W dniu 30 listopada 2020 r. w Dzienniku Ustaw opublikowane zostały ustawy dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), wprowadzające zmiany w opodatkowaniu spółek osobowych.

Od 1 stycznia 2021 r. spółki komandytowe staną się podatnikami CIT. Ustawa pozostawia możliwość odroczenia zastosowania nowych regulacji przez spółki komandytowe, dzięki czemu mogę one uzyskać status podatnika CIT w późniejszym terminie tj. od dnia 1 maja 2021 r.  Zmiany dotkną również spółki jawne (staną się one podatnikami CIT), jeśli nie spełnią warunków wskazanych w nowych przepisach.

Wprowadzenie powyższych zmian spowoduje przede wszystkim, że często wybierana spółka komandytowa z udziałem spółki z o.o. w roli komplementariusza, jako optymalna forma prowadzenia działalności zwłaszcza dla firm rodzinnych, straci na atrakcyjności.

Bardzo krótki okres pomiędzy uchwaleniem nowelizacji, a jej wejściem w życie, może nie pozwolić przedsiębiorcom na przygotowanie się na nadchodzące zmiany, w tym na przeprowadzenie zmian w dotychczasowej formie prowadzenia działalności, co może narazić ich na poważne skutki finansowe.

Na czym będą polegać zmiany w podatku CIT?

Wprowadzenie nowych przepisów spowoduje, że dochód wypracowany przez spółkę komandytową, a także przez spółkę jawną przy braku spełnienia warunków do zwolnienia, będzie opodatkowany zarówno na poziomie samej spółki, jak i jej wspólników. Aktualnie dochody zarówno spółki komandytowej, jak i spółki jawnej, są opodatkowane wyłącznie na poziomie jej wspólników, co oznacza, że spółki te są „transparentne podatkowo”. Ta cecha czyni tę formę prowadzenia działalności atrakcyjną dla przedsiębiorców, w tym zwłaszcza dla firm rodzinnych. W porównaniu do spółek kapitałowych, spółki osobowe pozwalają na uniknięcie tzw. podwójnego opodatkowania dochodu wypracowanego przez spółkę.

Powyższa zmiana będzie dotyczyła wszystkich spółek komandytowych, bez względu na wysokość osiąganych przychodów, status prawny jej wspólników, czy też rok podatkowy (spółki komandytowe, których rok podatkowy jest inny do roku kalendarzowego będą miały obowiązek zamknięcia ksiąg z dniem poprzedzającym dzień uzyskania statusu podatnika CIT).

W przypadku spółek jawnych wprowadzone zmiany powodują, że będą one podatnikami CIT jeżeli ich wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, a organowi podatkowemu nie zostaną ujawnieni wszyscy podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych i osób fizycznych, którzy posiadają bezpośrednio, lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego (np. innej spółki jawnej), prawo do udziału w zysku w takiej spółce jawnej. Spełnienie tego wymogu może wiązać się w określonych sytuacjach z koniecznością ujawnienia większej części struktury grupy, i to niezależnie od jurysdykcji, w której dany wspólnik działa. Również dla firm działających na mniejszą skalę może to nie być pożądane rozwiązanie.

Jak przygotować się do zmian?

Z uwagi na stosunkowo krótki okres pozostały do wejścia w życie zmian w opodatkowaniu spółek osobowych, wszelkie planowane przez podatników działania reorganizacyjne powinny być podejmowane jak najszybciej.

Najbardziej oczywiste rozwiązanie, jakim wydaje się być zmiana formy prowadzenia działalności ze spółki komandytowej na spółkę jawną (w której łatwiej skorzystać ze zwolnienia) ma poważne ograniczenia. Sam proces przekształcenia trwa w praktyce minimum trzy miesiące, co więcej taka zmiana może spowodować negatywne konsekwencje dla wspólników w postaci utraty bezpiecznego statusu komandytariusza na rzecz pełnej odpowiedzialności za zobowiązania związane z prowadzeniem biznesu.

Wszelkie działania reorganizacyjne wymagają zatem rozważnej analizy pod kątem potencjalnych korzyści, ale również i negatywnych skutków, które niekoniecznie pozwolą zniwelować spodziewane straty podatkowe. Działania te mogą mieć także niekorzystny wpływ na codzienną działalność i funkcjonowanie przedsiębiorców.

Reorganizacja dostosowana do potrzeb przedsiębiorcy

Rekomendowanym działaniem jest opracowanie optymalnego scenariusza z punktu widzenia prawa podatkowego i handlowego, który odpowie na potrzeby konkretnego przedsiębiorcy,
z uwzględnieniem specyficznych uwarunkowań jego biznesu takich, jak rozmiar prowadzonej działalności, czy skala ryzyka biznesowego związanego z prowadzoną działalnością.

Z uwagi na bardzo krótki termin, możliwe byłoby wypracowanie i wprowadzenie szybkich rozwiązań tymczasowych przy równoległej pracy nad optymalnym scenariuszem, który wymaga dłuższego czasu na opracowanie i wdrożenie.

W sytuacji, kiedy określone działania reorganizacyjne już zostały wdrożone lub są w trakcie, warto je dodatkowo przeanalizować kompleksowo pod kątem konsekwencji dla wspólników oraz możliwości zminimalizowania związanych tym ryzyk.

Wejście w życie

Nowe regulacje wchodzą w życie od dnia 1 stycznia 2021 r., jednak spółki komandytowe mogą opóźnić stosowanie nowych przepisów związanych z uzyskaniem statusu podatnika CIT do dnia 1 maja 2021 r.

Zapraszamy do kontaktu z naszymi prawnikami z zespołu prawa spółek i ładu korporacyjnego oraz z zespołu podatkowego: Anną Wojciechowską, Łukaszem Czekańskim i Krzysztofem Wawrzyniakiem.

Tekst alertu można pobrać TUTAJ.