W serii WKB Zielone Finanse pokazujemy szanse, ale też wyzwania dla sektora finansowego w związku z ogólnoświatowym trendem wdrażania szeroko rozumianych norm ESG (ang. environmental, social, governance).  Kolejna część z serii artykułów ma na celu przybliżenie integracji działań w Unii Europejskiej w zakresie zielonego finansowania.

Zrównoważone finansowania i normy ESG zyskują na znaczeniu jako kryteria selekcji produktów finansowych. Inwestorzy instytucjonalni domagają się obecnie czegoś więcej niż tylko wyłączenia produktów przemysłu zbrojeniowego czy tytoniowego z portfeli etycznych przedsiębiorstw. Inwestorzy chcą teraz wiedzieć, w jakim stopniu spółka uwzględnia ESG, klimat i inne czynniki etyczne, takie jak SDG (ang. Sustainable Development Goals) w podejmowanych przez nią decyzjach. Instytucje finansowe chcą również uzyskać jakościowe i ilościowe dowody na wpływ działań związanych z udostępnianymi środkami np. na redukcję emisji gazów cieplarnianych i śladu węglowego dla przedsiębiorstw energochłonnych, oraz w szerszym ujęciu, uwzględnienie wpływu przedsiębiorstwa na środowisko.

Takie działania mogą być finansowane zielonymi kredytami i obligacjami, o których więcej możecie przeczytać Państwo w części 2 naszej serii alertów WKB Zielone Finanse.

KOMISJA EUROPEJSKA

Komisja Europejska 8 marca 2018 roku poinformowała o przyjęciu Planu działania: finansowanie zrównoważonego rozwoju gospodarczego, który określa szeroki pakiet działań ściśle dotyczących zrównoważonego finansowania. Wśród nich można wskazać:

• ukierunkowanie przepływów kapitału na zrównoważone inwestycje celem osiągnięcia zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu,
• zarządzanie ryzykiem finansowym wynikającym ze zmiany klimatu, wyczerpywania się zasobów, degradacji środowiska oraz kwestii społecznych,
• wspieranie przejrzystości i podejścia długoterminowego w działalności finansowej
  i gospodarczej.

Zaprezentowany w grudniu 2019 r. pakiet środków „Zielony Ład”  ma na celu kształtowanie polityk Unii Europejskiej, aby w zrównoważony sposób połączyć rozwój gospodarczy z dobrobytem społeczeństwa. Jest to mapa drogowa na rzecz zbudowania zrównoważonej gospodarki o obiegu zamkniętym, na którą w ostatnich miesiącach położony został dodatkowy nacisk w związku z pandemią COVID-19. Celem Zielonego Ładu jest zmiana myślenia o sposobie finansowania przedsięwzięć gospodarczych.
.

Pierwsze propozycje legislacyjne na poziomie unijnym:

• Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie ujawniania informacji dotyczących zrównoważonych inwestycji i ryzyka dla zrównoważonego rozwoju oraz w sprawie zmiany dyrektywy (UE) 2016/2341,
• Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniające rozporządzenie (UE) 2016/1011 w odniesieniu do wskaźników referencyjnych niskoemisyjności i wskaźników referencyjnych pozytywnego wpływu na emisyjność,
• ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie, które obowiązuje od 12 lipca 2020 r. i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich (więcej na ten temat w części 1 WKB Zielone Finanse).

EBA (ang. European Banking Authority) – EUROPEJSKI URZĄD NADZORU BANKOWEGO

Również EBA w swoich wytycznych dotyczących udzielania i monitorowania kredytów zwraca uwagę na „Udzielanie kredytów zrównoważonych środowiskowo ”, w szczególności wskazując na takie zasady jak:

• przedstawienie listy projektów i działań oraz kryteriów, które instytucja uznaje za kwalifikujące się do kredytów zrównoważonych środowiskowo – przygotowanie przez instytucje szczegółowych zasad i polityk udzielania kredytów zrównoważonych środowiskowo
• instytucje powinny określać swoje zasady w zakresie udzielania kredytów zrównoważonych środowiskowo. W szczególności powinny określać cele jakościowe oraz ilościowe, aby wspierać rozwój i integralność udzielania kredytów zrównoważonych środowiskowo
• instytucje powinny w swoich zasadach określić monitorowanie zysków z instrumentów kredytowych zrównoważonych środowiskowo (np. wszelkie monitorowanie – żądanie informacji związanych z kredytami zrównoważonymi środowiskowo, weryfikacja alokacji środków, bieżąca ocena kryteriów wykorzystania środków, zapewnienie monitorowania odpowiednich danych przez kredytobiorców).

EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY

Europejski Bank Inwestycyjny ma odegrać bardzo ważną rolę w transformacji klimatycznej Unii Europejskiej. Już teraz określany jest „bankiem klimatycznym Unii Europejskiej”. Uczestniczy on w Zielonym Ładzie m.in. na dwa sposoby:

• jako główny partner finansujący, którego udział w gwarancji wynosi 75%. W ten sposób wspiera program InvestEU, stanowiący fundament planu inwestycyjnego na rzecz Zielonego Ładu;
• EBI wniesie swój wkład finansowy w instrument pożyczkowy na rzecz sektora publicznego w celu wspierania władz krajowych niskooprocentowanymi kredytami.

DLACZEGO ZIELONE FINANSOWANIA

Aktywność instytucji EU w zakresie „zielonej legislacji” zbiegła się w czasie z koniecznymi działaniami w zakresie zmniejszania negatywnego wpływu człowieka na środowisko na całym świecie. Z perspektywy regulacyjnej w UE widać wyraźnie, że „zielone” kwestie będą kluczowe dla prowadzenia polityk gospodarczych przez poszczególne państwa, a każda instytucja UE będzie upoważniona do uwzględniania zmian klimatu w swoich działaniach i środkach legislacyjnych.

Środki przewidziane w planie działania UE, w szczególności te przeznaczone dla banków, mają na celu zmianę sposobu, w jaki instytucje finansowe podchodzą do strategicznego kierunku swojej działalności, opracowują produkty i oceniają ryzyko w ramach działalności kredytowej. Można tutaj przedstawić następujące przesłanki:

• zmieniony pakiet bankowy (dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych (CRD V)
  i rozporządzenie w sprawie wymogów kapitałowych (CRR)) upoważnia Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) do oceny uwzględnienia ryzyka związanego z ESG w procesie nadzoru, oceny ostrożnościowego traktowania aktywów związanych z celami środowiskowymi lub społecznymi, nałożenia na duże instytucje wymogu publicznego ujawniania ryzyka związanego z ESG oraz szczególnego uwzględnienia przez EBA czynników związanych z ESG przy wykonywaniu swoich zadań;
• skupienie się na wskaźniku zielonych obligacji i wskaźniku zielonych kredytów danej instytucji;
• niedawne potwierdzenie przez EBI, że przyjmie on obligacje związane z ESG  jako zabezpieczenie kwalifikowane, jeżeli są one powiązane z celem w zakresie wyników jednego lub kilku celów środowiskowych w taksonomii UE bądź jednego lub kilku celów ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju (SDG).

Z perspektywy regulacyjnej ocena wpływu na portfele instytucji będzie dokonywana mając na uwadze:

• udział zabezpieczenia narażonego na ryzyko związane z klimatem;
• udział zabezpieczenia na nieruchomościach według oceny ich efektywności energetycznej;
• ryzyko związane z klimatem w odniesieniu do ogólnej wypłacalności zakładów ubezpieczeń;
• oraz emisyjności dwutlenku węgla.

Podobnie jak w przypadku wszystkiego, co dotyczy finansów, również zielone finansowania sprowadzają się do liczb i reputacji instytucji. Oczekiwania inwestorów i wymogi regulacyjne będą sprzyjać dostosowywaniu się instytucji finansowych i prezentowaniu przez nie ich ekologicznych referencji. Ujawnianie będzie mogło stanowić punkt odniesienia dla poszczególnych instytucji finansowych, produktów, wyników branży, a ostatecznie także przejrzystości rynku finansowego. Jak widać w powyższych regulacjach oraz propozycjach instytucji unijnych, zielona transformacja jest nieunikniona i trzeba być na nią odpowiednio przygotowanym.

Konkludując celem instytucji unijnych zajmujących się kwestami finansowania, jest stworzenie takich warunków dla gospodarki, w których zmiany będą korzystne dla podmiotów publicznych, jak i prywatnych przedsiębiorstw, przy jednoczesnym dążeniu do neutralności klimatycznej. W pierwszej fazie instytucje unijne będą dążyły do przygotowania gospodarki w formie zachęt, aby w kolejnej fazie już wymagać korzystania z zielonych form finansowania. Unijne instytucje finansowe jako podmioty odpowiedzialne w wielu aspektach za gospodarkę, będą wpływać,a w perspektywie kilku – kilkunastu lat wymuszać, korzystanie z szeroko rozumianego zielonego finansowania.

CO DALEJ?