Zapraszamy na przegląd istotnych założeń do projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa („sygnalistów”), które zostały opublikowane w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów 4 października br.
Projektowana ustawa ma na celu wprowadzenie do polskiego porządku prawnego Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. o ochronie sygnalistów („Dyrektywa”). Celem Dyrektywy jest zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa UE oraz prawa krajowego (m.in. w zakresie zamówień publicznych, usług, produktów i rynków finansowych, ochrony prywatności i danych osobowych oraz bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych).
Istotne założenia projektu ustawy:
- Ochrona będzie przysługiwać niezależnie od formy zatrudnienia – będą nią objęci nie tylko pracownicy, ale również osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, osoby odbywające wolontariat, staż i praktykę, osoby zatrudnione w podmiotach, z którymi pracodawca utrzymuje relacje gospodarcze (np. wykonawcy, dostawcy), inne osoby informujące o nieprawidłowościach (np. akcjonariusze, wspólnicy) oraz zgłaszający, których stosunek pracy ustał lub dopiero ma zostać nawiązany.
- Sygnaliści podlegać będą ochronie ze względu na zgłoszenie nieprawidłowości w podmiocie zatrudniającym – przewiduje się m.in. sankcję bezskuteczności w razie zwolnienia sygnalisty oraz zakaz jakiegokolwiek niekorzystnego traktowania.
- Obowiązek utworzenia wewnętrznych kanałów zgłoszeń nieprawidłowości zostanie nałożony na podmioty:
- publiczne i prywatne zatrudniające co najmniej 50 pracowników;
- działające w sektorze finansowym (np. banki, fundusze inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń i reasekuracji) – bez względu na liczbę pracowników.
- Dla pozostałych podmiotów utworzenie wewnętrznych kanałów nie będzie obligatoryjne.
- Treść wewnętrznej procedury zgłoszeń będzie przedmiotem uzgodnień z zakładowymi organizacjami związkowymi lub, w razie ich braku, z przedstawicielami pracowników.
- Przewidziane są dwie drogi zgłaszania nieprawidłowości: wewnętrzna (kanały utworzone przez podmioty prywatne oraz publiczne) lub zewnętrzna (zgłoszenie do odpowiednich organów państwa oraz za pomocą ujawnienia publicznego).
Więcej o samej Dyrektywie pisała mec. Aleksandra Stępniewska we wrześniowym alercie – zachęcamy do lektury!
