Istotne znaczenie dla osób i instytucji organizujących wsparcie na rzecz obywateli Ukrainy mają uwarunkowania wynikające z prawa podatkowego. Dlatego w ramach zainicjowanego cyklu publikacji w formule Q&A rozpoczynamy od wybranych, praktycznych zagadnień podatkowych.

Czy ukraińscy uchodźcy będą musieli zapłacić podatek od otrzymywanych darowizn?

Wbrew pierwotnym założeniom ustawodawcy, darowizny otrzymane przez obywateli Ukrainy nie będą objęte zwolnieniem od podatku od spadków i darowizn. Oznacza to, że – tak jak dotychczas – otrzymanie darowizny nie będzie się wiązało z koniecznością zapłaty podatku od spadków i darowizn wówczas, gdy wartość świadczenia (pieniężnego lub rzeczowego) nie przekroczy 4 902 zł w ciągu pięciu lat. W przypadku obdarowania czteroosobowej rodziny wartość świadczenia wolnego od podatku wyniesie zatem 19 608 zł (po 4 902 zł na każdą osobę). Wyższe limity obowiązują w przypadku ewentualnych darowizn od osób spokrewnionych, a te otrzymane od najbliższej rodziny – przy spełnieniu odpowiednich warunków – mogą w ogóle być zwolnione z opodatkowania. W pozostałych przypadkach przekazane darowizny będą co do zasady podlegać opodatkowaniu.

Czy pomoc humanitarna dla ukraińskich uchodźców będzie zwolniona z PIT?

Tak – zwolniona z PIT jest pomoc humanitarna, której uzyskanie wypełnia następujące cechy:

• pomoc została otrzymana w okresie od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r., oraz
• obywatel Ukrainy przybył do Polski w tym okresie z terytorium Ukrainy na skutek toczących się tam działań wojennych.

Zatem wcześniejsze przekazanie pomocy (przed 24 lutego) lub przekazanie jej po 24 lutego, ale osobie, która przybyła do Polski przed 24 lutego, takim zwolnieniem objęte nie będzie.

Czy przekazujący wsparcie na rzecz uchodźców ukraińskich może liczyć na jakieś ułatwienia/ulgi podatkowe?

Do kosztów uzyskania przychodów będzie można zaliczyć koszty wytworzenia lub cenę nabycia rzeczy lub praw, które zostały przekazane w formie darowizny, w okresie od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych w Ukrainie, na rzecz: (i) organizacji pożytku publicznego (lub równoważnych organizacji w Ukrainie), (ii) jednostkom samorządu terytorialnego, (iii) Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, (iv) podmiotom, które wykonują na terenie Polski lub Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego, o ile koszty wytworzenia lub wydatki poniesione na nabycie takich rzeczy lub praw nie zostały wcześniej zaliczone do kosztów podatkowych (również poprzez odpisy amortyzacyjne).

Należy zatem pamiętać, że do kosztów zaliczymy tylko wydatki na wytworzenie (cenę nabycia) rzeczy, które zostały przekazane na rzecz podmiotów wskazanych powyżej (to bardzo istotne, bo przekazanie innym podmiotom nie pozwoli zaliczyć darowizny do kosztów podatkowych), oczywiście przy założeniu, że nie zostały wcześniej zaliczone do kosztów podatkowych (np.: do kosztów nie zaliczymy wartości przekazanego samochodu, czy też komputera, który został już całkowicie zamortyzowany). Warto mieć przy tym na uwadze, że wartość darowizny przekazanej bezpośrednio uchodźcom ukraińskim nie będzie mogła być zaliczona do kosztów podatkowych.

Podatnicy powinni pamiętać o udokumentowaniu przekazania darowizny (pisemna umowa albo potwierdzenie przyjęcia rzeczy przez obdarowaną instytucję), tak aby w razie kontroli podatkowej być w stanie wykazać możliwość skorzystania z odliczenia.

Analogicznie do kosztów uzyskania przychodów można będzie zaliczyć wydatki z tytułu nieodpłatnych świadczeń dokonywanych przez podatników na rzecz wskazanych powyżej podmiotów, których celem jest przeciwdziałanie skutkom działań wojennych w Ukrainie. Zatem podatnik będzie mógł zaliczyć do kosztów np.: odpowiednią część wynagrodzenia swojego pracownika, który będzie pomagał fundacji w celu przeciwdziałania skutkom wojny na terytorium Ukrainy, np. przewożąc uchodźców do miejsca ich zakwaterowania. W tej sytuacji również rekomendujemy odpowiednie udokumentowanie takich działań.

Czy darowizny i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podmioty niosące pomoc uchodźcom będą stanowiły dla nich przychody do opodatkowania??

Nie. Wartość darowizn i nieodpłatnych świadczeń otrzymanych na cele związane
z przeciwdziałaniem skutkom wojny w Ukrainie przez (i) organizacje pożytku publicznego (lub równoważne organizacje w Ukrainie), (ii) jednostki samorządu terytorialnego, (iii) Rządową Agencję Rezerw Strategicznych, (iv) podmioty, które wykonują na terenie Polski lub Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego w okresie od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r. nie będzie opodatkowana.

W razie pytań prosimy o kontakt z Łukaszem Czekańskim, zarządzającym zespołem prawa podatkowego.

Tekst alertu można pobrać TUTAJ