocjacji pomiędzy Radą Unii Europejskiej a Parlamentem Europejskim.
Zgodnie z projektem rozporządzenia AML, wejdzie ono w życie dwudziestego dnia po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, natomiast stosowanie rozporządzenia ma rozpocząć się po upływie trzech lat od daty wejścia w życie. Oznacza to, że instytucje obowiązane będą miały trzy lata (licząc od daty wejścia rozporządzenia w życie) na przygotowanie się do stosowania nowych przepisów. W tym zakresie niezbędne będą m.in. następujące czynności:
weryfikacja i aktualizacja istniejących procedur AML,
weryfikacja stosowanych przez instytucję obowiązaną uproszczonych
i wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego,
ponowna ocena ryzyka instytucji obowiązanej z uwzględnieniem zmiennych
i czynników ryzyka określonych w załącznikach I, II oraz III rozporządzenia AML,
ocena pracowników instytucji obowiązanej zajmujących się w organizacji sprawami AML i CTF, a także ustalenie kryteriów przedmiotowej oceny,
weryfikacja zakresu obowiązków osoby odpowiedzialnej w organizacji za wdrażanie obowiązków AML.
Z perspektywy polskiego ustawodawcy, uchwalenie rozporządzenia AML będzie wymagało przede wszystkim odpowiedniego dostosowania/uchylenia przepisów polskiej ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Opublikowano wyniki Chambers Europe – najważniejszego rankingu dla branży prawniczej w Europie.
Z przyjemnością informujemy, że w tym roku wyróżnionych zostało 10 naszych zespołów, a cztery z nich znalazły się w Band 1 – do tego elitarnego grona, poza Competition/Antitrust, Corpo/M&A i Public Procurement, dołączył zespół Energy & Natural Resources. Indywidualne rekomendacje otrzymało 15 naszych prawników – z tego pięciu z nich znalazło się w Band 1:Jerzy Baehr, Jakub Jędrzejak, Jakub Pokrzywniak, Jan Roliński oraz Aleksander Stawicki.
To, co cieszy nas w szczególności, to opinie naszych Klientów, które przy tej okazji możemy poznać:
“They have a great scope of abilities and are able to handle complex and sophisticated matters.”
“The WKB team works 'with the client’ not 'for the client’.“
“WKB is able to handle large and complex matters with its large and well-prepared team.”
“They come up with great business solutions and guided us how to implement them in practice.”
Szczegółowe wyniki znajdą Państwo na stronie wydawcy.
Z dniem 1 marca 2023 roku kancelaria WKB Lawyers dołącza do Global Insurance Law Connect (GILC), globalnego sojuszu kancelarii prawnych doradzających w obszarze ubezpieczeń.
Dr hab. Jakub Pokrzywniak, partner w WKB Lawyers, kierujący praktyką ubezpieczeń, tak komentuje to wydarzenie: „Dołączenie do Global Insurance Law Connect to dla nas wspaniała okazja do współpracy z firmami partnerskimi na skalę międzynarodową, w miarę dalszego rozwoju usług, które oferujemy naszym klientom. Będzie to nowy, bardzo ważny etap w naszej międzynarodowej podróży i widzę ogromny potencjał rozwoju tego partnerstwa w przyszłości.”
Punktem wyjścia do współpracy są dla nas zawsze cele biznesowe i specyfika branży Klienta. Nasze zindywidualizowane oferty i rozwiązania prawne są odpowiedzią na konkretne potrzeby każdego Klienta.
Gillian Davidson, przewodnicząca Global Insurance Law Connect i partner w Sparke Helmore, dodaje: „WKB Lawyers posiada bogate doświadczenie na polskim rynku prawa ubezpieczeniowego, a ich członkostwo w GILC będzie korzystne dla naszej globalnej sieci firm i klientów, w miarę budowania naszej pozycji w Europie Środkowo-Wschodniej. Mówię w imieniu wszystkich członków GILC: bardzo się cieszymy, że WKB Lawyers dołączy do naszej sieci.”
Global Insurance Law Connect to zróżnicowana globalna sieć renomowanych firm prawniczych posiadających doświadczenie w zakresie ubezpieczeń. Każdy z jej członków działa na rynku ubezpieczeniowym i posiada głęboką wiedzę na temat rynków lokalnych, która może pomóc klientom w podejmowaniu złożonych, międzynarodowych wyzwań prawnych. Ponadto wszyscy członkowie sieci są prawdziwymi pasjonatami branży, co pozwala im dostarczać rozwiązania dopasowane do dzisiejszego szybko zmieniającego się rynku globalnego.
WKB będzie 14. europejską kancelarią w tej sieci, obok następujących firm: Advokatfirmaet Riisa & Co (Norwegia), ARK Law (Dania), Arnecke Sibeth Dabelstein (Niemcy), Beale & Co (Wielka Brytania), Blanco & Asociados (Hiszpania), BTG Legal (Włochy), Buren Legal (Chiny), Byrd & Associates (Francja), Duncan Cotterill (Nowa Zelandia), Durukan (Turcja), Khaitan Legal Associates (Indie), gbf Attorneys-at-Law (Szwajcaria), Lee and Li (Tajwan), Lydian (Belgia), Molitor (Luksemburg), Ocampo 1890 (Meksyk), Santos Bevilaqua Advogados (Brazylia), Socrates (Finlandia), Sparke Helmore (Australia) oraz WIJ advocaten (Holandia).
Prawnicy WKB doradzali Lisner Holding sp. z o.o., spółce z grupy UTM (Unternehmensgruppe Theo Müller) przy zawarciu przedwstępnej umowy sprzedaży 100% udziałów w Greenwich Investments sp. z o. o., spółce kontrolującej Grupę Graal.
W ramach transakcji Lisner nabędzie część biznesu Grupy Graal zajmującą się produkcją i sprzedażą konserw rybnych, dań gotowych i marynat. Zawarcie ostatecznej umowy sprzedaży udziałów jest warunkowane uzyskaniem zgody UOKiK na przeprowadzenie transakcji.
WKB świadczyła na rzecz Lisner usługi prawne w zakresie kompleksowego wsparcia na wszystkich etapach procesu akwizycji, począwszy od badania due diligence, strukturyzację transakcji oraz przy prowadzeniu negocjacji i przygotowaniu dokumentacji transakcyjnej, w tym umowy nabycia udziałów, jak również umów dotyczących świadczenia usług przejściowych (transitional services agreements). WKB kontynuuje wspieranie Lisner także na dalszych etapach transakcji, w tym w zakresie zgłoszenia zamiaru koncentracji.
Lisner jest liderem polskiego rynku przetworów śledziowych, sałatek oraz past kanapkowych. Firma jest częścią ogólnoeuropejskiego koncernu spożywczego UTM, który najbardziej znany jest jako właściciel marki produktów mlecznych Müller.
Grupa Kapitałowa Graal to największy producent ryb w puszkach w Polsce. Firma zajmuje się również produkcją łososi wędzonych, ryb marynowanych i mrożonych, a także jest wiodącym producentem dań obiadowych i mięsiw. Wyroby Grupy Graal trafiają do wszystkich wiodących sieci handlowych w Polsce oraz do 38 krajów na całym świecie.
3 lutego 2023 do Sejmu wpłynął projekt ustawy o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw[1] („projektustawy wdrażającej”). Proponowane zmiany wdrożyć mają europejską dyrektywę, której celem jest ograniczenie wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Chociaż sama dyrektywa Single Use Plastic[2](„SUP”) weszła w życie 2 lipca 2019 r., to nie dokonano jeszcze implementacji rozwiązań przewidzianych w SUP do polskiego porządku prawnego (na co był czas do 3 lipca 2021 r.[3]), a służący temu celowi proces legislacyjny nadal trwa.
JAKICH PRODUKTÓW DOTYCZYĆ MAJĄ ZMIANY?
Celem wdrożenia Single Use Plastic jest zmniejszenie używania niektórych rodzajów produktów, przede wszystkim produktów jednorazowego użytku wykonanych z tworzyw sztucznych, które (jak wskazano w preambule SUP) najczęściej zaśmiecają plaże UE. Na gruncie ustawy wdrażającej poprzez produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych rozumie się produkt, który w całości lub w części wykonany jest z tworzyw sztucznych i który nie został przeznaczony, zaprojektowany ani wprowadzony do obrotu, tak aby osiągnąć w ramach jednego cyklu życia wielokrotne użycie poprzez zwrócenie go w celu powtórnego napełnienia lub ponownego użycia do tego samego celu, do którego był pierwotnie przeznaczony. Tworzywem sztucznym jest z kolei materiał składający się z polimeru[4], do którego mogły zostać dodane dodatki lub inne substancje i który może funkcjonować jako główny składnik strukturalny produktów końcowych, z wyjątkiem polimerów naturalnych, które nie zostały chemicznie zmodyfikowane.
Wśród przykładowych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, co do których zastosowanie znajdą nowe regulacje wskazać należy na:
pojemniki na żywność, która:
przeznaczona jest do bezpośredniego spożycia, na miejscu albo na wynos,
spożywana jest zazwyczaj bezpośrednio z pojemnika,
gotowa jest do spożycia bez dalszej obróbki (t.j.: przyrządzania, gotowania czy podgrzewania).
(np.: pojemnik na żywność wykonany z tworzyw sztucznych zawierający porcję gorącego lub zimnego posiłku, pojemnik na żywność wykonany z tworzyw sztucznych zawierający sosy i produkty do smarowania),
pojemniki na napoje wykonane z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów (np. plastikowe butelki na wodę, czy wielomateriałowe kartony na napoje).
Warto podkreślić, że nowym regulacjom nie będą podlegały produkty:
które co prawda wykonane są z tworzyw sztucznych, ale zaprojektowane i wykonane zostały tak, że możliwe jest ich ponowne użycie do tego samego celu (np. kubki wielokrotnego użytku z tworzywa sztucznego sprzedawane w ramach systemu ponownego napełniania),
które nie zostały (nawet w części) wykonane z tworzywa sztucznego (np. kartonowe opakowanie na żywność, z tym zastrzeżeniem, że karton nie może zostać dodatkowo pokryty powłoką z tworzywa sztucznego),
wykonane z polimeru naturalnego, który nie został zmodyfikowany chemicznie[5] (np. przetworzonej celulozy w postaci wiskozy, czy lyocellu nie uznaje się za chemicznie zmodyfikowaną, gdyż powstające polimery są niemodyfikowane chemicznie
w porównaniu z wprowadzonym polimerem[6]).
ZAKAZ WPROWADZANIA DO OBROTU PRODUKTÓW Z OKSYDEGRADOWALNYCH TWORZYW SZTUCZNYCH
Dodatkowo, zakazane będzie wprowadzanie do obrotu takich produktów, które wykonane zostały z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych[7] oraz produktów wyszczególnionych
w załączniku nr 7 do projektu ustawy wdrażającej, np.:
kubki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka, wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
słomki i mieszadełka wykonane z tworzyw sztucznych.
DLA KOGO PRZEWIDZIANE ZOSTAŁY NOWE OBOWIĄZKI?
Nowe regulacje adresowane są m.in. do podmiotów prowadzących jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których oferowane będą produkty objęte nowymi regulacjami – obowiązani będą oni m.in. do pobierania od nabywcy opłaty za wydany produkt i prowadzenia stosownej ewidencji. Ponadto, taki przedsiębiorca od 1 stycznia 2024 r. zobowiązany będzie zapewnićnabywcom alternatywę dla jednorazowych opakowań wykonanych z tworzyw sztucznych, w postaci opakowań wielokrotnego użytku lub opakowań wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne.
Z kolei podmioty wprowadzające do obrotu[8] przedmiotowe produkty obowiązane będą m.in. do: ponoszeniacorocznej opłaty[9] oraz właściwego oznakowania produktów[10]. Ponadto, podmiot wprowadzający do obrotu opakowania na napoje, będące butelkami jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów – od 1 lipca 2024 r. będzie miał obowiązek takiego przymocowania do nich zakrętek i wieczek (wykonanych
z tworzyw sztucznych), że pozostaną one dołączone podczas spożywania napoju.
Ze względu na szereg nowych obowiązków przedsiębiorców, przewidzianych w projekcie ustawy wdrażającej dyrektywę Single Use Plastic, rekomendujemy śledzenie postępów procesu legislacyjnego.
Jeżeli mają Państwo jakieś pytania, zachęcamy do kontaktu z naszą ekspertką Martą Warzańską.
[2] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.
[3] Dyrektywa weszła w życie 2 lipca 2019 r. z 24-miesięcznym okresem przejściowym.
[4] Tworzywem sztucznym jest materiał składający się z polimeru w rozumieniu art. 3 pkt 5 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, ocen, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającej dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz.Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str. 1 ze zm.), do którego mogły zostać dodane dodatki lub inne substancje i który może funkcjonować jako główny składnik strukturalny produktów końcowych, z wyjątkiem polimerów naturalnych, które nie zostały chemicznie zmodyfikowane.
[5] Niezmodyfikowane polimery naturalne w rozumieniu definicji „substancji niemodyfikowanej chemicznie” zawartej w art. 3 pkt 40 rozporządzenia […] WE nr 1907/2006.
[7] Rozumianych jako materiały z tworzyw sztucznych zawierające dodatki, które pod wpływem utleniania prowadzą do rozpadu tych materiałów na mikrofragmenty lub do ich rozkładu chemicznego.
[8] Poprzez wprowadzanie do obrotu rozumie się pierwsze dostarczenie produktu na terytorium kraju w ramach działalności gospodarczej, odpłatnie albo nieodpłatnie, do celów dystrybucji, konsumpcji, stosowania lub użytkowania na potrzeby własne.
[9] Na pokrycie kosztów uprzątania oraz transportu i przetwarzania odpadów powstałych z produktów tego samego rodzaju jak odpady powstałe z produktów, które przedsiębiorca ten wprowadził do obrotu.
[10] Na zasadach określonych w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2020/2151 z dnia 18 grudnia 2020 r. ustanawiającym zasady dotyczące zharmonizowanych specyfikacji w odniesieniu do oznakowania produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w części D załącznika do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz. Urz. UE L 428 z 18.12.2020, str. 57, z późn. zm.) i zgodnie ze wzorami określonymi w tym rozporządzeniu.
Bank Millennium zawarł przedwstępną umowę sprzedaży 80 proc. udziałów w spółce Millennium Financial Services na rzecz Towarzystwa Ubezpieczeń na Życie Europa, które nabędzie 72 proc. udziałów spółki oraz Towarzystwa Ubezpieczeń Europa, które nabędzie 8 proc. udziałów Millennium Financial Services.
Prawnicy WKB Lawyers zapewnili TU Europa i TUnŻ Europa kompleksowe wsparcie prawne na każdym z etapów procesu, od badania due diligence, poprzez strukturyzację transakcji, a także negocjowanie i podpisanie dokumentacji transakcyjnej.
TU Europa i TUnŻ Europa zawarły również z Bankiem Millennium oraz Millennium Financial Services umowy dotyczące wyłącznego modelu dystrybucji wybranych ubezpieczeń przez następne 10 lat, w tym umowę o współpracy, umowy dystrybucyjne oraz umowy agencyjne. Bank i Towarzystwa zacieśniają w ten sposób dotychczasowe, ponad 15-letnie partnerstwo w bancassurance. Rozszerzenie współpracy strategicznej planowane jest w drugiej połowie 2023 roku.
Spółki ubezpieczeniowe Europa są częścią Grupy Talanx, jednego z największych europejskich ubezpieczycieli.
Bank Millenium jest jednym z największych banków komercyjnych w Polsce, notowanym na GPW od 1992 r. Jego głównym akcjonariuszem jest portugalski Banco Comercial Portugues.
Sfinalizowanie transakcji uzależnione jest od uzyskania zgody właściwego organu antymonopolowego. Wartość transakcji to ok 500 mln PLN.
Doradztwo prawne po stronie TU Europa i TUnŻ Europa koordynował r.pr. Piotr Lewczuk, Dyrektor Biura Prawnego – serdecznie dziękujemy całemu zespołowi TU Europa i TUnŻ Europa za zaufanie. Doradcą Banku Millenium była kancelaria Hogan Lovells, której także dziękujemy za owocną współpracę.
Znane są już wyniki najnowszego rankingu Chambers Global 2023, w którym po raz kolejny znalazła się nasza Kancelaria. Zostaliśmy rekomendowani w następujących kategoriach:
Serdecznie gratulujemy wyróżnionym osobom i zespołom!
Cieszą nas również bardzo dobre opinie Klientów:
„They come up with great business solutions and guided us how to implement them in practice.” „They have a great scope of abilities and are able to handle complex and sophisticated matters.”
„WKB are an excellent corporate team. They are always available, communicative and manage expectations.” „They address the commercial aspects very well, we don’t waste time discussing theoretical issues. They’re solution-driven.”
„WKB has the capacity to handle complex and sophisticated cases. We have used the support of various lawyers from the firm on several occasions because the issues we had required the knowledge and experience of professionals who have handled very complex international cases.”
Chambers Global to jeden z najbardziej rozpoznawalnych na świecie przewodników po rynku usług prawniczych, obejmujących także polską jurysdykcję. Publikowany jest co roku przez prestiżowe wydawnictwo Chambers & Partners.
Nieuczciwe, manipulacyjne praktyki stosowane w interfejsie stron internetowych i aplikacji, czyli tzw. praktyki darkpatterns, znajdują się obecnie w centrum zainteresowania organów ochrony konsumentów.
Praktyki te dotyczą nietransparentnego, manipulacyjnego ukształtowania interfejsu poprzez stosowanie rozwiązań (słownych, graficznych, odnoszących się do ścieżki zakupowej), polegających np. na pomijaniu w interfejsie pewnych informacji, tak aby skłonić konsumenta do wyboru droższej dostępnej opcji, komunikatach nagabujących konsumenta do zakupu z uwagi na ograniczony zakres oferty (czasowy, produktowy), dorzucaniu bez woli konsumenta dodatkowych towarów i usług do koszyka w trakcie składania zamówienia, czy uniemożliwianiu łatwego anulowania subskrypcji. Techniki dark patterns mogą bazować m.in. na wykorzystaniu przyzwyczajeń, emocji czy danych osobowych konsumenta.
W zeszłym roku Komisja Europejska wydała na ten temat obszerny raport, który stwierdza, że aż 97% najpopularniejszych stron internetowych i aplikacji używanych przez konsumentów w UE stosuje co najmniej jedną formę takiej nieuczciwej praktyki[1]. Raport podejmuje też próbę wykazania, przy pomocy badań behawioralnych, wpływu stosowania dark patterns na decyzje zakupowe konsumentów i ich dobrostan psychiczny.
Z kolei w tym tygodniu Komisja poinformowała[2] o wynikach sweepu stron internetowych przeprowadzonych w ramach sieci CPC, pod kątem stosowania przez strony internetowe określonych typów praktyk, zidentyfikowanych w raporcie Komisji.
Co ujawniło badanie? Na 399 skontrolowanych stron:
42 korzystały z fałszywych liczników odmierzających czas i podawały terminy zakupu konkretnych produktów;
54 były tak ukształtowane, że poprzez użyte rozwiązania graficzne czy słowne, skłaniały konsumentów do dokonania konkretnego wyboru (wykupienie abonamentu, droższa opcja);
70 ukrywało lub zamieszczało w sposób mniej widoczny informacji na temat dodatkowych kosztów czy dostępności tańszej opcji, w tym na 23 stronach internetowych ukryto informacje w celu skłonienia konsumentów do wykupienia abonamentu.
Badanie objęło również aplikacje – na 102 ze skontrolowanych stron internetowych, 27 stosowało co najmniej jedną z wskazanych wyżej praktyk.
Komisja zapowiedziała, że krajowe organy ochrony konsumenta podejmą dalsze działania względem przedsiębiorców, których strony wykazały opisane nieprawidłowości. Ponadto Komisja będzie kontaktować się z przedsiębiorcami prowadzącymi najpopularniejsze strony internetowe, co do których nieprawidłowości opisano w ww. raporcie.
CO NA TO PREZES UOKIK?
Wydaje się, że właśnie w tym kontekście Prezes UOKiK poinformował w zeszłym tygodniu o postawieniu zarzutów Amazon[3]. Jednym z kwestionowanych działań jest bowiem podawanie wprowadzających w błąd informacji na temat dostępności produktów[4].
Można wysnuć wnioski, że decyzja wydana w ubiegłym roku w sprawie Vinted[5] również dotyczyła podobnej praktyki. Prezes UOKiK zakwestionował w niej takie ukształtowanie interfejsu, które nie eksponowało należycie tańszej opcji (zakupy bez opłaty związanej z ochroną kupującego).
CO DALEJ?
Zapowiedziane przez Komisję działania wskazują, że w najbliższym czasie możemy spodziewać się wysypu postępowań związanych z dostrzeżonymi praktykami darkpatterns na stronach internetowych/aplikacjach. Jednocześnie, mając na względzie mnogość możliwych form takich praktyk, kwestie wykazania możliwości ich oddziaływania na decyzje zakupowe konsumenta oraz potrzebę uwzględnienia specyfiki konkretnego interfejsu, interwencje takie mogą być obecnie wyzwaniem dla organów.
Obecnie trwają konsultacje społeczne dotyczące i unijnego prawa ochrony konsumentów w zakresie sprawiedliwości cyfrowej, której skutkiem mogą być zmiany prawne w obszarze dark patterns.
Na gruncie krajowym, stwierdzenie stosowania takiej praktyki przez Prezesa UOKiK może wiązać się m.in. z nałożeniem kary pieniężnej w wysokości 10% obrotu przedsiębiorcy. Dlatego już teraz warto zadbać o przegląd stron internetowych i aplikacji pod tym kątem, a w przyszłości zapewnić udział pracowników działów prawnych na etapie prac projektowych dotyczących interfejsu użytkownika.
W przypadku pytań związanych z przedstawionymi zagadnieniami prosimy o kontakt z naszą prawniczką z zespołu prawa konkurencji i prawa konsumenckiego Aleksandrą Mariak.
[4] Warto odnotować, że w odniesieniu do strony Amazon, raport Komisji wykazał dodatkowe nieprawidłowości w obszarze „dakt patterns”, takie jak dorzucanie do koszyka dodatkowych, niezamówionych przez konsumenta produktów/usług czy problemów z anulowaniem konta w ramach Amazon Prime.
W dniu 27 maja 2022 r., weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (dalej „Ustawa”), odraczająca obowiązek założenia przez podmioty wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego skrzynki do doręczeń elektronicznych. Pomimo późniejszych zmian wprowadzonych do Ustawy w dniu 1 października 2022 r. i 24 grudnia 2022 r., wciąż aktualna pozostaje kwestia braku dokładnego terminu wdrożenia systemu e-doręczeń dla spółek wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego (dalej „KRS”).
Podstawowym założeniem Ustawy jest umożliwienie określonym w niej podmiotom prowadzenia korespondencji z podmiotami publicznymi w formie elektronicznej, która ma zastąpić dotychczasowy, tradycyjny sposób komunikacji za pomocą listów poleconych, a tym samym stać się głównym i domyślnym narzędziem obiegu korespondencji. W tym celu, spółki wpisane do KRS zostaną zobowiązane do posiadania i ujawnienia w tym rejestrze adresu do doręczeń elektronicznych, a także wyznaczenia administratora skrzynki do doręczeń.
Dotychczasowe przepisy Ustawy przewidywały dla spółek wpisanych do KRS przed dniem 5 lipca 2022 r. obowiązek utworzenia adresu do doręczeń elektronicznych do dnia 1 października 2022. Nowelizacja Ustawy odroczyła powyższy termin wskazując, że po spełnieniu uwarunkowań technicznych i organizacyjnych niezbędnych dla systemu e-doręczeń, zostanie on określony specjalnym komunikatem Ministra właściwego do spraw informatyzacji w Dzienniku Ustaw RP z przynajmniej 90 dniowym wyprzedzeniem.
Nowelizacja wskazuje również maksymalny termin wdrożenia rozwiązań technicznych, umożliwiających powszechne doręczanie i odbieranie korespondencji na dzień 1 stycznia 2024 r. Oznacza to zatem, że podmioty zobowiązane do posiadania adresu do doręczeń elektronicznych dowiedzą się o uruchomieniu systemu nie później niż jesienią 2023 roku.
Wdrożenie usługi e-doręczeń wiąże się z szeregiem pozytywnych skutków dla spółek prawa handlowego. Przede wszystkim, znaczne usprawni obieg korespondencji z podmiotami publicznymi, która będzie mogła być wysłana z dowolnego miejsca z dostępem do Internetu, bez konieczności wizyty w placówce pocztowej. Powyższe przyczyni się do szybszego rozpatrywania toczących się spraw, jak również zaoszczędzenia kosztów. Choć obowiązek założenia elektronicznej skrzynki doręczeń został wydłużony w czasie, spółki mogą już teraz skorzystać z uprawnienia do jej uruchomienia poprzez dedykowaną stronę internetową – powyższe może okazać się dobrym rozwiązaniem dla spółek, które nie będą chciały czekać z tym do ostatniej chwili.
W przypadku pytań związanych z przedstawionymi zagadnieniami prosimy o kontakt z naszymi prawniczkami z zespołu prawa spółek i ładu korporacyjnego – Anną Wojciechowską oraz Kariną Chrostowską-Kozioł.
W dniu 26 stycznia 2023 r. Sejm uchwalił ustawę o fundacji rodzinnej (dalej: „ustawa”). Jej przepisy wprowadzają do polskiego porządku prawnego tzw. fundację rodzinną, której celem jest umożliwienie sprawnej i skutecznej wielopokoleniowej sukcesji w ramach biznesów rodzinnych. Wykorzystanie wehikułu fundacji rodzinnej zapobiegać ma rozdrobnieniu majątku przedsiębiorstwa rodzinnego bądź konieczności jego sprzedaży w przypadku śmierci założyciela.
Przedsiębiorcy otrzymują instrumenty pozwalające utrzymać majątek rodzinny w jednorodnym stanie mimo liczebności potencjalnych następców, co w konsekwencji ma zapobiegać sporom rodzinnym dotyczącym kontynuacji działalności gospodarczej firmy rodzinnej. Fundacja rodzinna ma być zatem głównym narzędziem sukcesji
w biznesie.
Ustawa ma na celu wypełnienie luk w polskim porządku prawnym w zakresie narzędzi gwarantujących ochronę przed rozdrobnieniem wypracowanego majątku, chroniąc jednocześnie przed utratą rodzinnego charakteru biznesu.
Ustawa wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od dnia jej ogłoszenia.
FUNDACJA RODZINNA – NA CZYM TO POLEGA?
Zgodnie z przepisami ustawy, fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie jej beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Przepisy wskazują zatem kierunkowo na cele fundacji: konsolidację majątku rodziny założyciela i zabezpieczenie go przed rozdrobnieniem, zarządzanie majątkiem przekazanym fundacji oraz zapewnienie środków utrzymania dla członków rodziny fundatora.
Fundacja rodzinna dla osiągnięcia przypisanych jej celów ma być wyposażona we własny majątek. Składać się on będzie z mienia pierwotnie wniesionego przez fundatora o wartości co najmniej 100.000,- złotych, a także z wartości majątkowych nabytych przez fundację już po jej utworzeniu. W głównej mierze korzyści te polegać będą na dalszych przysporzeniach w postaci darowizn i spadków oraz na dochodach osiąganych przez fundację w ramach jej działalności. Majątek fundacji z jednej strony ma służyć akumulacji i ochronie wypracowanego kapitału rodzinnego (np. wniesione do majątku fundacji prawa udziałowe w spółce-matce holdingu rodzinnego posiadającej uprawnienia właścicielskie w spółkach operacyjnych), z drugiej strony będzie źródłem świadczeń na rzecz wskazanych przez fundatora beneficjentów.
UTWORZENIE FUNDACJI RODZINNEJ
Fundację rodzinną tworzy się na podstawie aktu założycielskiego fundatora (lub kilku fundatorów) albo w testamencie (w tym przypadku wyłącznie jednego fundatora). Z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego albo ogłoszenia testamentu powstaje fundacja rodzinna w organizacji. Inkorporacja fundacji wymaga także ustalenia treści jej statutu, ustanowienia organów oraz wniesienia mienia. Wraz z wpisem do rejestru fundacji rodzinnych fundacja nabywa osobowość prawną.
Kluczowym dokumentem określającym cel i charakter fundacji rodzinnej jest jej statut, który przyjmowany jest przez fundatora w formie aktu notarialnego. To w tym dokumencie założyciel wskazuje podstawowe dane fundacji, w tym jej firmę z obowiązkowym oznaczeniem „Fundacja Rodzinna”, cele, sposób określania beneficjentów i zakres przysługujących im uprawnień, zasady powoływania i odwoływania organów, zasady zmiany statutu, czy też przeznaczenie majątku po likwidacji fundacji. W odrębnym dokumencie – liście beneficjentów – fundator wskazuje pierwszych beneficjentów fundacji. Lista beneficjentów podlega aktualizacji dokonywanej przez zarząd w sposób określony w postanowieniach statutu.
BENEFICJENCI ORAZ SPOSÓB ZARZĄDZANIA FUNDACJĄ RODZINNĄ
Beneficjentem fundacji rodzinnej może być osoba fizyczna lub organizacja pożytku publicznego. Szczegółowy zakres świadczeń fundacji na rzecz konkretnych beneficjentów powinien być określony przez fundatora w statucie. Świadczenia mogą być przyporządkowane do konkretnych beneficjentów, fundator może także swobodnie ukształtować warunki, od których spełnienia uzależnione będą wypłaty (wiek beneficjenta, wykształcenie). Mogą one przybierać formę jednorazowych świadczeń pieniężnych, okresowych rent czy też innych przysporzeń o charakterze majątkowym. Fundator jest uprawniony do dokonania w każdym czasie zmian dotyczących beneficjentów i przysługujących im świadczeń.
Określonym beneficjentom może zostać przyznane uprawnienie do uczestniczenia w zgromadzeniu beneficjentów (wymagane jest wskazanie co najmniej jednego beneficjenta). Zgromadzenie beneficjentów, oprócz uprawnień typowych dla organu właścicielskiego dotyczących zatwierdzania sprawozdania finansowego fundacji rodzinnej, udzielenia absolutorium członkom zarządu z wykonania przez nich obowiązków czy też podziału lub pokrycia wyniku finansowego netto, przysługuje prawo do wyrażania zgody na dokonanie przez fundację rodzinną określonych czynności (enumeratywnie wyliczonych w statucie fundacji).
Do kompetencji zgromadzenia beneficjentów należy także powołanie audytora w celu przeprowadzenia audytu zarządzania aktywami fundacji rodzinnej, zaciągania i spełniania zobowiązań pod kątem prawidłowości, rzetelności oraz zgodności z prawem. Audyt przeprowadza się co najmniej raz w terminie czterech lat funkcjonowania fundacji rodzinnej lub w terminie badania sprawozdania finansowego fundacji rodzinnej określonego zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.
Do organów fundacji rodzinnej należą także:
zarząd – organ zarządczy fundacji rodzinnej, do zadań którego należy prowadzenie spraw fundacji rodzinnej oraz reprezentowanie jej; powoływany i odwoływany przez fundatora, a po jego śmierci przez radę nadzorczą (o ile statut nie stanowi inaczej),
rada nadzorcza – która pełni funkcje nadzorcze w stosunku do zarządu w zakresie przestrzegania prawa i postanowień zawartych w statucie; organ obowiązkowy jedynie w fundacjach, w których liczba beneficjantów przekracza 25 osób (członkowie rady powoływani i odwoływani są przez fundatora, a po jego śmierci przez zgromadzenie beneficjentów).
Zasady działania zarządu oraz rady nadzorczej fundacji rodzinnej są zbliżone do zasad działania odpowiednich organów w spółkach kapitałowych (m.in. w zakresie kadencyjności, obowiązku zachowania lojalności i staranności, podejmowania decyzji w formie uchwał na posiedzeniach lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość).
Przepisy ustawy przyznają uprawnienie fundatorowi, beneficjentom i członkom organów fundacji do złożenia do sądu powództwa o uchylenie uchwały sprzecznej z jej statutem lub celem oraz o stwierdzenie nieważności uchwały sprzecznej z ustawą.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA
W celu ochrony interesów wierzycieli fundatora, fundacja rodzinna odpowiada solidarnie z fundatorem za jego zobowiązania powstałe przed jej utworzeniem, w tym za zobowiązania podatkowe, do wartości mienia wniesionego przez fundatora, według stanu w chwili nabycia, a według cen z chwili zaspokojenia wierzyciela.
Ustawa przewiduje także ochronę osób, względem których na fundatorze ciąży obowiązek alimentacyjny. Fundacja w tym zakresie ponosi subsydiarną odpowiedzialność za wykonanie obowiązku alimentacyjnego obciążającego fundatora powstałego także po jej utworzeniu.
DOZWOLONA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA FUNDACJI
Ze względu na ryzyko jakie może generować dla interesów fundacji rodzinnej i jej beneficjentów prowadzenie działalności gospodarczej, przepisy ustawy ograniczają zakres dopuszczalnych dla fundacji inicjatyw w tym zakresie. Stąd fundacja jest uprawniona głównie do gospodarowania swoim mieniem (zbywanie, najem, dzierżawa, udzielanie pożyczek podmiotom powiązanym, obrót papierami wartościowymi i instrumentami pochodnymi), bądź prowadzenia inwestycji za pośrednictwem podmiotów, w których posiada udziały lub akcje. Fundacja może też podejmować działalność gospodarczą w zakresie prowadzenia przedsiębiorstwa w ramach gospodarstwa rolnego. Dla fundacji rodzinnej przewidziano zatem rolę inwestora pasywnego, który osiąga dochody za pomocą posiadanego majątku, jednak z uwzględnieniem obowiązku ochrony jego stałości.
OPODATKOWANIE FUNDACJI RODZINNEJ
Przekazanie przez fundatora majątku do fundacji rodzinnej, jak również dochody osiągnięte przez fundację rodzinną z działalności dozwolonej przepisami ustawy, będą zwolnione
z CIT (nie będą opodatkowane według stawki 19% lub 9%). Gdyby jednak fundacja rodzinna prowadziła działalność wykraczającą poza ustawowy zakres, taka działalność będzie opodatkowana 25% CIT.
Przekazując majątek (dokonując wypłat) na rzecz podatnika CIT, fundacja rodzinna będzie opodatkowane według ryczałtowej stawki 15% CIT.
Natomiast w przypadku osób fizycznych, świadczenia otrzymane od fundacji rodzinnej będą opodatkowane stawką 15% PIT, przy czym zwolnieniem z PIT będą objęte świadczenia na rzecz fundatora i jego najbliższych osób, należących do tzw. grupy zero określonej w ustawie o podatku od spadków i darowizn (np.: dzieci, rodzice, rodzeństwo, małżonek). Dalsi krewni fundatora i inni beneficjenci będą zobowiązani do zapłaty 15% PIT od otrzymanych wypłat.
PRAWO DO OTRZYMANIA ZACHOWKU
Ustawa wprowadza także zmiany w materii prawa spadkowego.
W pierwszej kolejności ustawodawca przewidział, iż przy obliczaniu zachowku doliczać należy do spadku fundusz założycielski fundacji, o ile został on wniesiony w okresie 10 lat przed otwarciem spadku (chyba że to fundacja rodzinna jest spadkobiercą). W takim wypadku fundacja staje się jednym z zobowiązanych do zapłaty zachowku. Na zasadzie wyjątku nie dolicza się do spadku funduszu założycielskiego na rzecz zstępnego oraz małżonka, jeśli ich przekazanie nastąpiło, odpowiednio, w czasie kiedy spadkodawca nie miał zstępnych lub przed zawarciem małżeństwa ze spadkodawcą. Wysokość zachowku ulega natomiast proporcjonalnemu zmniejszeniu o korzyści otrzymane przez uprawnionego do zachowku z tytułu świadczeń spełnianych przez fundację (oraz o wartość mienia otrzymanego w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej).
Celem ograniczenia negatywnych skutków, jakie na płynność finansową fundacji mógłby wywrzeć obowiązek niezwłocznej zapłaty zachowku w formie jednorazowej płatności, przewidziano możliwość odroczenia terminu płatności zachowku (nie dłużej niż na 5 lat), rozłożenia go na raty, a w wyjątkowych przypadkach jego obniżenia. Niezbędne jest w tym zakresie uwzględnienie sytuacji osobistej i majątkowej uprawnionego do zachowku oraz obowiązanego do zaspokojenia roszczenia z tytułu zachowku. Sąd, na wniosek zobowiązanego, może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych lub go przedłużyć, przy czym zmieniony termin nie może być dłuższy niż dziesięć lat.
Dodatkowo ustawa wprowadza możliwość zrzeczenia się prawa do zachowku. Dopuszczalne będzie zatem umowne wyłączenie prawa do zachowku już za życia spadkodawcy, ograniczające w tym względzie opisane powyżej ryzyka dotyczące utraty płynności majątku fundacji. Co więcej, znowelizowane przepisy kodeksu cywilnego przewidują uprawnienie do przeniesienia prawa do zachowku na rzecz innej osoby uprawnionej do spadku, np. w ramach porozumienia z innym członkiem rodziny dotyczącego dalszej formy i charakteru prowadzonego przedsiębiorstwa. Skutkiem wprowadzenia rozwiązania umożliwiającego zrzeczenie się wyłącznie prawa do zachowku jest brak konieczności uwzględniania zrzekającego się przy obliczaniu podstawy zachowku, co powoduje w konsekwencji zwiększenie zachowku innych uprawnionych.
LIKWIDACJA FUNDACJI
Ustawa określa okoliczności, których skutkiem jest rozwiązanie i likwidacja fundacji rodzinnej (m.in. wystąpienie przypadków wskazanych w statucie, koniec okresu, na jaki fundacja rodzinna została powołana, zrealizowanie celu fundacji). O rozwiązaniu fundacji rodzinnej może zdecydować także sąd rejestrowy – na wniosek beneficjenta lub z urzędu – m.in. w przypadku, gdy jest ona zarządzana w sposób oczywiście sprzeczny z jej celem lub interesami beneficjentów.
Rozwiązanie fundacji rodzinnej następuje po przeprowadzeniu likwidacji. Funkcję likwidatorów fundacji rodzinnej pełnią członkowie zarządu lub osoby wskazane przez sąd rejestrowy. Ich zadaniem jest przede wszystkim zaspokojenie wierzycieli, a następnie przekazanie pozostałego majątku osobom uprawnionym. Mienie polikwidacyjne będzie przysługiwać fundatorowi, w przypadku gdy fundacja rodzinna została zlikwidowana za jego życia (o ile statut nie stanowi inaczej). W innym przypadku, majątek fundacji po jej likwidacji zostanie rozdysponowany zgodnie z postanowieniami statutu.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany w prawie pracy, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2023 r. Przypominamy również o corocznych obowiązkach pracodawcy oraz wskazujemy, na jakie aspekty będzie zwracać uwagę PIP w trakcie kontroli zaplanowanych na 2023 r.
ZMIANA MINIMALNEGO WYNAGRODZENIA
W 2023 roku nastąpi wyjątkowa, podwójna zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest ona związana z prognozowanym na rok 2023 średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych.
Zgodnie z zasadami, jeżeli wskaźnik ten wyniesie co najmniej 105%, ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej. W przyjętych przez Radę Ministrów założeniach projektu budżetu państwa na rok 2023, przewidziano wysokość średniorocznego wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych na poziomie 107,8 %.
Wobec tego:
od dnia 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3.490 zł (stawka godzinowa: 22,80 zł);
od dnia 1 lipca 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 3.600 zł (stawka godzinowa: 23,50 zł).
Przypominamy, że minimalna stawka godzinowa dotyczy również osób świadczących usługi na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umów zlecenie, umów o świadczenie usług (B2B)).
Zmiana minimalnego wynagrodzenia za pracę wiąże się również ze zmianą wysokości niektórych świadczeń pracowniczych, m.in. odszkodowania za mobbing czy dyskryminację (odszkodowanie w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę), maksymalnej kwoty odprawy z tytułu tzw. „zwolnień grupowych” (wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę), czy dodatku za pracę w porze nocnej (20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę).
AUTOZAPIS DO PRACOWNICZYCH PLANÓW KAPITAŁOWYCH („PPK”)
Zgodnie z ustawą o PPK, co 4 lata, w terminie do ostatniego dnia lutego danego roku, podmiot zatrudniający informuje osobę zatrudnioną, która złożyła deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK o ponownym dokonywaniu wpłat za tego uczestnika. Będzie to pierwszy automatyczny zapis do PPK od czasu wejścia w życie Ustawy o PPK. Następny taki zapis będzie mieć miejsce w 2027 r.
Pracodawcy powinni przekazać informację o autozapisie osobom zatrudnionym, które zrezygnowały z wnoszenia wpłat do PPK, do dnia 28 lutego 2023 r. Jeśli osoby te nie złożą ponownie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, od 1 kwietnia 2023 r. zostaną one automatycznie zapisane do PPK, a pracodawca będzie miał obowiązek przekazywać instytucji finansowej naliczone i pobrane składkę na rzecz PPK od wynagrodzenia wypłaconego takiej osobie począwszy od marca 2023 r.
Obowiązek przekazania powyższej informacji dotyczy wszystkich podmiotów zatrudniających, które wdrożyły PPK. Informację można przekazać w sposób przyjęty u danego pracodawcy, np. w formie e-mailowej.
Przypominamy, że do 31 stycznia 2023 r. pracodawcy zatrudniający na dzień 1 stycznia 2023 r. mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty powinni poinformować pracowników o nietworzeniu ZFŚS oraz o braku wypłaty świadczenia urlopowego w danym roku kalendarzowym (jeśli taką podjęto decyzję).
Taka informacja powinna zostać umieszczona w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania. Jeśli u pracodawcy nie obowiązują powyższe dokumenty, informacja powinna zostać przekazana pracownikom w sposób przyjęty u danego pracodawcy.
Brak przekazania powyższych informacji może skutkować obowiązkiem wypłaty na rzecz pracowników świadczenia urlopowego (w przypadku pracowników korzystających z 14 dni kalendarzowych nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego).
DZIAŁANIA I STRATEGIE PIP NA 2023 ROK
W programie działania na rok 2023, PIP wskazała na trzy główne strategie w zakresie:
kontroli i działań prewencyjnych dla sektora budowlanego – wzmożony nadzór ma objąć przede wszystkim eliminowanie zagrożeń wypadkowych;
kontroli zagrożeń czynnikami chemicznymi w środowisku pracy – w szczególności w zakładach pracy, w których są produkowane lub stosowane substancje chemiczne, dla których ustalono poziomy najwyższych dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy (NDS);
wzmożonego nadzoru nad zakładami pracy – w szczególności w zakładach,
w których szczególnie duże ryzyko zawodowe wyraża się wysokimi przekroczeniami norm czynników szkodliwych dla zdrowia oraz wysokimi wskaźnikami wypadkowości.
Dodatkowo, PIP w czasie kontroli będzie weryfikować kwestie związane m.in. z:
pracą zdalną;
mobbingiem;
prawidłowością zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych;
czasem pracy oraz wypłatą wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy;
zwalczaniem nielegalnego zatrudnienia oraz kontrolą wypłaty wynagrodzeń.
W 2023 r. PIP planuje przeprowadzić 60 tys. kontroli, głównie u pracodawców, którzy powierzają pracę cudzoziemcom, w szczególności obywatelom Ukrainy. PIP zakłada przeprowadzenie 8 tys. kontroli w zakresie przestrzegania zakazu zawierania umów cywilnoprawnych w warunkach wskazujących na istnienie stosunku pracy.
PRACA ZDALNA W KODEKSIE PRACY
Prace w Sejmie dotyczące wprowadzenia pracy zdalnej do Kodeksu pracy zbliżają się ku końcowi. Na ostatnim posiedzeniu Sejmu (11, 12, 13 stycznia 2023 r.), wszystkie poprawki Senatu zostały odurzone.
Oznacza to, że odrzucone zostały poprawki dotyczące obowiązku pracodawcy w zakresie uwzględnienia wniosku o wykonywanie pracy zdalnej złożonego przez pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 10 r.ż., wydłużenia okresu okazjonalnej pracy zdalnej do 30 dni oraz wydłużenia vacatio legis do 3 miesięcy. Sejm nie przychylił się również do poprawki Senatu, która została zaaprobowana przez Komisję ds. zmian w kodyfikacjach dotyczącej wprowadzenia obowiązku uwzględnienia przez pracodawcę wniosku o wykonywanie pracy zdalnej złożonego przez pracownika posiadającego orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Ostateczny tekst ustawy uchwalony przez Sejm zostanie przedstawiony do podpisu Prezydentowi RP.
WZROST WYSOKOŚCI DIET
Kolejna zmiana w zakresie prawa pracy dotyczy wysokości diet i ryczałtu za nocleg z tytułu podróży służbowej. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2022 r.:
za czas krajowej podróży służbowej przypadającej od 1 stycznia 2023 r. wysokość diety i ryczałtu noclegowego wynosi odpowiednio 45 zł i 67,50 zł;
za czas podróży służbowej poza granicami kraju, rozpoczętej i niezakończonej przed 29 listopada 2022 r., należności z tytułu podróży służbowej będą ustalane na podstawie nowych, wyższych stawek diet.
WDROŻENIE DYREKTYWY WORK-LIFE BALANCE I DYREKTYWY O PRZEJRZYSTYCH WARUNKACH PRACY
Kolejną zmianą w Kodeksie pracy w 2023 r. będzie wprowadzenie rozwiązań wynikających
z implementacji dyrektyw unijnych w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów (tzw. „work-life balance”). Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji, który 11 stycznia wpłynął do Sejmu i został skierowany do I czytania. Sejm będzie pracować nad projektem na najbliższym posiedzeniu, które odbędzie się w dniach 25 i 26 stycznia 2023 r.
Przypominamy, że projektowane zmiany dotyczą m.in. wprowadzenia nowych rodzajów urlopów (np. 5-dniowego urlopu opiekuńczego), zakazu obligowania pracownika do informowania o podjęciu dodatkowej działalności, które nie jest konkurencyjna względem działalności pracodawcy, ograniczeń w zawieraniu umów na okres próbny oraz wprowadzenia obowiązku uzasadnienia wypowiedzenia umów na czas określony (dotychczas obowiązek ten dotyczył jedynie umów o pracę zawartych na czas nieokreślony).
W przypadku pytań zachęcamy do kontaktu z Wioletą Polak, szefową zespołu prawa pracy WKB.
W ostatnich dniach 2022 roku Grupa Zeiss sfinalizowała transakcję nabycia 100% udziałów w spółce Lenso sp. z o.o. Prawnicy WKB zapewnili Grupie kompleksowe wsparcie prawne na każdym z etapów procesu, od badania due diligence, poprzez strukturyzację transakcji oraz negocjowanie do przygotowania i podpisania dokumentacji transakcyjnej.
ZEISS jest wiodącą światową firmą technologiczną w branży optycznej i optoelektronicznej, opracowującą innowacyjne rozwiązania w zakresie metrologii przemysłowej. ZEISS zajmuje się m.in. rozwojem techniki pomiarowej i medycznej, jak również dystrybucją i rozwijaniem mikroskopów, soczewek okularowych, obiektywów do filmów, aparatów fotograficznych i lornetek.
Działalność LENSO sp. z o.o. obejmuje obsługę firm produkcyjnych w zakresie metrologii przemysłowej, jak również dystrybucję skanerów 3D, automatycznych systemów pomiarowych i wsparcie w procesach produkcyjnych i technologicznych.
Z ogromną radością informujemy, że zgodnie z naszą noworoczną tradycją, powiększyło się grono partnerów i counseli w WKB.
Nominacje partnerskie uzyskali Klaudia Frątczak-Kospin oraz Piotr Grabarczyk, którzy do tej pory zajmowali stanowisko doradcy w zespole restrukturyzacji i postępowań upadłościowych.
Jesteśmy kancelarią, w której szczególnie dobrze odnajdują się prawniczki i prawnicy łączący ekspercką wiedzę z wyobraźnią, która pozwala im myśleć w sposób nieszablonowy i podejmować się nawet najtrudniejszych wyzwań. Jesteśmy dumni i szczęśliwi, że nominowane osoby związały swoje kariery z WKB i że możemy docenić ich zaangażowanie – podkreślił Aleksander Stawicki, partner współzarządzający Kancelarii.
Kolejną tradycją, jaką z dumą kontynuujemy, jest znaczący udział kobiet w gronie awansowanych, co czyni nas – także pod tym względem – unikalną kancelarią prawną na polskim rynku. Jesteśmy z tego bardzo dumni!
– Awansujemy pięć świetnych prawniczek, które z sukcesem prowadzą ważne projekty dla WKB. Jedna z nich dołącza do grona partnerów Kancelarii. Konsekwentnie wspieramy kariery kobiet, które stanowią ponad połowę całego zespołu WKB i coraz większą część naszego grona partnerów i doradców – dodała Agnieszka Wiercińska-Krużewska, partner współzarządzający WKB.
NOWI PARTNERZY:
Klaudia Frątczak-Kospin – radca prawny, doradca restrukturyzacyjny, współzarządza zespołem restrukturyzacji i postępowań upadłościowych, członek zespołu fuzji i przejęć
Jej kariera prawnicza zawsze związana była z fuzjami i przejęciami, ale z równoległym zainteresowaniem restrukturyzacją, która z czasem stała się jej głównym obszarem praktyki. Od 2021 roku jest licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym.
Specjalizuje się w postępowaniach restrukturyzacyjnych i upadłościowych oraz restrukturyzacjach pozasądowych, działając zarówno na rzecz wierzycieli, jak i dłużników na wszystkich etapach procesu. Wśród najciekawszych projektów, przy których pracowała w ostatnim czasie warto wyszczególnić obsługę prawną Toys „R” Us, amerykańskiego giganta handlu detalicznego prowadzącego około 1600 sklepów na całym świecie, a także jego polskich spółek zależnych.
Klaudia ceniona jest za swoją ogromną wiedzę oraz orientację na praktyczne rozwiązania.
Jest regularnie rekomendowana przez międzynarodowy przewodnik po rynku usług prawniczych The Legal 500 EMEA.
Piotr Grabarczyk – radca prawny, współzarządza zespołem Restrukturyzacji i postępowań upadłościowych, członek zespołu bankowości i finansów
Karierę zawodową rozpoczynał jako prawnik zajmujący się bankowością i finansami. Przez ponad 13 lat zajmował się transakcjami finansowania, ale jego specjalizacją zawodową stopniowo stawało się doradztwo w obszarze restrukturyzacji i postępowań upadłościowych. Do najciekawszych projektów, przy których pracował w ostatnim czasie, należą doradztwo na rzecz konsorcjum ponad 20 międzynarodowych banków oraz innych instytucji finansowych w procesie restrukturyzacji finansowej, doradztwo na rzecz wiodącego banku w procesie restrukturyzacji sądowej spółek oraz doradztwo na rzecz grupy wierzycieli handlowych w pionierskiej transakcji zmiany układu.
Specjalizuje się w regulacjach branży mediów, rynku cyfrowego oraz regulowanych sektorach rozrywki. Wspiera prawnie zarządzanie kryzysami medialnymi. Prowadzi procesy w sprawach o zniesławienie, ochronę dóbr osobistych oraz prawa własności intelektualnej związane z mediami. Reprezentuje klientów przed Sądem Unii Europejskiej w Luksemburgu, przed KRRiT, UOKiK, UPRP, EUIPO oraz WIPO.
Pracuje na rzecz największych podmiotów z sektora mediów i rozrywki w Polsce, w tym dla nadawców telewizyjnych, radiowych i dostawców VOD, dla cenionych niezależnych producentów audiowizualnych i domów produkcyjnych, wydawców i producentów gier wideo, a także największych platform typu marketplace w regionie.
W ramach doradztwa pro bono wspiera m.in. twórców filmowych oraz samorządowe instytucje kultury.
Aleksandra Bączykowska – adwokat, członek zespołów life sciences oraz prawa własności intelektualnej & TMT
Współtworzyła zespół life sciences, którym obecnie kieruje, doradzający m.in. w sprawach dotyczących badań klinicznych, wyrobów medycznych i produktów leczniczych oraz reklamy. Ma wieloletnie doświadczenie w doradztwie dla klientów z wielu sektorów w sprawach dotyczących własności przemysłowej (znaki towarowe, patenty i wzory) oraz w sprawach dotyczących nieuczciwej konkurencji.
Reprezentuje klientów przed Sądem Unii Europejskiej w Luksemburgu, przed KRRiT, UOKiK, UPRP, EUIPO oraz WIPO Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej. Aleksandra doradza największym firmom farmaceutycznym, firmom prowadzącym badania kliniczne oraz ubezpieczycielom medycznym na rynku.
W ramach działalności pro bono wspiera osoby fizyczne w sprawach dotyczących błędów medycznych.
W latach 2021 i 2022 została wyróżniona w konkursie IP Stars jako IP Rising Star. W 2022 roku otrzymała też rekomendację The Legal 500 EMEA.
Aleksandra Dziurkowska – radca prawny, członek zespołów prawa konkurencji i konsumenckiego oraz prawa własności intelektualnej & TMT
Od blisko 10 lat doradza klientom w sprawach związanych z polskim i unijnym prawem konkurencji, w tym m.in. w kwestiach dotyczących porozumień antykonkurencyjnych, wymiany informacji między przedsiębiorcami, nadużywania pozycji dominującej, koncentracji przedsiębiorstw oraz systemów dystrybucji i ich zgodności z prawem konkurencji.
Reprezentuje klientów w największych postępowaniach antymonopolowych z branży automotive, sektora farmaceutycznego oraz sprawach dotyczących sportu profesjonalnego. Zajmuje się opracowywaniem i wdrażaniem dedykowanych programów compliance (m.in. pełniła funkcję compliance officer w stowarzyszeniach branżowych działających na rynkach wrażliwych). Ma doświadczenie w doradztwie na gruncie ustawy o nieuczciwym wykorzystaniu przewagi kontraktowej w branży spożywczej, współpracując z największymi sieciami handlowymi. Reprezentuje klientów przed Prezesem UOKiK oraz sądami w tzw. sprawach zatorowych.
dr Jarosław Kola – prawnik, członek zespołu zamówień publicznych i infrastruktury, zespołu pomocy publicznej i funduszy unijnych oraz sektora komunalnego i ESG
Specjalizuje się w prawie zamówień publicznych, elektromobilności i funduszach unijnych.
Doradza zarówno zamawiającym, jak i wykonawcom, w tym, w szczególności w obszarze energetyki i transportu, takich jak w szczególności budowa morskich farm wiatrowych, rozbudowa terminala LNG w Świnoujściu, Baltic Pipe, czy Centralny Port Komunikacyjny. Wspiera klientów na wszystkich etapach procesu zakupowego, w tym w ramach sporów przed Krajową Izbą Odwoławczą. Posiada również bogate doświadczenie w sporach dotyczących wydatkowania środków unijnych.
Praktykę zawodową łączy z działalnością naukową – jest adiunktem na Wydziale Prawa i Administracji UAM w Poznaniu, gdzie w 2020 r. uzyskał stopień naukowy doktora na podstawie rozprawy „Interes zamawiającego w polskim prawie zamówień publicznych”. Badania naukowe prowadził w wiodących zagranicznych ośrodkach naukowych w Paryżu, Oxfordzie, Nottingham, Cape Town oraz w Max-Planck-Institut für ausländisches öffentliches Rechtund Völkerrecht w Heidelbergu.
Autor publikacji naukowych i popularyzatorskich z zakresu prawa zamówień publicznych, prawa administracyjnego i zarządzania. Ma bogate doświadczenie szkoleniowe i dydaktyczne.
W 2022 roku otrzymał też rekomendację The Legal 500 EMEA oraz był finalistą konkursu „Rising Stars Prawnicy – liderzy jutra”.
Projektuje strategie procesowe najbardziej skomplikowanych postępowań, często tych mających wiele wątków międzynarodowych czy też precedensowych, śledzonych przez opinię publiczną. Reprezentuje klientów w skomplikowanych sprawach gospodarczych, głównie z zakresu bankowości, energetyki, budownictwa, kolejnictwa, lotnictwa, ubezpieczeń oraz motoryzacji.
W ramach WKB regularnie współpracuje z największymi międzynarodowymi kancelariami reprezentując klientów w sporach transgranicznych. Ma doświadczenie w międzynarodowych postępowaniach arbitrażowych (ICC, SCC, SAKIG, Lewiatan) oraz w arbitrażu inwestycyjnym. Reprezentuje klientów w największych precedensowych postępowaniach typu private enforcement (odszkodowania z tytułu naruszenia prawa konkurencji).
W 2019 r. została laureatką konkursu „Rising Stars Prawnicy – liderzy jutra” organizowanego przez Wolters Kluwer i Dziennik Gazetę Prawną, od kilku lat jest też regularnie rekomendowana przez The Legal 500 EMEA.
Piotr Gajek – adwokat, członek zespołów rozwiązywania sporów oraz pomocy publicznej i funduszy unijnych
Posiada ponad 15 letnie doświadczenie w obszarze pomocy publicznej i funduszy unijnych. Przygotowuje analizy oraz opinie dla przedsiębiorców i podmiotów publicznych dotyczących możliwości wystąpienia pomocy publicznej i związanych z tym ryzyk, w tym analiz due diligence w zakresie strukturyzacji przedsięwzięć i transakcji w celu zapewnienia ich zgodności z regułami pomocy publicznej i funduszy UE. Jest ekspertem w zakresie oceny wniosków o udzielenie pomocy publicznej w projektach otrzymujących dofinansowanie z funduszy unijnych oraz doradza w sprawach skarg dotyczących pomocy publicznej składanych do Komisji Europejskiej. Posiada również szerokie doświadczenie w zakresie notyfikacji środków pomocowych oraz skarg dotyczących pomocy publicznej.
Reprezentuje klientów w skomplikowanych sprawach gospodarczych, w tym w branży budowlanej, kolejowej i motoryzacyjnej.
dr Wiktor Iwański – adwokat, członek zespołu rozwiązywania sporów oraz restrukturyzacji i postępowań upadłościowych
Doradza klientom w skomplikowanych sprawach cywilnych i gospodarczych. Jest chwalony przez Klientów za pracowitość, nieszablonowe myślenie i dążenie do znalezienia rozwiązań nawet w sprawach bardzo trudnych do rozstrzygnięcia. Jest rozpoznawalny dzięki swojej pracy w sporach korporacyjnych, transakcjach związanych z fuzjami i przejęciami oraz w sprawach dotyczących gmin i sporów dotyczących niewypłacalności. Reprezentuje także klientów w postępowaniach dotyczących naruszeń Konstytucji RP, w tym z tytułu szkody wyrządzonej aktem normatywnym.
Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, na którym uzyskał stopień doktora nauk prawnych ze specjalnością prawo cywilne.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r., zmieniona Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 (dalej jako „IV Dyrektywa AML”) nałożyła na kraje członkowskie obowiązek utworzenia centralnych rejestrów publicznych, w których gromadzone będą informacje dotyczące beneficjentów rzeczywistych podmiotów korporacyjnych. Powyższe miało przyczynić się do ochrony bezpieczeństwa uczestników obrotu gospodarczego przez zapewnienie im dostępu do informacji o potencjalnych klientach, jak również stanowić pomoc przy zwalczaniu przestępstw polegających na praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
W przypadku Polski, Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (dalej jako „CRBR”) został uruchomiony w dniu 13 października 2019 r., na mocy przepisów ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Od początku funkcjonowania umożliwia on bezpłatny i nieograniczony dostęp do informacji w nim zwartych każdemu zainteresowanemu. Powyższe może jednak ulec zmianie na skutek wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako „TSUE”) z dnia 22 listopada 2022 r.
Wyrok TSUE: stan faktyczny
Na mocy ustawy implementującej IV Dyrektywę AML w 2019 r. wprowadzono w Luksemburgu rejestr beneficjentów („RBE”), który miał za zadanie przechowywać wszelkie informacje o beneficjentach rzeczywistych zarejestrowanych podmiotów prawnych. Dane publikowane w rejestrze beneficjentów były dostępne również przez internet, jednak zasada pełnej jawności doznała w ustawie luksemburskiej pewnych ograniczeń. Na mocy wcześniej wspomnianych przepisów, beneficjent rzeczywisty mógł zwrócić się do podmiotu prowadzącego rejestr („LBR”) o ograniczenie dostępu do takich informacji w uzasadnionych przypadkach (np. w sytuacji narażenia beneficjenta na niewspółmierne ryzyko nadużycia finansowego, porwania, szantażu, czy też nękania).
W tym kontekście do sądu okręgowego w Luksemburgu wniesiono dwie skargi, odpowiednio przez spółkę luksemburską oraz beneficjenta rzeczywistego, którzy wcześniej bezskutecznie wystąpili do LBR o ograniczenie publicznego dostępu do informacji na ich temat. Skargi były argumentowane nieproporcjonalnym ryzykiem naruszenia ich praw podstawowych. Organ jednak odmówił utajnienia danych beneficjenta, co poskutkowało skierowaniem przez sąd luksemburski do TSUE szeregu pytań prejudycjalnych dotyczących wykładni niektórych przepisów dyrektywy AML oraz ich ważności w świetle Karty Praw Podstawowych UE.
Wyrok: rozstrzygnięcie
W odpowiedzi na pytanie sądu luksemburskiego, TSUE w wyroku z dnia 22 listopada 2022 r. w sprawach połączonych C-37/20 i C-601/20 zakwestionował publiczny dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych spółki i uznał, że stanowi on naruszenie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych w myśl art. 7 i 8 Karty Praw Podstawowych UE oraz RODO. W konsekwencji art. 30 ust. 5 akapit pierwszy lit. c) IV Dyrektywy AML nakładający na państwa członkowskie obowiązek zagwarantowania, aby informacje na temat beneficjentów rzeczywistych podmiotów o charakterze korporacyjnym i innych podmiotów prawnych zarejestrowanych na ich terytorium były we wszystkich przypadkach udostępniane każdej osobie został uznany za nieważny.
TSUE stwierdził, że dostęp ogółu społeczeństwa do informacji na temat beneficjentów rzeczywistych stanowi poważną ingerencję w podstawowe prawa do poszanowania życia prywatnego i ochrony danych osobowych. Brak jakichkolwiek ograniczeń w sytuacji publikowania danych w publicznym rejestrze dotyczących sytuacji materialnej i życia prywatnego beneficjenta może potencjalnie skutkować rozpowszechnianiem i przechowywaniem tych danych przez nieograniczoną liczbę osób. A tak niewłaściwe wykorzystanie danych osobowych nie jest uzasadnione przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
Podsumowanie
Należy jeszcze poczekać na długofalowe konsekwencje komentowanego orzeczenia TSUE oraz na wdrożenie przez państwa członkowskie proporcjonalnych środków ochronnych. Jednak krótkoterminowe skutki stały się widoczne już dzień po wydaniu orzeczenia, kiedy to LBR oraz holenderskie Ministerstwo Finansów zablokowały (ogólny) publiczny dostęp do swoich rejestrów. Z pewnością rozstrzygnięcie TSUE wymusi zmiany legislacyjne w zakresie udostępniania danych beneficjentów rzeczywistych każdemu zainteresowanemu, najprawdopodobniej ograniczając grupę podmiotów do właściwych organów państwa czy też samych podmiotów zobowiązanych. Kwestia ta pozostaje również do rozstrzygnięcia przez polskiego ustawodawcę w najbliższej przyszłości.
Bardzo się cieszę, przekazując zarządzanie WKB kolejnemu pokoleniu wspólników. Sam przejąłem stery od Andrzeja Wiercińskiego. Kancelaria może się rozwijać, jeżeli napędza ją energia wielu osób, o różnych doświadczeniach i predyspozycjach. Agnieszka i Aleksander związani są z WKB od początku, oboje zbudowali duże, wiodące na rynku praktyki. Teraz przy udziale pozostałych wspólników będą mogli wykorzystać unikalne doświadczenia w nowej roli – powiedział dr Jerzy Baehr.
Kadencja Jerzego to bardzo dobry czas dla WKB. Powiększyliśmy nasz zespół z 60 do blisko 140 prawników, umocniliśmy pozycję w czołówce polskiego biznesu prawniczego, działaliśmy dla wielu fantastycznych Klientów przy pionierskich projektach. Bardzo dziękujemy Jerzemu za pracę włożoną w zarządzanie WKB i bardzo liczymy na jego dalsze zaangażowanie i wsparcie – skomentowała Agnieszka Wiercińska-Krużewska.
Przejmujemy zarządzanie WKB dostrzegając wiele obszarów, w których nadal możemy się rozwijać. Wierzymy głęboko, że kancelarie takie jak nasza – niezależne, oparte na wysokiej klasy specjalistach, budujące silne relacje w kraju i zagranicą – mają przed sobą świetną przyszłość. Postaramy się jak najlepiej pełnić nasze funkcje, by za kilka lat przekazać pałeczkę kolejnym osobom – dodaje Aleksander Stawicki.
Po miesiącach intensywnej pracy przedstawiamy Państwu raport „Reklama online w grach wideo i e-sporcie”, przygotowany przez ekspertów kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr.
Raport podsumowuje uwarunkowania biznesowe i prawne reklamy online, w tym w grach wideo i e-sporcie. Powstał z myślą o markach, dla których reklama digital i zaangażowanie w gaming i e-sport budzi wątpliwości. Dzieląc się naszą wiedzą oraz przemyśleniami ekspertów zaproszonych do współpracy, chcemy przybliżyć świat, który daje reklamodawcom wiele możliwości.
Publikacja powstała przy współpracy z praktykami rynku, m.in. OLX, Ekstraklasa, Wisła Kraków, MediaOn, Next Level Agency, PZC, Kampania Piwowarska S.A. Oddanie głosu ekspertom i pokazanie na przykładach dobrych praktyk, sukcesów i wyzwań to najmocniejszy fundament, na którym powstał raport.
Dziękujemy wszystkim partnerom raportu, którzy podzielili się swoimi przemyśleniami i bez których jego powstanie nie byłoby możliwe.
Raport powstał nie tylko jako wyraz naszej znajomości regulacji i wieloletniej aktywności na styku prawa i biznesu. Wielu z naszych prawników to aktywni gracze, dla których gry to także pasja.
W ostatnim numerze Marketer+ ukazał się artykuł autorstwa Emanuela Wanata i Stanisława Wasilewskiego „6 wskazówek, jak prowadzić marketing bezpośredni zgodnie z prawem”, poświęcony tematyce zasad, jakich należy się trzymać, aby kontakt z potencjalnymi klientami był zgodny z prawem i praktyk stosowanych w marketingu bezpośrednim.
Polski Urząd Ochrony Konsumentów i Konkurencji (UOKiK) jest niezwykle aktywny w sieci i prowadzi wiele postępowań wyjaśniających potencjalne naruszenia praw konsumentów.
Podstawową zasadą w Polsce jest to, że na wysyłanie bezpośredniej komunikacji marketingowej potrzebujesz uprzedniej zgody. W sytuacjach, kiedy kierowana jest ona do obecnych klientów, wówczas jest dozwolona i nie wymaga uprzedniej zgody, z wyjątkiem klientów, którzy uprzednio się jej sprzeciwili.
W wielu przypadkach można uniknąć wpadnięcia w ograniczenia marketingu bezpośredniego, wykorzystując wyjątki wymienione na początku i kreatywnie tworząc kampanię w sposób, który ogranicza ryzyka.
Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z całością artykułu TUTAJ, a w przypadku pytań do kontaktu z autorami.
13 października weszła w życie duża nowelizacja kodeksu spółek handlowych, wprowadzająca m.in. możliwość tworzenia grup spółek, w tym wydawania wiążących poleceń zarządom spółek zależnych przez spółkę dominującą, a także ułatwiony wykup wspólników mniejszościowych w spółkach zależnych należących do grupy spółek. Poza prawem holdingowym, nowelizacja wprowadza znaczne zwiększenie uprawnień rad nadzorczych, a co za tym idzie zwiększenie obowiązków dla zarządów.
Czy nowe przepisy o holdingach służą poprawie konkurencyjności oraz atrakcyjności inwestycyjnej Polski? Czy raczej sprzyjają budowie wielkich państwowych monopoli?
Odpowiedzi na te pytania były m.in. przedmiotem debaty zorganizowanej w dniu 12 grudnia w ramach cyklu Legal Corpo Bridge przez Wolters Kluwer Polska i portal prawo.pl. W ożywionej dyskusji, którą poprowadził Paweł Rochowicz, wzięli udział doświadczeni eksperci i praktycy: prof. dr hab. Michał Romanowski, mec. Wojciech Dmochowski, a także Anna Wojciechowska, która kieruje praktyką prawa spółek i ładu korporacyjnego w naszej kancelarii. Omówiła ona m.in. rozwiązania przyjęte w innych krajach, ze szczególnym uwzględnieniem regulacji niemieckich, a także podkreśliła wątpliwości związane ze stosowaniem nowych rozwiązań prawnych.
Niedawno NSA opublikował swoje stanowisko ws dopuszczalności pobierania opłat za odprowadzanie „deszczówki”. Temat ten od czasu wyłączenia wód opadowych lub roztopowych z zakresu definicji „ścieków” budził emocje zarówno u przedsiębiorców wodociągowo-kanalizacyjnych, jak i mieszkańców gmin.
Anna Flaga-Martynek i Aneta Citko w artykule opublikowanym w Rzeczpospolitej „Opłata za usługę, a nie podatek od deszczu” przyjrzały się z bliska temu zagadnieniu.
Zdaniem autorek, intencją NSA było wskazanie, że dopuszczalne w obecnym stanie prawnym jest pobieranie opłat za odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2) u.g.k.
W ocenie NSA opłata taka nie stanowi daniny publicznej, ale jest formą odpłatności za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego, a prawodawca lokalny został upoważniony do wprowadzenia takiej opłaty.
W opinii autorek podejście NSA jest zasadne, w związku z tym prawdopodobne jest podtrzymanie w kolejnych orzeczeniach stanowiska przemawiającego za dopuszczalnością wydawania w trybie art. 4 ust. 1 pkt 2) u.g.k. uchwał w przedmiocie opłat za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych.
Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z całością artykułu TUTAJ.
Przy wsparciu naszych prawników jeden z pierwszych w Polsce funduszy typu search fund nabył trzy spółki z grupy Formeds, producenta suplementów diety.
Search fund został utworzony na zlecenie Novastone Capital Advisors (z siedzibą w Szwajcarii), założonego przez konsorcjum Single Family Offices i prowadzącego program „Entrepreneurship Through Acquisition”, łączącego inwestorów z tzw. searcher’ami – wyszukującymi oraz inwestującymi, w imieniu inwestorów, w rozwijające się lokalne przedsiębiorstwa.
Firma ForMeds powstała w 2012 roku i od początku istnienia specjalizuje się w produkcji suplementów diety pozbawionych dodatków chemicznych, z powodzeniem oferując swoje produkty zarówno w kraju, jak i za granicą.
WKB zapewniła Novastone Capital Advisors wsparcie na każdym z etapów procesu, od założenia search fund, poprzez wsparcie przy relacjach z inwestorami, badanie due diligence, a także w prowadzeniu negocjacji i przygotowaniu dokumentacji transakcyjnej.
Aleksandra Hyla jest autorką rozdziału „Ocena zdolności kredytowej konsumenta jako narzędzie realizacji standardu zrównoważonego rozwoju w świetle projektu nowej dyrektywy o kredycie konsumenckim” w jednej z najnowszych publikacji poświęconych prawu konsumenckiemu „Wyzwania dla prawa konsumenckiego w wymiarze globalnym, regionalnym i lokalnym”. Monografia zawiera w sobie analizy ekspertów zajmujących się polskim, unijnym i zagranicznym prawem konsumenckim, dotyczące priorytetowych zagadnień w tej dziedzinie związanych z pozycją konsumenta na rynku energetycznym, finansowym oraz wobec nowych technologii.
W swojej publikacji Aleksandra Hyla skupia się na dwóch filarach:
co dla instytucji finansowych działających w obrocie konsumenckim oznacza dążenie do zrównoważonego rozwoju na przykładzie obowiązku oceny zdolności kredytowej konsumenta;
jak zrównoważony rozwój ma się do projektowanej dyrektywy o kredycie konsumenckim.
Więcej informacji na temat monografii znajduje się tutaj.
31 października tego roku ukazała się publikacja „Służebność przesyłu. Zagadnienia prywatnoprawne oraz publicznoprawne”. Dr hab. Jakub Pokrzywniak jest autorem rozdziału „Realizacja roszczenia o ustanowienie służebności przesyłu na potrzeby już istniejących urządzeń – wybrane zagadnienia”.
W publikacji, specjaliści zajmujący się prawem rzeczowym, omówili najbardziej kontrowersyjne na gruncie prawa cywilnego, rolnego oraz administracyjnego zagadnienia związane z instytucją prawną służebności przesyłu oraz ukształtowaną przez orzecznictwo sądowe „służebnością gruntową odpowiadającą treści służebności przesyłu”.
W opracowaniu przedstawiono krytyczne podejście do służebności ukształtowanej przez orzecznictwo Sądu Najwyższego, odnoszącej się do sytuacji urządzeń przesyłowych przed uchwaleniem przepisów dotyczących służebności przesyłu.
W dniu 20 października 2021 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw („Projekt”). Projekt przewiduje szereg zmian dotyczących sytuacji cudzoziemców, w tym ich pobytu na terytorium Polski.
Niniejszy alert sygnalizuje najważniejsze zmiany wynikające z Projektu odnoszące się do legalizacji pobytu cudzoziemców oraz zmianę zasad zatrudniania obywateli Rosji.
ODWOŁANIE PRZEDŁUŻENIA WAŻNOŚCI NIEKTÓRYCH TYPÓW DOKUMENTÓW POBYTOWYCH W ZWIĄZKU Z COVID-19
Projekt zakłada uchylenie dotychczasowego mechanizmu przedłużenia ważności dokumentówpobytowych cudzoziemców, których okres ważności upłynął w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii i których przedłużenie zostało przewidziane w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych („Ustawa o szczególnych rozwiązaniach w związku z Covid-19”). Dotyczy to przede wszystkim wiz krajowych oraz wiz Schengen (w tym wiz wydanych przez przez inne państwa obszaru Schengen), kart pobytu oraz tymczasowych zaświadczeń tożsamości cudzoziemca.
Zwracamy również uwagę, iż z chwilą wejścia w życie powyższych zmian wygasają również dotychczasowe uprawnienia przysługujące w związku z przedłużeniem ważności dokumentów, na które się składają nie tylko prawo do legalnego pobytu w Polsce, lecz w niektórych przypadkach również np. dostęp do rynku pracy (zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę) lub prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce w określonej formie (np. w formie jednoosobowej działalności gospodarczej).
W stosunku do obywateli Ukrainy i ich małżonków, przedłużenie ważności dokumentów pobytowych jest przewidziane również na mocy innego aktu prawnego – ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa („Specustawa”). Projekt przewiduje zmianę zasad przedłużenia pobytu dla obywateli Ukrainy i ich małżonków na mocy Specustawy, o czym mowa poniżej.
OKREŚLENIE TERMINU PRZEDŁUŻENIA DOKUMENTÓW POBYTOWYCH NA MOCY SPECUSTAWY
Wyłącznie w stosunku do obywateli Ukrainy oraz ich małżonków Specustawa w szczególny sposób reguluje przedłużenie ważności dokumentów pobytowych, których okres ważności upłynął od dnia 24 lutego 2022 r.
Projekt zakłada wydłużenie okresu ważności wiz krajowych lub Schengen (w tym wydanych przez inne państwa obszaru Schengen) oraz zezwoleń na pobyt czasowy (w tym kart pobytu wydanych na ich podstawie) do dnia 24 sierpnia 2023 r.
NIE BĘDZIE ZEZWOLEŃ NA POBYT CZASOWY DLA OBYWATELI UKRAINY NA MOCY SPECUSTAWY
Specustawa w obecnym brzmieniu upoważnia obywateli Ukrainy i ich małżonków, którzy przyjechali do Polski od dnia 24 lutego 2022 r. do wnioskowania o osobny typ zezwolenia na pobyt czasowy na okres 3 lat. Uprawnienie do wnioskowania o zezwolenie na pobyt czasowy na mocy Specustawy nabywa się nie wcześniej niż po upływie 9 miesięcy od dnia wjazdu oraz nie później niż do dnia 24 sierpnia 2023 r.
Projekt zakłada natomiast uchylenie możliwości wnioskowania o w/w zezwolenie na pobyt w specjalnym trybie na mocy Specustawy. Uzasadnieniem dla projektowanych zmian jest nadanie dokumentowi elektronicznemu (dostępnemu za pośrednictwem diia.pl) charakteru dokumentu pobytowego w rozumieniu art. 2 pkt 16 lit. b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen). W związku z powyższym, nie będzie potrzeby wnioskowania o zezwolenie na pobyt czasowy w specjalnym trybie ma mocy Specustawy.
PROPONOWANY TERMIN WEJŚCIA W ŻYCIE ZMIAN LEGALIZACYJNYCH
Projekt zakłada wejście w życie przepisów dotyczących przedłużenia ważności dokumentów pobytowych na mocy Ustawy o szczególnych rozwiązaniach w związku z Covid-19 po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.
W odniesieniu do przedłużenia ważności dokumentów pobytowych oraz uchylenia możliwości wnioskowania o pobyt czasowy na mocy Specustawy, Projekt zakłada wejście w życie zmian w dniu ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.
ZMIANY ZASAD ZATRUDNIANIA OBYWATELI FEDERACJI ROSYJSKIEJ
Na podstawie Rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 25 października 2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi („Rozporządzenie”), z katalogu obywateli państw uprawnionych do wykonywania pracy w Polsce w uproszczonym trybie na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy zostali wykreśleni obywatele Federacji Rosyjskiej.
Przedmiotowe zmiany weszły w życie 28 października 2022 r. Ich wprowadzenie oznacza zasadniczo konieczność uzyskania zezwolenia na pracę przed powierzeniem pracy obywatelowi Rosji na terytorium Polski.
Sygnalizujemy również, iż zachowują moc oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, wpisane do ewidencji oświadczeń przed dniem 28 października 2022r. Powierzenie pracy obywatelowi Rosji na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy będzie możliwe wyłącznie do dnia i na warunkach wskazanych w oświadczeniu. Zmiana warunków zatrudnienia będzie zatem wymagała uzyskania zezwolenia na pracę.
Wskutek wprowadzonych zmian aktualnie wyłącznie obywatele pięciu pozaunijnych krajów są uprawnieni do wykonywania pracy w Polsce na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy, a mianowicie obywatele Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy (obywatele Ukrainy dodatkowo mają osobny tryb zatrudnienia przewidziany Specustawą).
W przypadku pytań związanych z przedstawionymi zagadnieniami prosimy o kontakt z Anną Matsiyeuskayą z zespołu zatrudniania cudzoziemców oraz fuzji i przejęć.
Już niebawem – w dniu 13 października 2022 r. – wejdzie w życie ważna nowelizacja Kodeksu spółek handlowych.
Jej centralną i szeroko omawianą częścią jest prawo holdingowe, tj. zbiór przepisów dotyczących grup spółek. Prawu holdingowemu poświęcony był nasz poprzedni korporacyjny Lex Alert, dostępny TUTAJ.
Natomiast druga część nadchodzących zmian ma w dużej mierze charakter porządkowy i doprecyzowujący oraz dotyczy wszystkich spółek kapitałowych: spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych oraz prostych spółek akcyjnych. Zmiany te koncentrują się na kompetencjach rad nadzorczych, obowiązkach zarządów oraz organizacji prac rad nadzorczych.
Przedmiotowy Lex Alert dotyczy ww. drugiej części nowelizacji. Poniżej w zarysie prezentujemy kilka wybranych zmian, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii wymagających rozważenia w kontekście dostosowania wewnętrznych dokumentów korporacyjnych.
ZWIĘKSZONE KOMPETENCJE RADY NADZORCZEJ I OBOWIĄZKI ZARZĄDU
Pod kątem dostosowania umów i statutów spółek pod uwagę wziąć należy m.in.:
Możliwość powołania doradcy rady nadzorczej
Nowe przepisy zakładają możliwość podjęcia przez radę nadzorczą uchwały w sprawie zbadania określonej sprawy dotyczącej spółki przez wybranego doradcę, a umowę z doradcą w imieniu spółki będzie mogła zawrzeć sama rada nadzorcza. Aby opcja ta była dostępna w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, do umów spółek wprowadzone powinny zostać odpowiednie postanowienia w tym zakresie. Z kolei w spółkach akcyjnych oraz w prostych spółkach akcyjnych możliwość taka będzie istniała z mocy prawa, a statut lub umowa spółki mogą wyłączyć lub ograniczyć ww. prawo rady nadzorczej, przykładowo poprzez upoważnienie walnego zgromadzenia do określenia maksymalnego łącznego kosztu wynagrodzenia wszystkich doradców rady nadzorczej, który spółka może ponieść w trakcie roku obrotowego.
Obowiązki informacyjne zarządów spółek akcyjnych
Po wejściu w życie nowych przepisów, zarządy spółek akcyjnych będą zobowiązane do udzielenia radom nadzorczym, bez dodatkowego wezwania, szeregu informacji dotyczących spółki, np. informacji o sytuacji spółki, postępach w realizacji wyznaczonych kierunków rozwoju spółki, zmianach uprzednio udzielonych informacji. Realizacja ww. obowiązku informacyjnego obejmować będzie także posiadane przez zarząd informacje dotyczące spółek zależnych oraz spółek powiązanych. Przepisy określają również termin oraz formę przekazywania ww. informacji. Co istotne, ww. obowiązki informacyjne zarządu mogą zostać wyłączone lub ograniczone w statucie spółki akcyjnej.
Wyrażanie zgody na transakcje spółek akcyjnych z podmiotami powiązanymi
Do Kodeksu spółek handlowych wprowadzone zostaną przepisy przewidujące obowiązek uzyskania zgody rady nadzorczej na dokonanie przez spółkę akcyjną danych transakcji ze spółką dominującą, spółką zależną lub spółką powiązaną. Obowiązek ten będzie aktualizował się przy transakcji, której wartość zsumowana z wartością transakcji zawartych z tą samą spółką w okresie roku obrotowego przekroczy 10% sumy aktywów spółki, ustalonych na podstawie jej ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego. Omawiany obowiązek można jednak wyłączyć w statucie spółki akcyjnej. Ponadto, nie ma on zastosowania do spółek notowanych na rynku regulowanym oraz do spółek wchodzących w skład grupy spółekw rozumieniu prawa holdingowego.
ORGANIZACJA PRAC RADY NADZORCZEJ
Nowelizacja przewiduje wprowadzenie do Kodeksu spółek handlowych przepisów dotyczących m.in. funkcji przewodniczącego rady nadzorczej, zwoływania posiedzeń rady nadzorczej, protokołowania posiedzeń zarządu oraz rady nadzorczej, minimalnej treści rocznych sprawozdań rad nadzorczych spółek akcyjnych.
KADENCJA
Zgodnie z nowymi przepisami, kadencję członków zarządu oraz członków rady nadzorczej oblicza się w pełnych latach obrotowych, chyba że umowa spółki lub statut spółki stanowią inaczej.
Na przykładzie oznacza to, że mandat członka zarządu lub rady nadzorczej powołanego w dniu 1 czerwca 2022 r. na trzyletnią kadencję będzie trwał przez następujące okresy (zakładając, że umowa lub statut spółki nie stanowią inaczej, a rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym):
od 1 czerwca 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.,
od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. – pierwszy pełny rok kadencji,
od 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r. – drugi pełny rok kadencji,
od 1 stycznia 2025 r. do 31 grudnia 2025 r. – trzeci pełny rok kadencji,
od 1 stycznia 2026 r. do dnia odbycia zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za rok 2025.
Zgodnie z odpowiednim przepisem przejściowym, bieżące mandaty i kadencje członków organów, trwające w dniu wejścia w życie nowych przepisów (tj. w dniu 13 października 2022 r.), obliczane będą według ww. zasad.
W obliczu nadchodzących zmian, po stronie spółek kapitałowych powstaje konieczność rewizji istniejących dokumentów korporacyjnych i odpowiedniego ich dostosowania. Spółki powinny ze szczególną uwagą przyjrzeć się umowom lub statutom spółek, a także wewnętrznym regulaminom organizacyjnym rad nadzorczych i zarządów.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw.
Jest nam niezmiernie miło poinformować, że kancelaria WKB została przyjęta w poczet członków wspierających Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa.
Poprzez członkostwo w Związku chcemy nie tylko dzielić się wiedzą ekspercką, ale także mieć swój udział w rozwoju rynku budowlanego w Polsce. Jako kancelaria kompleksowo wspieraliśmy i wspieramy kluczowe dla Polski projekty infrastrukturalne i modernizacyjne, m.in. budowę terminala gazowego w Świnoujściu, bloku energetycznego w Jaworznie, budowę dróg krajowych i autostrad, stadionów, elementów infrastruktury krytycznej czy wreszcie liczne projekty w sektorze komunalnym.
Polski Związek Pracodawców Budownictwa to ogólnopolska organizacja zrzeszająca firmy z branży infrastruktury i budownictwa, które wspólnie generują ponad 50 mld zł wartości produkcji budowlano-montażowej w Polsce i zatrudniają ponad 50 tys. pracowników.
Wśród firm członkowskich PZPB znajduje się 13 z 15 największych przedsiębiorstw zajmujących się kompleksową realizacją inwestycji, firmy deweloperskie, specjalistyczne firmy projektowe, firmy produkujące wyroby budowlane, maszyny, dostarczające technologie i inne związane z branżą infrastruktury i budownictwa.
Prawnicy WKB doradzali akcjonariuszom Health Labs Care S.A. przy sprzedaży pakietu większościowego akcji na rzecz Medvic S.A R.L., spółki z Grupy USP. WKB zapewniło sprzedającym kompleksowe wsparcie prawne podczas strukturyzacji transakcji oraz negocjowania dokumentacji transakcyjnej, jak również wspiera akcjonariuszy na dalszych etapach transakcji. Pracami zespołu kieruje Jakub Jędrzejak (partner) przy wsparciu Małgorzaty Studniarek (managing associate) oraz Joanny Ksepko (associate).
Zawarcie finalnej umowy sprzedaży akcji jest warunkowane uzyskaniem zgody UOKiK na przeprowadzenie transakcji. EDIT: Transakcja została sfinalizowana na początku 2023 r., po uzyskaniu akceptacji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Jest to kolejna już transakcja w sektorze health, jaką w ostatnich latach przeprowadził zespół fuzji i przejęć WKB.
Health Labs Care S.A. to spółka dedykowana suplementom diety, kosmetykom oraz żywności specjalnego przeznaczenia wspierana przez grono licznych ekspertów (dietetyków, biologów oraz kosmetologów), działająca od ponad dwóch lat.
Grupa USP działa w sektorze zdrowia konsumentów od 1990 r. i operuje w 12 krajach europejskich i 2 zakładach produkcyjnych zatrudniając około 1000 osób.
W dniu 20 września 2022 roku odbyło się webinarium organizowane przez Unię Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza we współpracy z Kancelarią WKB poświęcone tematyce planowania oraz przygotowania inwestycji miejskich.
W trakcie spotkania, prawnicy naszej Kancelarii podzielili się wiedzą z prezydentami i przedstawicielami miast z całej Polski w ramach bloków tematycznych:
Koordynacja działań w ramach przygotowywania inwestycji (Aneta Citko)
Jak bezpiecznie przygotować i zrealizować inwestycję z perspektywy przepisów o pomocy publicznej? Omówienie kluczowych zasad z uwzględnieniem różnych źródeł finansowania inwestycji – KPO i fundusze UE (Łukasz Czekański i Piotr Gajek)
Zielone Finanse. Przedstawienie różnych form/możliwości finansowania inwestycji miejskich z uwzględnieniem zrównoważonego finansowania – kontekst ESG (Augustyn Wróbel)
Jak radzić sobie z tematem spornych roszczeń wynikających z realizacji inwestycji miejskich (Marta Midloch, Jan Roliński)
Otoczenie regulacyjne działalności inwestycyjnej metropolii w obszarze energetyki (Maciej Szambelańczyk)
Praktyczna analiza w zakresie ryzyk związanych z etapem realizacji inwestycji miejskich i możliwości ich ograniczenia – case study (Jordan Zafirow, Anna Flaga-Martynek i Aneta Citko)
Całość webinarium podsumowana została debatą Prezydentów miast, moderowaną przez Martę Midloch oraz Annę Flagę-Martynek, w której udział wzięli: Przemysław Tuchliński (zastępca Prezydenta Białegostoku), Jakub Mazur (Wiceprezydent Wrocławia) oraz Michał Sztybel (Wiceprezydent Bydgoszczy).
Serdecznie dziękujemy Unii Metropolii Polskich za współpracę i możliwość wspólnej organizacji wydarzenia.
Kancelaria WKB wspierała Neo Energy Group przy sprzedaży 100% udziałów w spółce „Eviva Lębork” sp. z o.o. na rzecz PAK-Polska Czysta Energia sp. z o.o (Grupa Polsat).
Jest to kolejna transakcja przeprowadzona pomiędzy tymi podmiotami, która umocni pozycję Grupy Polsat na rynku OZE poprzez realizację kolejnej inwestycji w farmę wiatrową, tym razem składają się z 23 turbin wiatrowych o łącznej mocy 50,6 MW w Potęgowie (woj. pomorskie).
Neo Energy Group to platforma inwestycyjna skupiająca się na rozwoju projektów i spółek z zakresu OZE. W swoim portfolio posiada m.in. projekty fotowoltaiczne oraz projekty wiatrowe. Spółka jako deweloper odpowiada za planowanie inwestycji, uzyskiwanie pozwoleń prawnych oraz doprowadzenie projektów instalacji OZE do stanu Ready to Build lub Ready to Operate.
Grupa ZE PAK jest największą prywatną (niekontrolowaną przez Skarb Państwa) grupą energetyczną w Polsce, działającą w obszarze wydobycia węgla brunatnego, wytwarzania energii z konwencjonalnych i odnawialnych źródeł oraz obrotu energią.
WKB zapewniło Neo Energy Group pełną obsługę prawną transakcji. W skład interdyscyplinarnego zespołu WKB, kierowanego przez Agnieszkę Wiercińską-Krużewską wchodziły: Marta Midloch, Małgorzata Studniarek oraz Aneta Citko.
Prawnicy WKB German Desk doradzali Ringfeder Power Transmission (należącej do notowanej na szwedzkiej giełdzie Grupy VBG) przy nabyciu biznesu hamulców bezpieczeństwa do zastosowań przemysłowych od firmy Tüschen und Zimmermann.
WKB zapewniła Ringfeder kompleksowe wsparcie prawne w zakresie polskich aspektów transakcji, w tym doradztwo w zakresie struktury transakcji, aspektów pracowniczych oraz przygotowania dokumentacji transakcyjnej.
VBG Group to międzynarodowa grupa przemysłowa zatrudniająca ponad 1 700 pracowników w 17 krajach, notowana na Nasdaq Stockholm. Należące do niej Ringfeder Power Transmission oferuje wiodące, pod względem technicznym, produkty i systemy znajdujące zastosowanie w obszarach mechanicznego przenoszenia mocy oraz absorpcji energii i wstrząsów.
Tüschen und Zimmermann produkuje hydrauliczne, elektryczne i pneumatyczne hamulce bezpieczeństwa do zastosowań przemysłowych. Ich najwięksi odbiorcy znajdują się w Polsce, Słowenii, Turcji oraz Czechach.
OBOWIĄZKI DOSTAWCÓW USŁUG MEDIALNYCH I WYDAWCÓW W ZWIĄZKU Z REKLAMĄ WYROBÓW MEDYCZNYCH
Już 1 stycznia 2023 r. wchodzą w życie nowe obowiązki związane z reklamą wyrobów medycznych, wynikające z ustawy z dnia 7 kwietnia 2022 r. o wyrobach medycznych („Ustawa o wyrobach medycznych”). Jedną z istotnych regulacji wprowadzonych w nowej ustawie są zasady prowadzenia reklamy wyrobów medycznych oraz zasady sprawowania nad nią nadzoru. Wśród tych zasad przewidziano także obowiązki dostawców usług medialnych i wydawców. Co to oznacza w praktyce?
OBOWIĄZEK UDOSTĘPNIENIA INFORMACJI I MATERIAŁÓW
Zgodnie z art. 61 ust. 3 Ustawy o wyrobach medycznych dostawca usług medialnych lub wydawca zobowiązani są, na żądanie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych („Prezes URPL”), udostępnić:
posiadane nazwy i adresy przedsiębiorców lub osób fizycznych zamieszczających odpłatne ogłoszenia lub reklamy dotyczące wyrobów medycznych; oraz
wszelkie inne materiały związane z ww. reklamą (tak szeroki i nieprecyzyjny zakres obowiązku budzi wątpliwości, w zakresie samego spełnienia tego obowiązku oraz ryzyka nakładania sankcji).
Czy zatem z ostrożności należy przechowywać wszystkie informacje i dokumenty związane ze zleconą reklamą?
Celem, który ma spełnić art. 61 ust. 3 Ustawy o wyrobach medycznych, jest ustalenie, czy reklama prowadzona była z poszanowaniem regulacji wynikających z Ustawy o wyrobach medycznych.
Do poczynienia takiego ustalenia Prezes URLP musiałby dysponować wzorem reklamy (by dokładnie znać jej treść) oraz informacją o sposobie i dacie rozpowszechnienia (by ustalić podleganie określonym obowiązkom i skalę ewentualnego naruszenia). Pojawia się pytanie, czy i w jakim celu Prezes URPL potrzebuje innych informacji?
Optymalnym rozwiązaniem byłoby wydanie przez Prezesa URLP interpretacji, która pozwoliłaby na sprecyzowanie obowiązków dostawców usług medialnych lub wydawców w omawianym zakresie.
Dostawca usług medialnych lub wydawca będzie obowiązany do przechowywania wspomnianych informacji i materiałów przez okres nie krótszy niż rok.
KTO PODLEGA NOWYM OBOWIĄZKOM?
Dostawca usług medialnych, który zdefiniowany został w ustawie o radiofonii i telewizji jako osoba fizyczna, osoba prawna lub osobowa spółka handlowa ponosząca odpowiedzialność redakcyjną za wybór treści usługi medialnej i decydująca o sposobie zestawienia tej treści, będąca nadawcą lub podmiotem dostarczającym audiowizualną usługę medialną na żądanie. Jest to zatem szeroka kategoria podmiotów, takich jak nadawcy publiczni, nadawcy koncesjonowani, nadawcy teleinformatyczni oraz operatorzy oraz dostawcy audiowizualnych usług na żądanie;
Wydawca, tj. podmiot zajmujący się redakcją, warunkami technicznymi oraz udostępnieniem na rynkuin. książek, periodyków, płyt, a także ich reklamą.
KIEDY NOWE OBOWIĄZKI WEJDĄ W ŻYCIE?
Przepisy dotyczące obowiązków dostawców usług medialnych i wydawców oraz samej reklamy wyrobów medycznych wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.
CZY POWYŻSZE ROZSZERZA DOTYCHCZASOWE OBOWIĄZKI DOSTAWCÓW USŁUG MEDIALNYCH?
Tak. Obecnie zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji nadawca (którym jest m.in. dostawca usług medialnych) utrwala reklamy na odpowiednich nośnikach i przechowuje je przez okres 28 dni od dnia rozpowszechnienia reklamy. Nadawca jest zobowiązany przechowywać te utrwalone reklamy wraz następującymi informacjami: (i) termin jej rozpowszechnienia (rok, miesiąc, dzień, godzina rozpoczęcia i zakończenia emisji) oraz o łącznym czasie trwania reklamy; (ii) tytuł audycji oraz odpowiednie oznaczenie reklam; (iii) wskazanie standardu oraz formatu zapisu.
Zakres obowiązków dostawców usług medialnych wprowadzanych przez Ustawę o wyrobach medycznych, jak się wydaje, przewiduje więc szerszy zakres przechowywanych i udostępnianych informacji i materiałów posługując się sformułowaniem „wszelkie inne materiały związane z reklamą” oraz określa dłuższy czas przechowywania informacji i materiałów (co najmniej rok).
W przypadku obowiązków odnoszących się do wyrobów medycznych do żądania udostępnienia informacji i materiałów oraz nakładania ewentualnych sankcji uprawniony jest Prezes URPL, a w zakresie obowiązków uregulowanych w ustawie o radiofonii i telewizji jest to Przewodniczący KRRiT.
Co ciekawe, trudno odnaleźć podobne regulacje nakładane na nadawców w innych ustawach sektorowych w odniesieniu do np. leków, suplementów diety czy alkoholu. Dostawcy usług medialnych lub wydawcy powinni więc prowadzić ewidencje reklam dotyczących wyrobów medycznych, która mogłaby ułatwić im realizację opisanych wyżej nowych obowiązków.
SANKCJE ZA NIEPRZESTRZEGANIE NOWYCH OBOWIĄZKÓW
Kto nie przechowuje lub nie udostępnia reklam, informacji lub materiałów dotyczących wyrobów medycznych na zasadach określonych w art. 61 ust. 1-4 Ustawy o wyrobach medycznych, będzie podlegał karze pieniężnej w wysokości do 50 000 zł (art. 103 ust. 3 Ustawy o wyrobach medycznych).
Wysokość kary pieniężnej nie może przekroczyć:
10% maksymalnego wymiaru kary za dany czyn, jeżeli naruszenie będące podstawą nałożenia kary nie mogłopowodować zagrożenia życia lub zdrowia użytkowników lub pacjentów;
50% maksymalnego wymiaru kary za dany czyn, jeżeli kara pieniężna ma zostać nałożona na tej samej podstawie, w związku z ponownym niewypełnieniem obowiązków, a naruszenie będące podstawą nałożenia kary nie mogło powodować zagrożenia życia lub zdrowia użytkowników lub pacjentów.
W naszej ocenie naruszenie przez dostawcę usług medialnych lub wydawcę przedmiotowych obowiązków co do zasady nie powinno powodować zagrożenia dla życia lub zdrowia użytkowników lub pacjentów. Tym samym wysokość kary pieniężnej nie powinna przekroczyć odpowiednio 10% i 50% maksymalnego wymiaru kary za dany czyn.
Organ będzie mógł odstąpić od wymierzenia kary pieniężnej, jeżeli zdarzenie miało charakter incydentalny, nie stwarzało ryzyka, a podmiot najpóźniej w terminie wskazanym przez Prezesa URPL, przy prowadzeniu czynności, w trakcie których stwierdzono uchybienie prawa, podjął działania w celu jego usunięcia i poinformował Prezesa URPL o ich podjęciu.
W przypadku pytań związanych z przedstawionymi zagadnieniami prosimy o kontakt z naszymi prawnikami z zespołu Life Sciences: Aleksandrą Bączykowską i Moniką Radzikowską-Piechota.
Po 4 latach, perspektywa zmian w zakresie zasad karnej odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, w szczególności przedsiębiorstw, powraca na salony. 2 września br. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został ministerialny projekt ustawy o zmianie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (na potrzeby tego artykułu – odpowiedzialność ta będzie określana mianem karnej).
Celem projektowanych zmian ma być zwiększenie skuteczności rozwiązań prawnych określających zasady odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, zwłaszcza w zakresie zwalczania poważnej przestępczości gospodarczej i skarbowej.
Od lat bowiem wiadomo, że obowiązujące rozwiązania nie są efektywne, a kary nakładane są głównie na niewielkie podmioty zbiorowe, co rozmija się z zakładanym celem ustawy.
W uzasadnieniu do projektu ustawy projektodawca wskazuje, iż odpowiedzialności podlegać powinny duże podmioty, w tym duzi przedsiębiorcy, „zdolni do wdrożenia wewnętrznych procedur zgodności (compliance)”.
KTO BĘDZIE PODLEGAŁ ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ?
Zgodnie z założeniami nowelizacji, odpowiedzialności karnej podlegać mają duzi przedsiębiorcy, którzy spełniają chociażby jedną z poniższych przesłanek:
zatrudniają co najmniej 500 pracowników w jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych;
osiągają roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych na poziomie minimum 100 milionów euro w przeliczeniu na PLN.
Omawiana zmiana polega więc na zawężeniu podmiotowego zakresu obecnej regulacji poprzez wyłączenie spod odpowiedzialności karnej mikro, małych oraz średnich przedsiębiorstw.
BRAK KONIECZNOŚCI UPRZEDNIEGO SKAZANIA OSOBY FIZYCZNEJ
Obecnie odpowiedzialność podmiotu zbiorowego uzależniona jest od uprzedniego stwierdzenia wyrokiem sądu karnego winy osoby fizycznej, która dopuściła się czynu zabronionego w związku z działalnością podmiotu zbiorowego. Planuje się eliminację tego warunku i umożliwienie prowadzenia postępowania wobec podmiotu zbiorowego (który z popełnionego przestępstwa uzyskał korzyść), niezależnie od postępowania przeciwko osobie fizycznej.
Rozwiązanie to wyeliminować ma dotychczasowy problem unikania przez podmiot zbiorowy odpowiedzialności w sytuacji, w której niemożliwe było ustalenie faktycznego sprawcy lub prowadzenie postępowania karnego wobec sprawcy było niemożliwe – przykładowo w razie jego śmierci.
ZA CO PRZEDSIĘBIORSTWO BĘDZIE MOGŁO PONIEŚĆ ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNĄ?
Projekt nowelizacji zakłada zniesienie katalogu przestępstw, za jakie podmiot zbiorowy może ponieść odpowiedzialność karną. Oznacza to, że na podstawie nowych przepisów – korporacyjna odpowiedzialność karna będzie groziła za każde przestępstwo pozostające w bezpośrednim związku z prowadzoną przez podmiot zbiorowy działalnością. Wyjątek obejmie przestępstwa „prasowe”.
Korporacyjna odpowiedzialność karna będzie mogła zachodzić, gdy:
elementy czynu zabronionego zostaną zrealizowane wskutek działania lub zaniechania organu podmiotu zbiorowego (w tym przypadku nie będzie nawet konieczne zidentyfikowanie konkretnej osoby, która dopuściła się działania lub zaniechania), lub
czyn zabroniony zostanie popełniony przez osobę fizyczną (1) będącą członkiem organu podmiotu, (2) reprezentującą podmiot, nawet wskutek nieprawidłowego umocowania lub (3) uprawnioną do sprawowania nadzoru nad nim, lub (4) pracownika.
WINA PODMIOTU ZBIOROWEGO: W WYBORZE, W NADZORZE, ORGANIZACYJNA
Warunkiem odpowiedzialności podmiotu zbiorowego w przypadku czynu zabronionego popełnionego przez osobę fizyczną [scenariusz z pkt b) powyżej] będzie ustalenie winy w wyborze lub nadzorze nad osobą z organizacji, która dopuściła się czynu zabronionego, lub tzw. wina w organizacji, oraz że wskutek tej winy doszło do popełnienia czynu zabronionego.
Wszystkie przywołane rodzaje winy korporacyjnej są także aktualnie przesłankami korporacyjnej odpowiedzialności karnej. Wina w wyborze lub nadzorze definiowana jest i będzie przez pryzmat tego, jak pojęcia te rozumiane są na gruncie prawa cywilnego.
Dotychczas w prawodawstwie nie była zdefiniowana wina w organizacji. Będzie ją charakteryzować nieprawidłowość w organizacji działalności podmiotu, która ułatwiła lub umożliwiła popełnienie czynu zabronionego, chociaż inna organizacja mogła zapobiec jego popełnieniu. Zgodnie z projektem nieprawidłowość będzie polegać na:
braku określenia zasad postępowania na wypadek zagrożenia popełnienia czynu zabronionego lub skutków niezachowania reguł ostrożności;
braku wyraźnego podziału i przypisania zadań i zakresów odpowiedzialności osobom z organizacji;
braku „komórki” organizacyjnej odpowiedzialnej za nadzór nad przestrzeganiem przepisów prawa i zasad działalności podmiotu;
wiedzy o nieprawidłowości organu podmiotu lub innej osoby uprawnionej do jego reprezentacji (działania w jego imieniu) lub do nadzoru nad nim.
TRAMISJA ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ W PRZYPADKU PRZEKSZTAŁCEŃ KORPORACYJNYCH (ŁĄCZENIA, PRZEJĘCIA, PODZIAŁU)
W kontekście zasad indywidualizacji odpowiedzialności karnej – nowelizacja przewiduje dość nowatorskie rozwiązanie zakładające przejście odpowiedzialności karnej w przypadku przekształceń korporacyjnych (fuzji, przejęć).
Konkretnie – w przypadku połączenia podmiotów, kiedy jeden z nich będzie spełniał przesłanki korporacyjnej odpowiedzialności karnej – odpowiedzialność ta będzie przechodziła na nowo powstały podmiot. W sytuacji podziału podmiotu zbiorowego, solidarnej odpowiedzialności podlegać mają te podmioty zbiorowe, które przejęły chociażby część praw i obowiązków po podmiocie, który uległ podziałowi (odpowiedzialność ma być ograniczona do otrzymanych aktywów majątkowych). W przypadku przekształcenia podmiotu zbiorowego odpowiedzialności podlegał będzie podmiot przekształcony.
ZAOSTRZENIE KAR
Nowelizacja przewiduje zwiększenie kary finansowej za popełnione przestępstwo. Minimalna wysokość kary, z obecnego 1 000 zł wzrosnąć ma do 10 000 zł, a maksymalny jej wymiar wynosić ma 30 000 000 zł; aktualnie maksymalny wymiar kary określony jest na poziomie 5 000 000 zł. Zmiana zakłada również rezygnację z powiązania limitu kary z wysokością przychodu osiąganego przez podmiot zbiorowy.
DOBROWOLNE PODDANIE SIĘ KARZE
Planowane zmiany zakładają możliwość uchylenia się przez podmiot zbiorowy od odpowiedzialności w ramach mechanizmu na kształt instrumentu leniency znanego z reżimu odpowiedzialności za naruszenia zasad uczciwej konkurencji, oraz możliwość dobrowolnego poddania się karze.
W każdym ze scenariuszy – warunkiem jego realizacji będzie współpraca podmiotu zbiorowego z organami ścigania i przekazanie istotnej wiedzy dotyczącej okoliczności popełnienia czynu zabronionego oraz naprawienie szkody lub zwrot korzyści uzyskanych wskutek przestępstwa. Korzyścią dla podmiotu zbiorowego w przypadku dobrowolnego poddania się karze będzie to, że wyrok wydany w tym trybie nie będzie podlegał wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego, a dolegliwość dla podmiotu zbiorowego będzie ograniczona do dolegliwości finansowej.
COMPLIANCE JAKO ARGUMENT OBRONY
Na koniec warto wskazać jakie mechanizmy mogą uchronić podmioty zbiorowe przed pociągnięciem ich do odpowiedzialności za czyny zabronione.
Po pierwsze – należy ponownie zauważyć, że warunkiem odpowiedzialności na gruncie projektowanych rozwiązań jest dopuszczenie się przez podmiot zbiorowy braku należytej staranności w wyborze osoby, która popełniła czyn zabroniony, czy też w nadzorze nad tą osobą, albo taka organizacja działalności podmiotu zbiorowego, która ułatwiła lub umożliwiła popełnienie czynu zabronionego.
W dużym uproszczeniu – każda z postaci winy może zostać sprowadzona do braku dostosowanych do konkretnej organizacji i efektywnie zaimplementowanych oraz stosowanych procedur i polityk organizujących działalność przedsiębiorstwa w takich sposób, aby była ona zgodna m.in. z przepisami prawa, powszechnie nazywanych wewnętrznymi procedurami zgodności (compliance).
Przede wszystkim więc elementem mitygującym korporacyjną odpowiedzialność karną będą przyjęte w przedsiębiorstwach programy zarządzania zgodnością.
Po drugie, w związku z projektowanymi rozwiązaniami dotyczącymi transmisji odpowiedzialności karnej w przypadku przekształceń korporacyjnych – zagadnienia związane z compliance oraz potencjalnymi sprawami karnymi dotyczącymi działalności podmiotów polegających przekształceniu powinny być elementem przed-transakcyjnych badań due diligence. Tym bardziej, że w przypadku wykazania przez osoby umocowane do działania w imieniu podmiotu powstającego w wyniku połączenia lub podziału, że nie miały wiedzy o czynie zabronionym lub przy zachowaniu należytej staranności – nie mogły takiej wiedzy uzyskać, nie będzie dochodzić do transmisji odpowiedzialności.
Po trzecie, istotną rolę mogą odegrać regulaminy wewnętrznych zgłoszeń oraz wewnętrznych postępowań wyjaśniających, które pozwolić powinny na wykrycie popełnionego przestępstwa jeszcze przed powzięciem o nim informacji przez organy ścigania. Projekt nowelizacji zakłada bowiem wyłączenie odpowiedzialności podmiotu zbiorowego, który po popełnieniu czynu zabronionego (zagrożonego karą pozbawienia wolności do lat 8) powiadomił o tym organy ścigania oraz spełnił warunki wskazane w art. 41a ust. 2 projektowanej nowelizacji.
Po czwarte – podmiot zbiorowy nie będzie podlegał odpowiedzialności, gdy pomimo wystąpienia nieprawidłowości wykaże, iż organy oraz wszystkie osoby uprawnione do działania w jego imieniu (czy też interesie) dochowały należytej staranności. Środkiem wykazania dochowania tej staranności może być argumentacja dotycząca efektywności stosowania programu zgodności. Poprzestanie na argumencie wprowadzenia stosowanych procedur może być bowiem niewystarczające.
Dlatego prawidłowo wdrożony oraz realnie działający system compliance może uchronić podmiot zbiorowy przed pociągnięciem do odpowiedzialności za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe.
O postępach prac nad projektem będziemy Państwa informować na bieżąco.
Jeśli macie Państwo pytania czy wątpliwości dotyczące poruszanych kwestii, ekspertki z zespołu sankcyjnego: Aleksandra Stępniewska oraz Marta Warzańska są do Państwa dyspozycji.
konAleksander Stawicki (senior partner zarządzający praktyką prawa konkurencji) i Bartosz Turno (partner w praktyce prawa konkurencji) znaleźli się w gronie najlepszych prawników z całego świata uwzględnionych na opublikowanej w maju liście Who’s Who Legal: Competition 2022.
Aleksander Stawicki (wyróżniony również – jako jeden z dwóch prawników w Polsce – w WWL Thought Leaders Competition) zyskał w zestawieniu następujące opinie: “a very business-savvy”, “competition specialist who is a leader for energy-related issues”.
Zestawienie opracowane przez WWL we współpracy z Global Competition Review wyróżnia prawników za ich wyjątkową pracę i zaangażowanie w szerokie spektrum spraw dotyczących prawa konkurencji, w tym kontrolę koncentracji, nadużywanie pozycji dominującej, kartele, sprawy z zakresu pomocy publicznej oraz skomplikowane spory antymonopolowe.
Łącznie na liście liderów prawa konkurencji w ramach polskiej jurysdykcji znalazło się 15 ekspertów z 14 firm. Kancelaria WKB jest jedyną, w których wyróżniono aż dwóch partnerów.
Zestawienie Who’s Who Legal: Competition 2022 dostępne jest na stronie wydawcy.
W dniach 26-28 września 2022 r. odbędzie się kolejna edycja Targów POLAGRA, której organizatorem są Międzynarodowe Targi Poznańskie.
To wydarzenie, przeznaczone dla przedstawicieli branży spożywczej i sektora HoReCa, ma już wieloletnią tradycję na rynku. W tym roku wszyscy uczestnicy tego rynku – zarówno producenci i dystrybutorzy żywności, przedstawiciele branży HoReCa, jak i wytwórcy technologii, maszyn i urządzeń dla tego sektora – będą mogli spotkać się w jednym czasie i jednym miejscu. Zakres tematyczny POLAGRA Food, HoReCa i Foodtech dostępny jest TUTAJ.
W tym roku kancelaria WKB ma przyjemność po raz kolejny być partnerem merytorycznym wydarzenia, w którym od kilku lat bierze czynny udział prowadząc szkolenia dla wszystkich, którzy chcą poznać kwestie prawne związane z prowadzeniem biznesu w tej branży.
Serdecznie zapraszamy na szkolenie podczas tegorocznej edycji POLAGRA:
Najnowsze trendy i obowiązki prawne w oznakowaniu żywności | 26.09.2020, godz. 13:00
Prowadzący: Magdalena Zielińska-Kuć, Piotr Popielarski
Przedsiębiorców z branży spożywczej czekają kolejne wyzwania w kontekście zapowiadanych zarówno przez polskiego jak i unijnego ustawodawcę zmian prawnych. Zmiany, które rozpoczęły się przed rokiem w dalszym ciągu trwają, a na biznes spożywczy czekają już kolejne wyzwania. Prelegenci opowiedzą na co muszą przygotować się przedsiębiorcy, jak powinni działać, by nie narazić się na sankcje organów kontroli oraz jakie nowe trendy mają wpływ na funkcjonowanie rynku spożywczego. Szczegółowy program i rejestracja
W oczekiwaniu na wydarzenie POLAGRY, zachęcamy również do zapoznania się z wywiadem z mec. Zielińską-Kuć na temat aktualnych problemów z właściwym oznakowaniem żywności.
Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia Targów POLAGRA Food HoReCa Foodtech oraz do udziału w szkoleniu organizowanym przez naszą kancelarię.
1 września 2022 r. w życie weszła ustawa z dnia 22 lipca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej. Nowelizacja zaostrza m.in kary za przestępstwa i wykroczenia środowiskowe, zmienia zasady odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za tę grupę czynów zabronionych, przyznaje nowe uprawnienia Inspekcji Ochrony Środowiska, a także wprowadza zmiany w zakresie prawa zamówień publicznych.
ZAOSTRZENIE KAR ZA CZYNY ZABRONIONE PRZECIWKO ŚRODOWISKU
Nowelizacja przewiduje surowsze kary pozbawienia wolności za przestępstwa środowiskowe. Nowe wymiary kar oraz katalog przestępstw przeciwko środowisku, przedstawiamy poniżej w formie tabelarycznej. Novum w zakresie penalizacji jest także czyn porzucenia odpadów niebezpiecznych w miejscu nieprzeznaczonym do ich składowania lub magazynowania.
CZYN ZABRONIONY
KARA POZBAWIENIA WOLNOŚCI
Spowodowanie zniszczeń w przyrodzie
Od 6 miesięcy do lat 8
Dokonanie zanieczyszczeń na terenie objętym ochroną
Od 3 miesięcy do lat 5 (możliwe także orzeczenie grzywny lub kary ograniczenia wolności)
Zanieczyszczenie wody, powietrza lub powierzchni ziemi substancjami albo promieniowaniem jonizującym, które mogło zagrozić życiu lub zdrowiu ludzi lub spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi, lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach
Od lat 3 do 8
W przypadku nieumyślnego popełnienia czynu wskazanego powyżej
Do lat 3
Jeśli do zanieczyszczenia dojdzie w związku z eksploatacją instalacji działającej w ramach zakładu, w zakresie korzystania ze środowiska, na które jest wymagane pozwolenie
Od roku do lat 10
Gospodarowanie odpadami w sposób niedozwolony, czyli m.in. składowanie, usuwanie, przetwarzanie, zbieranie, unieszkodliwianie, transportowanie odpadów lub substancji niezgodnie z prawem, a także dokonywanie odzysku odpadów lub substancji, które może zagrażać życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować obniżenie jakości wody, powietrza, powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym
Od roku do lat 10
Przywożenie z zagranicy lub wywożenie za granicę odpadów niebezpiecznych bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia albo wbrew jego warunkom
Od lat 2 do 12
Porzucenie odpadów niebezpiecznych w miejscu nieprzeznaczonym do ich składowania lub magazynowania
Od lat 2 do 12
Celem zaostrzenia wymiaru kar pozbawienia wolności za przestępstwa środowiskowe – w założeniu ustawodawcy – jest zmniejszenie możliwości orzekania kar i środków karnych o wymiarze wolnościowym. Innymi słowy – surowsze kary mają prowadzić do tego, że przestępcy środowiskowi będą mieli mniejsze szanse na korzystanie z dobrodziejstwa zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, odstąpienia od jej wymierzenia lub orzeczenia warunkowego umorzenia postępowania.
DOTKLIWA NAWIĄZKA, CZYLI KTO SZKODZI TEN PŁACI
W przypadku skazania sprawcy za umyślne przestępstwo przeciwko środowisku sąd będzie obligatoryjnie orzekał nawiązkę w wysokości od 10 000 do 10 000 000 złotych na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Natomiast jeśli przestępstwo zostanie popełnione nieumyślnie orzeczenie nawiązki będzie fakultatywne.
Wobec sprawców niektórych przestępstw środowiskowych (zanieczyszczenia środowiska w znacznych rozmiarach, nieodpowiedniego postępowania z odpadami lub materiałami promieniotwórczymi), którzy dobrowolnie naprawili szkodę w całości lub w znacznej części, sąd będzie mógł zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
WYKROCZENIA ŚRODOWISKOWE
Ustawa modyfikuje również Kodeks wykroczeń, w zakresie takich czynów jak:
zanieczyszczanie gleby lub wody w lasach lub zaśmiecanie lasów
zanieczyszczanie lub zaśmiecanie obszaru kolejowego lub miejsc publicznych (dróg, ulic, placów, ogrodów, trawników lub zieleńców)
rzucanie kamieni, odpadami, złomem lub padliną niebędących odpadami albo innych odpadów na grunt nienależący do sprawcy czynu.
Nowelizacja zakłada karalność nie tylko dokonania ww. wykroczeń, ale także usiłowania, podżegania i pomocnictwa.
ZMIANY W ZAKRESIE ODPOWIEDZIALNOŚCI PODMIOTÓW ZBIOROWYCH
Przed wejściem w życie omawianej ustawy, odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za przestępstwa przeciwko środowisku była uzależniona, jak w przypadku wszystkich przestępstw za jakie podmioty zbiorowe mogą ponosić odpowiedzialność, od uprzedniego prawomocnego skazania lub innej formy stwierdzenia winy osoby fizycznej działającej na rzecz podmiot lub w jego imieniu. Ustawodawca postanowił zlikwidować ten warunek.
Oznacza to po pierwsze, że postępowanie przeciwko przedsiębiorstwu będzie mogło być prowadzone równolegle do postępowania karnego przeciwko osobie fizycznej. Po drugie – przedsiębiorstwo będzie mogło ponieść odpowiedzialność za przestępstwo środowiskowe, nawet jeżeli nie będzie możliwe przypisanie popełnienia tego przestępstwa konkretnej osobie fizycznej.
Innymi słowy – przedsiębiorstwo będzie mogło zostać pociągnięte do odpowiedzialności, gdy:
dojdzie do realizacji zachowania, które stanowi przestępstwo środowiskowe,
w wyniku tego przestępstwa przedsiębiorstwo odniosło lub mogło odnieść korzyść,
istnieją przesłanki do stwierdzenia, że przestępstwo zostało popełnione przez osobę uprawnioną na jakiejkolwiek podstawie do działania w imieniu przedsiębiorstwa,
popełnienie przestępstwa było wynikiem błędu w nadorze, w wyborze osoby działającej w imieniu przedsiębiorstwa lub wskutek nieprawidłowej organizacji działalności przedsiębiorstwa.
Modyfikacji ulegają także zasady nakładania kar pieniężnych na podmioty zbiorowe. Dolna granica, w jakiej może zostać wymierzona kara pieniężna, została podniesiona z 1000 do 10 000 zł. Górna granica pozostała bez zmian i wynosi 5 000 000 zł. Ponadto usunięto ograniczenie, że orzeczona kara nie może przekroczyć 3% przychodu osiągniętego w roku obrotowym, w którym popełniono czyn zabroniony.
INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA Z NOWYMI UPRAWNIENIAMI
Nowelizacja wyraźnie wskazuje, że Główny Inspektor Ochrony Środowiska będzie wspierany przez kilku zastępców, co organizacyjnie ma umożliwić powierzenie jednemu z nich nadzoru nad zwalczaniem przestępczości środowiskowej.
Dla zwiększenia efektywności wykrywania i zwalczania przestępczości przeciwko środowisku, inspektorzy ochrony środowiska zostali wyposażeni w uprawnienie do nakładania mandatów za wykroczenia przeciwko środowisku oraz został zniesiony wymóg okazywania legitymacji przez inspektorów przed dokonaniem czynności polegających na:
obserwowaniu i rejestrowaniu przy użyciu środków technicznych, w tym technik satelitarnych i bezzałogowych statków powietrznych, obrazu zdarzeń oraz dźwięku towarzyszącego zdarzeniom;
gromadzeniu i zabezpieczaniu dowodów popełnienia przestępstwa lub wykroczenia;
dokonywaniu oględzin dostępnych publicznie pomieszczeń i innych miejsc.
WYKLUCZENIE Z ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH PRZESTĘPCÓW ŚRODOWISKOWYCH
Ustawa obejmuje swym zakresem także udzielanie zamówień publicznych. Z postępowań o zawarcie koncesji na roboty lub usługi budowalne podmioty publiczne będą miały obowiązek wykluczyć osoby prawomocnie skazane za przestępstwa przeciwko środowisku. W pozostałych rodzajowo tj. ze względu na przedmiot zamówienia postępowaniach zamawiający będą mieli możliwość wykluczenia przestępców środowiskowych z postępowania.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ WSZYSTKICH
Zaostrzenie kar i zasad odpowiedzialności za przestępstwa środowiskowe skutkują zwiększeniem ryzyka odpowiedzialności karnej dla przedsiębiorców i przedsiębiorstwa za działania przeciwko środowisku. Każde przedsiębiorstwo i jego zarząd powinno mieć to na względzie w ramach matrycy ryzyk i wewnętrznych programów zgodności (compliance).
Zarządzanie ryzykiem środowiskowym powinno przy tym być podyktowane nie jedynie ryzykiem odpowiedzialności karnej, ale szeroko pojętą odpowiedzialnością za wpływ działania prowadzonego przedsiębiorstwa na otoczenie. Odpowiedzialność ta może być prawna, finansowa jak i reputacyjna. Jest ona elementem zagadnień zrównoważonego, który staje się coraz częściej kryterium oceny wiarygodności partnerów biznesowych, i jednocześnie wiąże się z obowiązkami raportowania w zakresie prowadzonych działań m.in. pro-środowiskowych.
Dlatego warto spojrzeć na nowelizację przepisów zmierzających do ochrony środowiska szerzej, także jako asumpt do wszechstronnego przyjrzenia się wpływowi prowadzonego przedsiębiorstwa na środowisko, w tym wewnątrzorganizacyjnym mechanizmom przeciwdziałania jego naruszeniom.
Na stronie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości opublikowany został najnowszy artykuł dr. Jarosława Koli pt. Niezawarcie umowy przez wykonawcę zamówienia publicznego – potencjalne konsekwencje.
Autor zauważa, że wobec niekorzystnych zjawisk, jakie obecnie dotykają unijną i polską gospodarkę, częściej niż dotychczas podstawą do unieważnienia postępowania będą przypadki uchylania się od zawarcia umowy przez przedsiębiorców, których oferty zostaną wybrane. W konsekwencji, wyjaśnia on prawne uregulowania sytuacji, w których umowa ze zwycięskim wykonawcą nie zostaje zawarta.
Przedstawia on w szczególności, jakie sytuacje i zachowania mogą zostać uznane za uchylanie się od zawarcia umowy, jakie są możliwe ograniczenia ryzyka związanego ze zmianą sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy na gruncie przepisów Prawa zamówień publicznych, czym są klauzule waloryzacyjne i kiedy warto je stosować. Z artykułu dowiedzą się Państwo również czy mechanizm waloryzacji lub zmiany postanowień umowy może zostać wykorzystany jeszcze przed jej zawarciem, a także jakie konsekwencje czekają na podmioty, które zdecydują się uchylić lub odmówią zawarcia umowy.
Zachęcamy do zapoznania się z artykułem, który dostępny jest TUTAJ.
W tegorocznej edycji rankingu IFLR1000 kancelaria WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr awansowała w kategorii Project development: Power (Tier 2) oraz utrzymała zeszłoroczną pozycję w kategoriach Project Finance (Tier 3), Capital Markets: Debt (Tier 3) i M&A (Tier 3), Project development: Infrastructure (Tier 2) oraz Banking (Tier 4).
W gronie wyróżnionych znalazło się ośmioro prawników WKB.
Rekomendacje indywidualne otrzymali:
dr Jerzy Baehr – Market Leader (Specjalizacje: Project development, M&A),
Jakub Jędrzejak– Highly Regarded (Specjalizacje: Restructuring and insolvency, Banking, M&A),
Michał Kalicki– (Specjalizacje: Restructuring and insolvency, Banking).
IFLR1000 jest przewodnikiem po najlepszych na świecie firmach prawniczych i prawnikach świadczących usługi z zakresu finansów i biznesu. Jego twórcy obejmują obecnie swoimi badaniami ponad 120 jurysdykcji na całym świecie. Publikacja zawiera rankingi wiodących firm prawniczych ze względu na region, rynek i specjalizację oraz analizę trendów rynkowych i otoczenia gospodarczego.
Prawnicy WKB doradzali AVIA Capital Fund I SCA SICAV-RAIF przy przystąpieniu jako inwestor strategiczny do spółki HADATAP sp. z o.o. WKB zapewniła funduszowi kompleksowe wsparcie prawne, w tym przy przeprowadzeniu badania due diligence, a także przy zawarciu umowy inwestycyjnej oraz umowy wspólników. W wyniku transakcji fundusz Avia Capital objął większościowy pakiet udziałów spółki HADATAP.
HADATAP to spółka o wieloletnim doświadczeniu, specjalizująca się w zastosowaniach technologii RFID.
AVIA Capital to pierwszy polski fundusz wzrostowy inwestujący w polskie spółki małej i średniej wielkości, planujące zwiększenie skali działalności.
Serdecznie gratulujemy AVIA Capital kolejnej udanej inwestycji, a spółce HADATAP pozyskania inwestora!
13 października 2022 r. wejdzie w życie długo zapowiadana nowelizacja Kodeksu spółek handlowych (obejmująca m.in. prawo holdingowe), a wraz z nią nowe przepisy o odpowiedzialności karnej, których skutki okazać się mogą dotkliwe nie tylko dla członków zarządu czy prokurentów, ale także innych pracowników i współpracowników spółek kapitałowych.
ZA CO BĘDZIE GROZIĆ ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA?
Karane działanie lub zaniechanie (umyślne i nieumyślne) polegające na:
nieprzekazaniu w terminie radzie nadzorczej / dyrektorowi niewykonawczemu: informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień;
przekazaniu radzie nadzorczej / dyrektorowi niewykonawczemu: informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień niezgodnych ze stanem faktycznym;
zatajeniu danych wypływających w istotny sposób na treść przekazanych radzie nadzorczej / dyrektorowi niewykonawczemu informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień;
doprowadzeniu do tego, że zarząd:
nie zapewnia doradcy rady nadzorczej dostępu do dokumentów;
nie udziela doradcy rady nadzorczej żądanych informacji;
przekazuje doradcy rady nadzorczej informacje lub dokumenty niezgodne ze stanem faktycznym;
zataja dane wpływające w istotny sposób na treść tych dokumentów lub informacji.
Termin przekazania radzie nadzorczej / dyrektorowi niewykonawczemu informacji, sprawozdań, wyjaśnień lub dokumentów: 2 tygodnie od dnia żądania (chyba, że w żądaniu określony zostanie dłuższy termin).
Zagrożenie karą: grzywna w wysokości od 6.000 do 50.000 PLN lub ograniczenie wolności.
Dodatkowe konsekwencje skazania: wpis do Krajowego Rejestru Karnego oraz pięcioletni zakaz pełnienia funkcji członka zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatora i prokurenta. Okres ten będzie mógł ulec skróceniu w przypadku wcześniejszego zatarcia skazania, będącego wynikiem wykonania orzeczonej kary.
Przedmiotem żądania rady nadzorczej lub dyrektora niewykonawczego mogą być posiadane przez organ lub osobę obowiązaną informacje, sprawozdania lub wyjaśnienia dotyczące działalności spółki i jej kondycji finansowej a także spółek zależnych oraz spółek powiązanych.
KTO MOŻE POPEŁNIĆ PRZESTĘPSTWO NA PODSTAWIE NOWYCH PRZEPISÓW?
Krąg osób, które mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności karnej za umyślne lub nieumyślne popełnienie wyżej opisanych przestępstw jest szeroki i obejmuje co do zasady:
członków zarządu spółki,
prokurentów,
dyrektorów,
osoby zatrudnione w spółce na podstawie umowy o pracę,
osoby wykonujące na rzecz spółki w sposób regularny określone czynności na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia albo innej umowy o podobnym charakterze.
JAK MOŻE DOJŚĆ DO POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTWA?
Zarówno niewydanie dokumentów, nieprzekazanie informacji lub jej zatajenie w sposób zamierzony (celowy) jak i niezamierzony może stanowić przestępstwo. Nowe przepisy przewidują bowiem, że omawiane przestępstwa będą mogły być popełnione umyślnie lub nieumyślnie.
Co to oznacza? Że nieprzekazanie dokumentów lub wyjaśnień w terminie, zatajenie informacji lub podanie informacji nieprawdziwych (itp.), będące skutkiem niedbalstwa lub braku zachowania należytej ostrożności (staranności), jaka jest wymagana w związku z zajmowaniem określonego stanowiska lub wykonywaniem oznaczonej pracy – może skutkować odpowiedzialnością karną. Argument: „nie działałem celowo lub w sposób zamierzony” nie będzie skuteczną obroną.
Konieczne będzie natomiast udowodnienie, że podjęto wszelkie racjonalnie możliwe i dostępne w określonych okolicznościach kroki celem zapobiegnięcia wystąpieniu takiego opóźnienia, co jednak nie pozwoliło na uniknięcie opisanej nieprawidłowości – np. ze względu na wystąpienie siły wyższej lub innych niezależnych od danej osoby okoliczności. Jak to zrobić?
ZARZĄDZANIE DOKUMENTACJĄ I INFORMACJAMI JAKO ELEMENT PROGRAMU COMPLIANCE
Narzędziem, które pozwala na minimalizację ryzyka odpowiedzialności karnej reprezentantów i pracowników spółki oraz zabezpieczenie interesów organizacji pozostaje zaprojektowanie i efektywne wdrożenie wewnętrznej procedury compliance dedykowanej przeciwdziałaniu określonego rodzaju nieprawidłowościom – dostosowanej do indywidualnych warunków funkcjonowania podmiotu. Narzędzie to umożliwia wprowadzenie odpowiednich planów postępowania w określonych scenariuszach. Nadto, stanowi ono dowód aktywnego przeciwdziałania wystąpieniu nieprawidłowości przez członków kadry zarządzającej – tj. zachowania przez nich odpowiednich reguł ostrożności.
Przy czym w kontekście nowych czynników ryzyka odpowiedzialności karnej niekoniecznie we wszystkich organizacjach zajdzie potrzeba ustanowienia odrębnej procedury zarządzania dokumentacją. Zależeć to będzie np. od wielkości organizacji lub struktury grupy. Nie chodzi bowiem o multiplikację dokumentów, ale o stworzenie procesu, który pozwoli na możliwie najsprawniejsze realizowanie obowiązków informacyjnych.
Na pewno jednak, przed wejściem w życie nowych przepisów, należy wykonać następujące działania.
Szczególne istotne jest dokonanie przeglądu istniejących procesów związanych z przygotowywaniem i opracowywaniem dokumentów oraz ich obiegiem w organizacji, m.in. na linii spółka – rada nadzorcza/ dyrektor niewykonawczy lub w grupie
Na tej podstawie należy podjąć decyzję, czy konieczny jest odrębny dokument wewnętrzny ustanawiający procedurę, czy np. będzie wystarczające wprowadzenie do procedur już istniejących odpowiednich reguł postępowania odnoszących się do opracowywania i obiegu dokumentacji oraz realizacji żądań rady nadzorczej/ dyrektor niewykonawczy
Kluczowym elementem będzie jednocześnie przypisanie odpowiedzialności i zadań, w tym w zakresie nadzoru nad wykonywaniem nowych zadań i obowiązków w sposób terminowy i rzetelny, oraz przeprowadzenie właściwych szkoleń.
WĄTPLIWOŚCI GONIĄ WĄTPLIWOŚCI
Poza wątpliwą zasadnością penalizacji nieumyślnego przekroczenia terminu przekazania informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień żądanych przez radę nadzorczą, lub dyrektora niewykonawczego, sceptycyzm budzi jeszcze co najmniej kilka elementów nowej regulacji. W tym kontekście należy przede wszystkim zwrócić uwagę na kwestię:
braku precyzyjnego określenia zakresu obowiązków osób, które mogą być pociągnięte do odpowiedzialności karnej za działania i zaniechania penalizowane na podstawie przedmiotowych przepisów. Trzeba bowiem postawić m.in. pytanie, czy każdy pracownik spółki, nawet ten, który nie ma na co dzień do czynienia z dokumentacją spółki, powinien odpowiadać karnie za niewydanie dokumentów / nieudzielenie informacji radzie nadzorczej, podczas gdy w istocie może on nie mieć wiedzy lub uprawnień w zakresie relewantnych okoliczności bądź dokumentów;
rozumienia pojęcia „istotnego sposobu”, w jaki wpływać mają zatajone przez sprawcę dane na treść przekazanych informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień; innymi słowy – zatajenie jakich danych będzie skutkowało odpowiedzialnością karną,
znaczenia pojęcia „zapewnia” w kontekście obowiązku zapewnienia doradcy rady nadzorczej dostępu do dokumentacji spółki przez zarząd; na czym zapewnienie ma polegać, i tym samym – kiedy będzie dochodziło do niezapewnienia;
interpretacji znamienia „doprowadza” do niezapewnienia, tj. zakresu zachowań, które na podstawie przepisu art. 5872 § 1 k.s.h. mogą zostać uznane za karalne (tzn. czy „doprowadzenie” oznacza np. posłużenie się wobec członków zarządu przemocą, wystosowanie wobec nich groźby karalnej lub zastosowanie podstępu, czy też odnosi się również do wprowadzenia w błąd lub wykorzystania błędu bądź jeszcze szerszego katalogu zachowań);
określenia kręgu osób, jakie mogą popełnić przestępstwo dorowadzenia do niezapewnienia przez zarząd, wbrew obowiązkowi, dostępu do dokumentacji, tj. czy przestępstwo to może być popełnione jedynie przez członków zarządu, bowiem to na nich spoczywa obowiązek zapewnienia dostępu, czy także przez osoby niebędące członkami zarządu;
wpływu jaki może mieć ustawowe, zabezpieczone instrumentarium karnym, zapewnienie radzie nadzorczej bieżącego dostępu do istotnych wiadomości o stanie organizacji na ocenę dochowania przez członków tego organu obowiązku działania w interesie spółki w kontekście potencjalnego ryzyka odpowiedzialności karnej za nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków skutkujące szkodą (art. 296 k.k.);
zagrożenia instrumentalnego wykorzystania wprowadzanych przepisów przez skonfliktowanych członków organów spółek kapitałowych w walce o przejęcie kontroli nad organizacją.
Brak precyzji w zakresie opisanych zagadnień będzie z pewnością tradycyjnie stopniowo ograniczany przez środowisko naukowe oraz sądy. Do tej pory jednak przedsiębiorcy, pracownicy i współpracownicy spółek kapitałowych będą zapewne chcieli znać szczegółowe kryteria, jakimi organy ścigania mogą się kierować, oceniając ich zachowania i wiedzieć, jakie dokładnie nieprawidłowości mogą stać się przyczynkiem do (zasadnego lub nie) wszczęcia przeciwko nim postępowania karnego.
Na rynku jest już dostępna kolejna edycja uznanej publikacji Getting The Deal Through. Merger Control 2023, której współautorami są eksperci z zespołu prawa konkurencji WKB: Aleksander Stawicki, dr Bartosz Turno oraz Wojciech Kulczyk.
Getting The Deal Through. Merger Control to kompleksowe opracowanie na temat regulacji z zakresu kontroli koncentracji przedsiębiorców obowiązujących w wybranych krajach oraz praktyki ich stosowania przez organy antymonopolowe. W ramach opracowania na ten sam zestaw pytań odpowiadają eksperci prawa konkurencji z ponad 70 jurysdykcji na całym świecie.
Aleksander Stawicki (senior partner), dr Bartosz Turno (partner) oraz Wojciech Kulczyk (counsel) są autorami rozdziału poświęconego rozwiązaniom przyjętym w Polsce. Zachęcamy do zapoznania się z nim online.
Kancelaria WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr serdecznie zaprasza na webinarium Jak przygotować się na 20 stopień zasilania – regulacje dotyczące ograniczeń poboru mocy.
Podczas spotkania przedstawione zostaną podstawy i uwarunkowania prawne związane z ewentualnym wprowadzeniem ograniczeń dostaw energii elektrycznej przez Radę Ministrów oraz omówione zostanie Rozporządzenia Rady Ministrów z 8 listopada 2021 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń.
Dowiedzą się Państwo także jakie konkluzje wyłaniają się z dotychczasowych rozstrzygnięć Prezesa URE, również w zakresie potencjalnych kar nakładanych na odbiorców, przedstawione zostaną praktyczne wskazówki dla obiorców oraz prawne możliwości mitygacji ryzyk prawnych.
Webinar odbędzie się 17 sierpnia 2022 r. o godz. 10:00 na platformie Microsoft Teams.
PROBLEMY KONSUMENTÓW Z NIEKOMPATYBILNYMI ŁADOWARKAMI I PORTAMI ŁADOWANIA
Innowacyjność i szybki rozwój rynku teleinformatycznego przyczyniają się do powstawania coraz to nowych urządzeń. Niejednokrotnie różnią się one nie tylko dostępnymi akcesoriami, ale także typem ładowarki czy jej mocą. Taka sytuacja może doprowadzić niektórych konsumentów do frustracji wynikającej z niekompatybilności rozwiązań, ponieważ do każdego urządzenia muszą mieć „oddzielny kabelek”. Taki stan rzeczy negatywnie wpływa również na środowisko doprowadzając do niezrównoważonego wykorzystywania zasobów naturalnych i w konsekwencji do nadmiernej ilości szkodliwych elektroodpadów.
Ze względu na to, że realizacja dobrowolnych inicjatyw nie przyniosła w tym zakresie zamierzonego skutku ustawodawca europejski zdecydował się na podjęcie inicjatywy legislacyjnej, której celem ma być całkowite rozprawienie się z fragmentacją rynku urządzeń ładujących poprzez wprowadzenie uniwersalnego portu ładowania USB typu C. Podjęcie w tym zakresie działań na szczeblu UE było, zdaniem Komisji Europejskiej, konieczne dla zapewnienia sprawnego funkcjonowania rynku na tożsamych zasadach.
INTEROPERACYJNOŚĆ URZĄDZEŃ ELEKTRONICZNYCH A REALIZACJA CELÓW ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie Parlamentu Europejskiego już wkrótce USB typu C[1] ma stać się powszechnym portem ładowania w UE dla określonych urządzeń radiowych. Z uwagi na rozpowszechnienie się funkcjonalności związanych np. z WiFi czy Bluetooth przepisy dotyczące urządzeń radiowych znajdują obecnie zastosowanie do bardzo wielu urządzeń. Także w zamyśle autorów proponowanych zmian ujednolicenie portu ładowania i protokołów komunikacyjnych ma objąć szeroki asortyment produktów od smartfonów, tabletów, aparatów fotograficznych, słuchawek, przenośnych głośników, po przenośne konsole do gier wideo[2]. To kolejny krok w realizacji Nowego programu na rzecz konsumentów, który jasno pokazuje, że dążenie do zrównoważonego rozwoju może (i powinno) iść w parze z wygodą konsumentów. Interoperacyjność urządzeń elektronicznych z ich akcesoriami (w tym ładowarkami) nie tylko ułatwia korzystanie z tych urządzeń, ale także zmniejsza ilość zbędnych odpadów i kosztów ponoszonych przez konsumentów. Nowe przepisy mają wejść w życie do jesieni 2024 r.
Przegląd dyrektywy w sprawie urządzeń radiowych[3] („Projekt dyrektywy”) jest częścią szerszych działań na arenie europejskiej mających na celu zrównoważenie produktów, w szczególności elektroniki. Postulaty w tym zakresie wynikają nie tylko z Nowego programu na rzecz konsumentów, ale także z Europejskiego Zielonego Ładu oraz Planu na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym, których wybrane aspekty były omawiane w poprzednich alertach. Rozwiązania mające doprowadzić do zmniejszenia ilości potrzebnego sprzętu elektronicznego i co za tym idzie ograniczenia ilości elektroodpadów są obecne w prawie UE od lat, zarówno w postaci ogólnych wytycznych (np. tzw. hierarchii postępowania z odpadami) jak i szczegółowych rozwiązań. W zamyśle twórców przepisów ogólne wytyczne powinny być stosowane przez państwa członkowskie UE do różnego rodzaju konkretnych przypadków, bez potrzeby regulowania w prawie UE każdego przypadku z osobna. Jednak praktyka pokazała, że przepisy ogólne nakazujące racjonalizację wykorzystania zasobów i ograniczenie ilości powstających odpadów nie wystarczają i skutek odnoszą dopiero rozwiązania szczegółowe, takie jak np. wymagania prawne dotyczące ekoprojektowania czy zagwarantowanie prawa do naprawy.
Podkreślenia wymaga, że dla stworzenia kompatybilnej ładowarki wymagana jest pełna interoperacyjność po obu stronach przewodu: urządzenia elektronicznego i zewnętrznego źródła zasilania, a także protokołu komunikacji pomiędzy nimi. Zmiany przepisów omawiane w tym alercie mają zapewnić interoperacyjność po stronie urządzenia. Z kolei interoperacyjność zewnętrznego źródła zasilania ma zostać uwzględniona w przeglądzie rozporządzenia Komisji dotyczącego ekoprojektu. Dotychczasowe starania w zakresie ujednolicenia portów ładowania były oparte na dobrowolnej współpracy z producentami i pozwoliły zmniejszyć ilość stosowanych na rynku rozwiązań do trzech. Dalsza integracja będzie następowała na ścieżce legislacyjnej co w konsekwencji doprowadzi do ujednolicenia stosowanych rozwiązań.
JAKIE ZMIANY SĄ PLANOWANE?
W projekcie dyrektywy przewidziano m.in. wprowadzenie wymogu, aby określone kategorie lub klasy urządzeń wykorzystujących fale elektromagnetyczne do komunikacji, w tym smartfony, tablety, aparaty cyfrowe, słuchawki nagłowne, zestawy słuchawkowe, przenośne konsole do gier komputerowych i przenośne głośniki (o ile mogą być ładowane za pomocą ładowania przewodowego) były wyposażone w gniazdo USB typu C. Co więcej, jeśli nowe przepisy wejdą w życie, to konsumenci będą mogli kupić nowy telefon (lub inne z w/w urządzeń) bez jednoczesnego zakupu ładowarki.
Kolejnym nowym obowiązkiem po stronie producentów ma być dostarczenie konsumentowi informacji na temat specyfikacji dotyczących możliwości ładowania oraz urządzenia ładującego. Dokładniej rzecz mówiąc, w przypadku urządzenia, do którego będą miały zastosowanie nowe wymagania, producent będzie musiał przedstawić informacje na temat wydajności ładowania urządzenia, a także mocy urządzenia ładującego, które można używać z danym urządzeniem. Informacje te określono szczegółowo w nowym załączniku do Projektu dyrektywy. Powyższe rozwiązanie ma ułatwić konsumentom sprawdzenie, czy ich dotychczasowe ładowarki spełniają wymagania ich nowego urządzenia lub pomóc w wyborze kompatybilnej ładowarki. Proponowana zmiana ponownie pokazuje jak dużą rolę w prawie konsumenckim i w dążeniu do zrównoważonego rozwoju odgrywa obowiązek informacyjny nałożony na przedsiębiorców względem konsumentów. Zagadnienie to zostało szerzej omówione w alercie nr 3.
W Projekcie dyrektywy zwrócono również uwagę na konieczność umożliwienia w przyszłości harmonizacji rozwiązań dotyczących uniwersalnej ładowarki z wszelkimi rodzajami interfejsów ładowania innych niż ładowanie przewodowe. Ustawodawca musi mieć bowiem z tyłu głowy, że transformacja cyfrowa będzie cały czas generować wyzwania prawne, a wprowadzane regulacje powinny być ze sobą spójne.
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ A NOWE WYZWANIA DLA PRODUCENTÓW ELEKTRONIKI
Wskazane projektowane przepisy prawne nie są jedyną zmianą planowaną na poziomie UE w związku z dążeniem do realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Sytuacja w tym zakresie dynamicznie się zmienia i kolejne postulaty zaczynają przeobrażać się w zmiany w konkretnych aktach prawnych. Uchwalenie przepisów omówionych w niniejszym oraz poprzednim alercie wymusi na producentach elektroniki dokonanie przeglądu stosowanych praktyk i wprowadzenie określonych modyfikacji na rzecz zrównoważonej produkcji. W świetle nowych regulacji producenci nie tylko będą musieli spełnić wymogi dotyczące jednolitych portów ładowania, ale także realizować nowe obowiązki informacyjne dotyczące minimalnego okresu dostarczania bezpłatnych aktualizacji oprogramowania oraz nowego prawa do naprawy, a także upewnić się, że w prowadzonej działalności nie pojawia się ryzyko przedwczesnego postarzania towarów. Podsumowując ustawodawca europejski intensywnie dąży do stworzenia instrumentów prawnych, dzięki którym będzie możliwa skuteczna realizacja celów zrównoważonego rozwoju (jak np. dążenie do osiągnięcia zrównoważonej produkcji i konsumpcji) oraz „domknięcie” obiegu surowców i odpadów w gospodarce, wprowadzając jednocześnie określone korzyści dla konsumentów i motywując przedsiębiorców do prowadzenia biznesu w uczciwy i transparentny sposób.
W przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących rękojmi, lub innych przedstawionych kwestii serdecznie zapraszamy do kontaktu z naszymi prawnikami z zespołu prawa konkurencji i prawa konsumenckiego oraz zespołu ochrony środowiska: Dorotą Karczewską, Anną Grzybowską, Aleksandrą Hylą oraz Piotrem Popielarskim, a także do zapoznania się z ofertą zespołu ESG.
[1] USB typu C to technologia powszechnie stosowana w wielu kategoriach lub klasach urządzeń, ponieważ zapewnia wysokiej jakości ładowanie i przesyłanie danych.
Anna Wojciechowska jest współautorką publikacji dotyczącej kontroli bezpośrednich inwestycji zagranicznych (FDI Screening), która ukazała się w niemieckim M&A Law Review w ramach cyklu „One screening fits all?”
Publikacja „One screening fits all? FDI Screening-VO und die Regelungen in Polen” przedstawia polskie mechanizmy kontrolne na tle regulacji dotyczących tzw. screeningu inwestycji zagranicznych, obowiązujących w innych jurysdykcjach – w Niemczech, Holandii, Austrii, Francji i Szwajcarii.
Cykl publikacji został wydany we współpracy z prawnikami z renomowanych zagranicznych kancelarii prawnych. W treści artykułu analizie poddano najważniejsze regulacje wynikające z ustawy z dnia 24 lipca 2015 roku o kontroli niektórych inwestycji, w tym wprowadzony w drodze nowelizacji z 2020 roku dodatkowy i całkowicie autonomiczny względem dotychczas obowiązujących, mechanizm kontroli inwestycji bezpośrednich wprowadzony czasowo w związku z pandemią Covid-19. W artykule opisano zakres przedmiotowy i podmiotowy stosowania znowelizowanej Ustawy, zarysowano przebieg postępowania przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jak i zwrócono uwagę na najistotniejsze skutki, ale też wątpliwości i niejasności, które wynikają ze wspomnianej nowelizacji Ustawy dla transakcji M&A.
Zachęcamy do zapoznania się z artykułem (w języku niemieckim), który dostępny jest TUTAJ.
Zarządzaj zgodą
Aby zapewnić jak najlepsze wrażenia, korzystamy z technologii, takich jak pliki cookie, do przechowywania i/lub uzyskiwania dostępu do informacji o urządzeniu. Zgoda na te technologie pozwoli nam przetwarzać dane, takie jak zachowanie podczas przeglądania lub unikalne identyfikatory na tej stronie. Brak wyrażenia zgody lub wycofanie zgody może niekorzystnie wpłynąć na niektóre cechy i funkcje.
Techniczne
Zawsze aktywne
Przechowywanie lub dostęp do danych technicznych jest ściśle konieczny do uzasadnionego celu umożliwienia korzystania z konkretnej usługi wyraźnie żądanej przez subskrybenta lub użytkownika, lub wyłącznie w celu przeprowadzenia transmisji komunikatu przez sieć łączności elektronicznej.
Preferencje
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest niezbędny do uzasadnionego celu przechowywania preferencji, o które nie prosi subskrybent lub użytkownik.
Statystyka
Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do celów statystycznych.Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do anonimowych celów statystycznych. Bez wezwania do sądu, dobrowolnego podporządkowania się dostawcy usług internetowych lub dodatkowych zapisów od strony trzeciej, informacje przechowywane lub pobierane wyłącznie w tym celu zwykle nie mogą być wykorzystywane do identyfikacji użytkownika.
Marketing
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest wymagany do tworzenia profili użytkowników w celu wysyłania reklam lub śledzenia użytkownika na stronie internetowej lub na kilku stronach internetowych w podobnych celach marketingowych.
