Od niedawna trwają w Sejmie prace nad projektem nowelizacji, który wprowadzi pracę zdalną do Kodeksu pracy. Obecnie projekt jest w trakcie I czytania. Nowelizacja przewiduje, że nowe przepisy dotyczące pracy zdalnej zastąpią telepracę (przewidzianą w Kodeksie pracy) oraz przepisy tzw. „Tarczy Antykryzysowej” dotyczące pracy wykonywanej na odległość.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze założenia projektu w zakresie wykonywania pracy zdalnej:
- praca zdalna będzie oznaczać pracę wykonywaną całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika (również w miejscu zamieszkania), w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość;
- pracodawca będzie mógł jednostronnie polecić wykonywanie pracy zdalnej jedynie w dwóch przypadkach:
- podczas trwania okresu obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu;
- podczas trwania okresu, w którym z powodu siły wyższej zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe;
- poza tym, wykonywanie pracy w formie zdalnej może być uzgodnione:
- przy zawieraniu umowy o pracę;
- w trakcie zatrudnienia – z inicjatywy pracownika lub pracodawcy;
- projekt nowelizacji wprowadza również możliwość wykonywania „okazjonalnej pracy zdalnej” – do 24 dni w roku kalendarzowym.
OBOWIĄZKI PRACODAWCY
Projekt nowelizacji nakłada na pracodawców wiele nowych obowiązków, do których będzie należało m.in.:
- określenie zasad wykonywania pracy zdalnej w porozumieniu zawieranym z zakładową organizacją związkową lub regulaminie ustalanym w konsultacji z przedstawicielami pracowników (w przypadku braku zakładowych organizacji związkowych) lub porozumieniu zawieranym z pracownikiem;
- określenie zasad wykonywania pracy zdalnej będzie również możliwe w poleceniu wykonywania pracy zdalnej;
- określenie zasad pokrywania przez pracodawcę kosztów związanych z zapewnionymi narzędziami pracy, kosztami energii elektrycznej oraz niezbędnymi usługami telekomunikacyjnymi;
- określenie (fakultatywne) innych kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem przez pracownika pracy zdalnej;
- określenie zasad ustalania ekwiwalentu pieniężnego za wykorzystanie przez pracownika wykonującego pracę zdalną własnych materiałów i narzędzi pracy lub ryczałtu;
- określenie grup pracowników, którzy mogą być objęci pracą zdalną;
- określenie zasad kontroli w zakresie:
- wykonywania pracy zdalnej przez pracownika;
- bezpieczeństwa i higieny pracy;
- przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedury ochrony danych osobowych;
- określenie zasad instalacji, inwentaryzacji, konserwacji, aktualizacji oprogramowania
i serwisu powierzonych pracownikowi narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych; - zapewnienie materiałów i narzędzi niezbędnych do wykonywania pracy w formie zdalnej (jeżeli pracownik będzie korzystał z własnego sprzętu, będzie mu z tego tytułu przysługiwać ekwiwalent lub ryczałt, jak zostało wskazane powyżej);
- sporządzenie oceny i udokumentowanie ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą zdalną oraz poinformowanie pracowników o takim ryzyku;
- przekazanie pracownikom informacji zawierającej zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej;
- odebranie od pracownika – przed dopuszczeniem go do wykonywania pracy zdalnej – oświadczenia zawierającego potwierdzenie, że na jego stanowisku pracy zdalnej są zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
W przypadku „okazjonalnej pracy zdalnej” pracodawcy będą zwolnieni z większości wskazanych powyżej obowiązków.
WĄTPLIWOŚCI DOTYCZĄCE PROJEKTU
Projekt przewiduje bardzo krótką, gdyż 14-dniową vacatio legis. Oznacza to, że w tak krótkim czasie od ogłoszenia zmian pracodawcy, który będą chcieli stosować w dalszym ciągu pracę zdalną na podstawie polecenia, powinni spełnić szereg obowiązków.
Nowe przepisy uchylają bowiem aktualne przepisy tzw. „Tarczy Antykryzysowej” regulujące pracę zdalną, które są obecnie stosowane przez wielu pracodawców. Z ostatniej wypowiedzi wiceministra rodziny i polityki społecznej wynika jednak, że wydłużenie vacatio legis na późniejszych etapach prac nad projektem nie jest wykluczone.
Dłuższy okres przejściowy projekt przewiduje jedynie w sytuacji, gdy pracodawca stosuje obecnie telepracę na podstawie Kodeksu pracy – w takim przypadku pracodawca będzie mieć 6 miesięcy od wejścia w życie ustawy na przekształcenie dotychczasowej formy wykonywania pracy jako telepracy na pracę zdalną.
Dodatkowo, nadal niejasne są zasady rozliczania kosztów pracy zdalnej ponoszonej przez pracowników, zarówno w przypadku korzystania ze sprzętu firmowego, jak i własnego. Zgodnie z projektowanymi przepisami, zwrot ponoszonych przez pracownika kosztów związanych z używaniem własnego sprzętu można będzie ustalić w formie ekwiwalentu lub ryczałtu, jednak przesłanki, które należy brać pod uwagę przy ich ustalaniu wydają się zbyt ogólne aby pomóc pracodawcom w określeniu wysokości tych świadczeń.
KONTAKT
W przypadku pytań zachęcamy do kontaktu z Wioletą Polak, szefową zespołu prawa pracy.
Alert można pobrać TUTAJ
